Δύο αιώνες και κάτι χρόνια χρόνια έχουν περάσει απ' τη Γαλλική Επανάσταση του 1789. Η λαϊκή εξέγερση με συμμάχους αγρότες, εργάτες, «φωτισμένους» αστούς, έμελλε να στείλει στο περιθώριο «ευγενείς», κληρικούς. Τη Βασιλεία (1793), του Λουδοβίκου 16ου. Η κατάληψη του φρουρίου της Βαστίλλης στις 14 Ιουλίου απ' τους εξεγερμένους, συνοδεύτηκε απ' την περίφημη «Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου». Τα οράματα της «ισότητας, δικαιοσύνης, αδελφότητας» ενσαρκώθηκαν απ' τον επαναστατημένο λαό της Γαλλίας. Αποτέλεσε την απαρχή νέων κοινωνικών εξεγέρσεων - επαναστάσεων. Συγκλόνισαν τον 19ο και 20ό αιώνα, με αποκορύφωμα την κομμούνα του Παρισιού, την Οχτωβριανή Επανάσταση. Μετέτρεψε την αστική δημοκρατία σε κοινωνική. Η πτώση της φεουδαρχίας, η θυελλώδης εισβολή των πλατιών μαζών στον πολιτικό στίβο, στη δράση, με στόχο τον οριστικό θάνατο της φεουδαρχίας, ήταν μια ουσιαστική ιστορική εξέλιξη.

Μια ιστορική περίοδος, η φεουδαρχική, που είχε αρχίσει να «υπονομεύεται» ουσιαστικά απ' τις τοπικές εξεγέρσεις του 15ου αιώνα σε Ολλανδία, Αγγλία, άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Στις Ηνωμένες Πολιτείες είχε μπει το ζήτημα της δουλείας των μαύρων στον Νότο. Είχε αρχίσει σαφώς η καπιταλιστική ανάπτυξη). Αυτό το στάδιο της μετάβασης απ' τη φεουδαρχία στην αστική δημοκρατία, συνοδεύτηκε από ποταμούς αίματος της εργατικής τάξης. Μπήκαν τα πρώτα ανθρώπινα αιτήματα: «Η ελεύθερη ανάπτυξη του ενός να γίνει προϋπόθεση για την ελεύθερη ανάπτυξη του άλλου». (Μαρξ, στην «Κριτική του Προγράμματος της Γκότα»). Τα πρώτα σπέρματα της δέσμευσης των καταπιεσμένων, που έβαζε μια άδικη, ιεραρχημένη κοινωνία - αστική, η Ρωσική Επανάσταση τα καταργούσε, δίνοντας ένα βαθύτερο κοινωνικό περιεχόμενο. Παρ' όλα αυτά, η Γαλλική Επανάσταση διά των θεσμών της, «Εταιρεία των ίσων» προέβαλε το πρώτο σχέδιο του ευρωπαϊκού σοσιαλισμού, με το οποίο προδιέγραφε τα ιδεολογικά ρεύματα της βιομηχανικής κοινωνίας (Σοσιαλιστικό ρεύμα του Γράκχου Μπαζπέφ).

Η Γαλλική Επανάσταση ήταν ένα ιδεολογικό εργαστήριο. Μπολιάστηκε απ' την πολιτική φιλοσοφία των Μοντεσκιέ, Βολταίρου, Ρουσό, Ντιντερό. Μηνύματα ανθρωπισμού: «Ο έμπορος που αφήνει τους συμπολίτες να πεθαίνουν απ' την πείνα για να κερδίσει, είναι ένας κακός πολίτης». Ο Βολταίρος μίλησε για τη δημοκρατική αρχή: «Δεν είμαι σύμφωνος με τη γνώμη σου, αλλά είμαι έτοιμος να δώσω και τη ζωή μου αν χρειαστεί, για να έχεις το δικαίωμα, την πολιτική δυνατότητα να την υποστηρίζεις». Αυτή η Επανάσταση, διευκόλυνε την ανάπτυξη της Πολιτικής Δημοκρατίας. Αναπτύχθηκαν οι επιστήμες. Προωθήθηκαν τα γράμματα: Φιλοσοφία, λογοτεχνία, ποίηση, θέατρο. Διέλυσε τις παλιές κυρίαρχες τάξεις (γαιοκτήμονες, ολιγαρχικούς βασιλιάδες, στρατοκράτορες). Ηρθε σε κόντρα με την απολυταρχία του Πάπα της Ρώμης, του Βατικανού. Παρά τις όποιες παρεκκλίσεις της, διατηρεί τον ιστορικό λίκνο της: Για τους ανθρώπους που παλεύουν, ενάντια, στο καπιταλιστικό καθεστώς, στον ιμπεριαλιστικό Φρανκεστάιν του πολέμου. Σ' αυτήν την ιστορική πορεία της ανθρωπότητας, της θεωρίας και της πράξης, η μεγάλη Γαλλική Επανάσταση, παραμένει μετά τον Οκτώβρη του 1917 σαν η πιο σημαντική κοινωνική επανάσταση στην ιστορία της ανθρωπότητας.