Γενικές και ασαφείς διατάξεις για το νέο «αντικειμενικό» σύστημα φορολογικών ελέγχων, με το οποίο το υπουργείο Οικονομικών φιλοδοξεί - έτσι τουλάχιστον ισχυρίζεται - να θέσει τέρμα στο καθεστώς της συναλλαγής μεταξύ ελεγκτικού οργάνου και ελεγχόμενου, έδωσε χτες στη δημοσιότητα με σχετικό Σχέδιο Νόμου. Το Σχέδιο Νόμου, το οποίο φέρει τον τίτλο «Απλούστευση και αντικειμενικοποίηση του φορολογικού ελέγχου και άλλες διατάξεις», θα δοθεί προς συζήτηση στους αρμόδιους φορείς, για να υποβάλουν τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις τους...

Το νέο «αντικειμενικό» σύστημα φορολογικών ελέγχων (άρθρο 2) στηρίζεται στα ακόλουθα δεδομένα:

• Στην αποτελούμενη από 11 κλιμάκια κλίμακα μορίων ποινής που θα συγκεντρώνει κάθε επιχείρηση, η οποία θα υποβάλλεται σε τακτικό φορολογικό έλεγχο. Τα μόρια ποινής ξεκινούν από τη μονάδα (1) έως και 100.001 και άνω.
• Στους Συντελεστές Προσδιορισμού Ακαθάριστων Εσόδων, οι οποίοι συμβαδίζουν με την κλίμακα μορίων. Ετσι, στο πρώτο κλιμάκιο, που αφορά ελεγχόμενες επιχειρήσεις με μόρια ποινής από 1 έως 200 προβλέπεται συντελεστής 0,5. Στο δεύτερο κλιμάκιο με μόρια από 201 έως 500 προβλέπεται συντελεστής 1 κλπ. Το τελευταίο κλιμάκιο με μόρια από 100.001 και άνω προβλέπεται συντελεστής 20. Από τον πολλαπλασιασμό των μορίων επί τον συντελεστή της κλίμακας προκύπτει και το ύψος των επιπλέον ακαθάριστων εσόδων, στα οποία θα επιβληθεί φόρος εισοδήματος, ΦΠΑ κλπ.
• Η τρίτη στήλη προβλέπει τα «ελάχιστα ποσά διαφόρων ακαθάριστων εσόδων». Τα ελάχιστα αυτά ποσά στο πρώτο κλιμάκιο είναι 1.000 ευρώ, στο δεύτερο κλιμάκιο 2.000 ευρώ και στο 11ο κλιμάκιο 40.000 ευρώ. Στην περίπτωση που το γινόμενο των μορίων ποινής επί τον συντελεστή 0,5% του πρώτου κλιμακίου δώσει π.χ. επιπλέον ακαθάριστα έσοδα 600 ευρώ, η επιχείρηση θα επιβαρυνθεί με το ελάχιστο ποσό επιπλέον ακαθάριστων εσόδων τα 1.000 ευρώ και όχι τα 600.

Πάντως, το Σχέδιο Νόμου δεν αναφέρει τη βαρύτητα που φέρει κάθε φορολογική και τελωνειακή παράβαση και τα μόρια που αντιστοιχούν και την επιβαρύνουν. Επαναλαμβάνει επίσης ότι για επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία δεύτερης ή τρίτης κατηγορίας, τα ακαθάριστα έσοδά τους προσδιορίζονται με τα δεδομένα των βιβλίων και των στοιχείων, στην περίπτωση όμως που δεν εντοπιστούν φορολογικές και τελωνειακές παραβάσεις.

Στο άρθρο 3 αναφέρεται ότι για το λογιστικό προσδιορισμό του καθαρού εισοδήματος επιχειρήσεων που τηρούν βιβλία δεύτερης ή τρίτης κατηγορίας και στις οποίες διαπιστώθηκαν φορολογικές παραβάσεις, στα εκπιπτώμενα έξοδα και δαπάνες εφαρμόζεται μειωτικός συντελεστής λογιστικών διαφόρων. Ο Συντελεστής Λογιστικών Διαφορών, αλλά και το ελάχιστο ποσό των μη εκπιπτωμένων δαπανών και εξόδων, είναι τα ίδια με την κλίμακα επιβολής των μορίων για φορολογικές παραβάσεις που αναφέρθηκαν ανωτέρω.

Αρκετή ασάφεια υπάρχει και για το ποιες επιχειρήσεις θα επιλέγονται κάθε χρόνο για φορολογικό έλεγχο. Το Σχέδιο Νόμου κάνει λόγο για «Σύστημα Επιλογής Υποθέσεων για Τακτικό Φορολογικό Ελεγχο», το οποίο θα στηρίζεται σε κλίμακα μορίων. Η κλίμακα αυτή θα διαμορφώνεται κάθε χρόνο με βάση τις παραβάσεις και παραλείψεις των διατάξεων της φορολογικής νομοθεσίας, των δεδομένων που προκύπτουν από τις υποβληθείσες δηλώσεις και καταστάσεις των φορολογουμένων, καθώς και των στοιχείων και πληροφοριών που έχει διαθέσιμα το υπουργείο Οικονομικών... Εξ άλλου με απόφαση του υπουργού Οικονομικών καθορίζονται τα κριτήρια, οι πράξεις ή οι παραλείψεις που λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό των επιχειρήσεων που θα ελεγχθούν. Θα υπάρχει επίσης ένα τυχαίο δείγμα ελεγχομένων επιχειρήσεων, ενώ υποχρεωτικά θα ελέγχονται επιχειρήσεις με ακαθάριστα έσοδα άνω των 30 εκατ. ευρώ καθώς και επιχειρήσεις που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο.