Στο τριήμερο των συναυλιών στη Μακρόνησο, εκεί που οι πέτρες «μιλούν» για τους κομμουνιστές που πότισαν ανθρωπιά τη στέρφα γη, η λέξη «κομμουνιστής» δεν ακούστηκε ούτε μια φορά από το «υψηλό» ακροατήριο! Οι «υψηλοί» παρευρισκόμενοι, οι κύριοι υπουργοί, είχαν άλλη ασχολία. Φωτογραφίζονταν, «κούρσευαν» και «λαφυραγωγούσαν». Η «καριέρα» τους, βλέπετε...
***
Πολύ ψιλά γράμματα για τον κύριο Παπαντωνίου, πολύ υψηλά τέτοια νοήματα για τον κύριο Παπανδρέου...
***
Ο Νερούντα το ήξερε πως ο «ταχυδρόμος» είχε δίκιο. Και ο Ρίτσος το ήξερε. Γιατί ήταν επίσης μεγάλος. Γι' αυτό ήθελε από όλους εμάς να φτιάχνουμε «χίλια τέτοια ποιήματα την ώρα». Γι' αυτό ήθελε να τραγουδάμε, όχι για να ξεχωρίσουμε, αλλά για να «σμίξουμε τον κόσμο».
Ο Ρίτσος, που προχτές τα ποιήματά του ακούστηκαν στο μαρτυρικό τόπο της Μακρονήσου, γράφτηκαν και τραγουδήθηκαν για όσους «τα χρειάζονται». Και τα χρειάζεται ο λαός των ανεκπλήρωτων οραμάτων, των ποτισμένων με θυσίες και αίμα. Φαίνεται όμως ότι τα τραγούδια μας και τα χώματά μας τα χρειάζονται και οι άλλοι. Για τις προεκλογικές τους σκοπιμότητες. Τι ντροπή!
***
Για να καταλάβετε, ήταν εκεί μέχρι ο Γιάννος Παπαντωνίου. Πήγε (κι αυτός) στη Μακρόνησο, πλημμυρισμένος από το γνωστό του χαμόγελο. Εκανε και δηλώσεις. Ο Παπαντωνίου! Εκανε δηλώσεις για τους μάρτυρες που πέρασαν από το θανατονήσι. Ο Παπαντωνίου...
***
Ηταν κι άλλοι εκεί: Από τον Πανταγιά και τον Λαλιώτη μέχρι τον Κοντογιαννόπουλο, τον Σηφουνάκη και τον Χριστοδουλάκη. Ο Πανταγιάς. Και ο Χριστοδουλάκης. Και ο Κοντογιαννόπουλος. Στη Μακρόνησο...
***
Αρκεί από τη μια να πεις «Παπανδρέου» και από την άλλη να πεις «Μακρόνησος». Αρκεί να πεις «Παπαντωνίου» και από την άλλη να πεις «Μακρόνησος». Αρκεί... Και όλοι θα καταλάβουν. Ολοι αντιλαμβάνονται. Ολοι κατανοούν:
Από τη μια η απρέπεια και η αυθάδεια της προεκλογικής πασαρέλας. Κι από την άλλη οι στίχοι του Ρίτσου: «Σε τούτα εδώ τα μάρμαρα κακιά σκουριά δεν πιάνει».