Το διήμερο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Βρυξελλών, με εξαίρεση τις αποκαλυπτικές πολιτικές κινήσεις στο «περιθώριο» της Συνόδου Κορυφής για το θέμα της «άμυνας» δεν αποφάσισε επίσημα τίποτε άλλο για τις ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, που έγιναν επί του Σχεδίου Ευρωπαϊκού Συντάγματος. Επιβεβαίωσε και σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, την «πρωτοβουλία για την ανάπτυξη» της Κομισιόν και της Ιταλικής Προεδρίας της ΕΕ. Με αφορμή «στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας» το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναφέρει το ζήτημα «συντονισμού» για τα συνταξιοδοτικά συστήματα, παρ' όλο που «το έργο αυτό εμπίπτει στην ευθύνη των κρατών - μελών». «Προώθησε» τις αποφάσεις της Θεσσαλονίκης για «τον έλεγχο των μεταναστευτικών ρευμάτων» και τη συνάδουσα «δικαστική και αστυνομική συνεργασία». «Χαιρέτισε» τον προαποφασισμένο διορισμό του Γάλλου κεντρικοτραπεζίτη Ζαν Κλοντ Τρισέ ως «προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για την επόμενη οχταετία. Απρόσμενα, έλαβε ειδική απόφαση για την «πορτογαλική γεωργία» αποκλειστικά και «ενίσχυση», δηλαδή επιπλέον βοήθεια, στη «διαρθρωτική προσαρμογή της πορτογαλικής γεωργίας». Η Πορτογαλία και στο παρελθόν χρησιμοποίησε ευρωπαϊκές Συνόδους Κορυφής, για να κερδίσει επιπλέον ενισχύσεις για τον αγροτικό της τομέα. Η Ελλάδα δεν το 'κανε ποτέ(...).

Η ουσιαστική διαπραγμάτευση της ΔΔ επί του σχεδίου του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, αποτέλεσε το βασικό ζήτημα της ατζέντας της Συνόδου Κορυφής, αλλά, εκτός των δηλώσεων, δεν υπήρξε καταγραφή της «προόδου». Τα συμπεράσματα αναφέρουν ότι, μετά την εναρκτήρια συνεδρίαση της Ρώμης η ΔΔ «ευρίσκεται πλέον σε εξέλιξη». Η διαπραγμάτευση θα συνεχιστεί «σε πολιτικό επίπεδο», ενώ η Ιταλική Προεδρία «θα προβεί σε διαβουλεύσεις», δηλαδή σε διμερείς επαφές με τα κράτη - μέλη, και στη βάση ενός γραπτού ερωτηματολογίου. Ολοι, εκτός του Κ. Σημίτη εξέφρασαν «ανησυχία» για την παγιοποίηση των διαφορετικών προσεγγίσεων, ιδιαίτερα της Ισπανίας και της Πολωνίας. Ο Σ. Μπερλουσκόνι, ως προεδρεύων του Συμβουλίου, εξέφρασε τη «θέληση να εμπλέξει όλα τα κράτη - μέλη στην εξεύρεση ενός συμβιβασμού χωρίς εκπτώσεις» και επανέφερε την πρόταση για έκτακτη συνεδρίαση της ΔΔ σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων προς το τέλος του Νοέμβρη.

Η Κομισιόν και η Ιταλική Προεδρία προωθούν ως «προτεραιότητα» μια στρατηγική «ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας», που επαναφέρει τα αποτυχημένα «διευρωπαϊκά δίκτυα» του Ζακ Ντελόρ στην επικαιρότητα, ελπίζοντας «στην προσέλκυση του ιδιωτικού κεφαλαίου» και στα «μεγάλα έργα» προσανατολισμένα, κυρίως, στη «διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού και των τηλεπικοινωνιακών δικτύων». Ορισμένα από τα «πανευρωπαϊκά έργα προτεραιότητας» θα μπορούσαν να αρχίσουν από το Γενάρη του 2004, αλλά αυτό δεν αφορά στα ελληνικά έργα «υποδομής» στις μεταφορές. Η κυβέρνηση τα προπαγανδίζει προεκλογικά. Ο προεδρεύων Ιταλός υπουργός Οικονομίας Τζ. Σρεμόντι δήλωσε ότι «πρέπει να ξεφύγουμε από τους θεωρητικούς σχεδιασμούς». Δηλαδή; «Στον προηγούμενο σχεδιασμό διευρωπαϊκών δικτύων, είχαμε αυτοκίνητο χωρίς βενζίνη. Τώρα η βενζίνη είναι το ιδιωτικό κεφάλαιο».

Με (...) αφορμή την «ανταγωνιστικότητα» που προϋποθέτει «τόνωση της μεγέθυνσης», το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναφέρει από το (...) παράθυρο το ζήτημα των συντάξεων. Επαναλαμβάνει, βέβαια, ότι το συνταξιοδοτικό είναι «ευθύνη» των κυβερνήσεων και όχι, ακόμα, των Βρυξελλών. Αλλά σχεδόν επιβάλλει την αύξηση «κατά πέντε έτη» της ηλικίας συνταξιοδότησης. Ολόκληρη η σχετική παράγραφος 22 των συμπερασμάτων έχει ως εξής:

«Τα κράτη - μέλη ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για συνταξιοδοτικά συστήματα που θα μπορούν να προσφέρουν επαρκείς παροχές, θα είναι οικονομικά βιώσιμα και θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του εκσυγχρονισμού. Το έργο αυτό, μολονότι εμπίπτει στην ευθύνη των κρατών - μελών, πρέπει να ενισχυθεί. Εν προκειμένω:

• Το Συμβούλιο θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο σαφέστερου καθορισμού της σειράς των στόχων που χρησιμοποιούνται για τον ανοιχτό συντονισμό, όσον αφορά στην κοινωνική προστασία - κατά το παράδειγμα των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Βαρκελώνης, που ζήτησε να αυξηθεί κατά πέντε έτη, έως το 2010, η μέση πραγματική ηλικία συνταξιοδότησης - ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα και η επάρκεια των συνταξιοδοτικών συστημάτων έναντι των δημογραφικών εξελίξεων.
• Το Συμβούλιο θα πρέπει να εξακολουθήσει να παρακολουθεί στενά την οικονομική βιωσιμότητα των συνταξιδιωτικών συστημάτων, μεταξύ άλλων δε να εκτιμά κατά πόσον οι μεταρρυθμίσεις βελτιώνουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών.
• Τα κράτη - μέλη και οι κοινωνικοί εταίροι θα πρέπει να εξετάσουν τον τρόπο, με τον οποίο εφαρμόζεται η σύνδεση των πολιτικών απασχόλησης και των συντάξεων, λαμβανομένων υπόψιν των στόχων που έθεσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βαρκελώνης.