Η ανεργία, η έλλειψη οικονομικών πόρων και στέγης καθώς και τα γλωσσικά προβλήματα, είναι μερικοί από τους παράγοντες που συντελούν στην τοξικοεξάρτηση, σύμφωνα με την Ετήσια Εκθεση 2003 του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας, η οποία δόθηκε χτες στη δημοσιότητα.

«Είμαστε πολύ μακριά από τους στόχους που είχαμε για το 2006 σχετικά με τη μείωση της χρήσης των ναρκωτικών στους νέους», αναγνώρισε χτες σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε στο Στρασβούργο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τα Ναρκωτικά, Χερνάντεζ Μόλαρ. Σημαντική είναι και η διαπίστωση για τον παραγκωνισμό της πρόληψης αφού, όπως επισημαίνεται, «η πρόληψη λαμβάνει πολύ μικρότερο ποσοστό κεφαλαίων στις δαπάνες που διατίθενται σχετικά με τη μείωση της ζήτησης».

Τα ποσοστά ανεργίας στους χρήστες ναρκωτικών είναι υψηλότερα σε σύγκριση με τα ποσοστά που παρατηρούνται στο γενικό πληθυσμό - 47% στα άτομα που υποβάλλονται σε θεραπεία απεξάρτησης έναντι 8% του γενικού πληθυσμού. Εως και 77% των ατόμων που ακολουθούν θεραπεία απεξάρτησης ζουν στηριζόμενα σε κοινωνικές παροχές και συνήθως έχουν χρέη. Το 10% των ατόμων που ζητούν θεραπεία δεν έχουν σταθερό κατάλυμα, το 8% ζει σε κάποιο ίδρυμα. Το 29% των τοξικομανών έχει έλλειψη στέγης.

Σε Δανία, Γαλλία, Ολλανδία και Βρετανία το 80% των αστέγων που ζουν σε καταυλισμούς είναι τοξικομανείς, ενώ το ποσοστό αυξάνεται για όσους ζουν στο δρόμο. Στην περίπτωση των αστέγων η ηρωίνη είναι συνηθέστερο χρησιμοποιούμενο ναρκωτικό.

Παράλληλα, επισημαίνεται ότι το 54% των τροφίμων φυλακών αναφέρουν χρήση ναρκωτικών κατά τη διάρκεια της φυλάκισής τους, το 34% αναφέρει εναίσιμη χρήση, ενώ υψηλότερη επικράτηση προβληματικής χρήσης διαπιστώνεται σε εθνοτικές μειονοτικές ομάδες.

Τουλάχιστον ένας στους πέντε ενήλικες Ευρωπαίους έχει κάνει χρήση κάνναβης, το ελάχιστο μια φορά στη ζωή του. Τα ποσοστά για τους νέους ηλικίας 15 - 36 ετών είναι ακόμη ψηλότερα έως και 44%.

Η πιο συχνά αναφερόμενη ουσία μετά την ηρωίνη είναι η κάνναβη και αφορά το 12% του συνόλου των ατόμων που ακολουθούν θεραπεία και το 25% των ατόμων που υποβάλλονται για πρώτη φορά σε θεραπεία στην ΕΕ, ενώ ανησυχίες για τη δημόσια υγεία προκύπτουν από το γεγονός ότι η μέση δραστικότητα της κάνναβης έχει αυξηθεί κατά 5 - 10% και σε ορισμένα δείγματα έως και 30%.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με μελέτη του 2001 στη Γαλλία, αναφέρεται ότι πάνω από τους μισούς άνδρες ηλικίας 18 ετών έχουν κάνει χρήση κάνναβης, το 13,8% από αυτούς σε συστηματική βάση.

Ιδιαίτερα προσοχή δίνεται στους κινδύνους που συνδέονται με τα «εισπνεόμενα» φτηνά ναρκωτικά και τα συνηθέστερα των ηλικιών 15 έως 16 ετών. Τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφονται στην Ιρλανδία (22%), στη Βρετανία (15%), στην Ελλάδα (14%) και τη Γαλλία (11%). Το χαμηλότερο ποσοστό είναι στην Πορτογαλία (3%). Περίπου 1 - 1,5 εκατομμύριο Ευρωπαίοι κάνουν χρήση ναρκωτικών. Το 60% των προβληματικών χρηστών είναι ενεργοί εναίσιμοι χρήστες.

Αυξητική τάση παρουσιάζουν και οι θάνατοι από χρήση «έκστασης», ενώ σε Γερμανία, Ολλανδία και Βρετανία αυξημένη χρήση κοκαϊνης - κρακ παρουσιάζεται σε περιθωριοποιημένες κοινότητες. Ανοδική είναι η τάση και στους θανάτους την τελευταία δεκαετία, 7.000 ως 9.000 θάνατοι που σχετίζονται με τα ναρκωτικά, με θύματα άτομα ηλικίας κυρίως μεταξύ 20 και 30 ετών. Τα οπιούχα αναφέρονται σε περιπτώσεις θανάτων (ποσοστό άνω του 80%) σχεδόν σε όλες τις χώρες.