Εκρηκτικές και επικίνδυνες καταστάσεις στους ψυχιατρικούς τομείς των γενικών νοσοκομείων και, συνολικότερα, στην αντιμετώπιση των ψυχιατρικών περιστατικών στις εφημερίες του Λεκανοπεδίου, δημιουργούν οι ακροβατισμοί του υπουργείου Υγείας για την αντιμετώπιση των ψυχιατρικών περιστατικών μετά το σεισμό του 1999.

Τέσσερα χρόνια μετά το σεισμό και την καταστροφή κλινών του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής (ΨΝΑ), που ανέτρεψε την κατάσταση στην αντιμετώπιση των ψυχιατρικών περιστατικών στις εφημερίες Λεκανοπεδίου, αποδεικνύεται ότι «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού», αφού οι ψυχιατρικοί τομείς των γενικών νοσοκομείων εξακολουθούν να σηκώνουν, πέρα και πάνω απ' το ρόλο και τις δυνατότητές τους, το υπέρογκο βάρος της ψυχιατρικής εφημερίας και της αντιμετώπισης εισαγγελικών περιστατικών.

Η εκρηκτικότητα των προβλημάτων των ψυχιατρικών τομέων των νοσοκομείων, συνολικά της ψυχιατρικής εφημερίας, αναδείχτηκε σε συζήτηση που είχε ο «Ρ» με την διευθύντρια της ψυχιατρικής κλινικής του «Σωτηρία» Κλεοπάτρα Περισσάκη, τον αναπληρωτή διευθυντή της κλινικής και πρόεδρο του Συλλόγου Επιστημόνων των Ψυχιατρικών Τομέων των Γενικών Νοσοκομείων «Αμφίαρος» Γιώργο Μουσσά και τους νοσηλευτές της κλινικής.

Οι ψυχιατρικοί τομείς των γενικών νοσοκομείων ξεκίνησαν να λειτουργούν το 1985 στα πλαίσια της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, με σκοπό την αντιμετώπιση περιστατικών έγκαιρα, ούτως ώστε να μη συρρέουν και συνωστίζονται στα μεγάλα ψυχιατρικά νοσοκομεία, να μην «ξεχνιούνται» εκεί, με κίνδυνο να αποκοπούν από την οικογένεια και την κοινότητα και να καταλήξουν στον ιδρυματισμό. Από το 1999 εφτά ψυχιατρικοί τομείς γενικών νοσοκομείων της Αττικής, που διαθέτουν στο σύνολό τους 120 κλίνες, ανέλαβαν, σύμφωνα με απόφαση του υπουργείου Υγείας, το βάρος για την κάλυψη, τρεις μέρες τη βδομάδα, της σταθερής ψυχιατρικής εφημερίας (αφορά κυρίως στα εισαγγελικά περιστατικά), αλλά και της κυλιόμενης γενικής εφημερίας, που γίνεται ανά τέσσερις μέρες.

Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση της, τότε, υφυπουργού Υγείας - Πρόνοιας Χρ. Σπυράκη, τη σταθερή ψυχιατρική εφημερία έπρεπε να καλύπτουν τέσσερις μέρες τη βδομάδα το ΨΝΑ και το «Δρομοκαΐτειο», έχοντας ως «πλαφόν» εισαγωγών εισαγγελικών περιστατικών τα 20 τη βδομάδα και οι ψυχιατρικοί τομείς των γενικών νοσοκομείων, με μέγιστο αριθμό εισαγγελικών εισαγωγών τις τέσσερις το μήνα. Το «πλαφόν», βέβαια, που υπαγορεύτηκε από τις δυνατότητες των ψυχιατρείων και των ψυχιατρικών τμημάτων, καταστρατηγήθηκε και εξακολουθεί να καταστρατηγείται καθημερινά, με αποτέλεσμα ακόμα και διεγερτικοί ασθενείς να συνωστίζονται σε ράντζα τις μέρες ψυχιατρικής εφημερίας ή να νοσηλεύονται, στους ψυχιατρικούς τομείς των νοσοκομείων, μαζί με ψυχιατρικά περιστατικά που χρήζουν εντελώς διαφορετικής θεραπευτικής αντιμετώπισης.

Το αποτέλεσμα δεν είναι μόνον η μεγάλη αύξηση του αριθμού των εξεταζομένων στους ψυχιατρικούς τομείς, αλλά και η αντιμετώπιση χρονιότερων περιστατικών, που αλλοιώνει το αρχικό έργο και το βασικό προορισμό των ψυχιατρικών τομέων, και την ίδια την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, υπογράμμισαν στο «Ρ» η Κ. Περισσάκη και ο Γ. Μουσσάς.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, επισήμαναν, είτε πρόκειται για μέρα γενικής εφημερίας, είτε για τη σταθερή εφημερία, στην οποία το «Σωτηρία» εφημερεύει για όλο το Λεκανοπέδιο, η εφημερία ξεκινάει με το τμήμα να έχει καλυμμένα ήδη τα 20 κρεβάτια του και ράντζα στους διαδρόμους! Και, παρά τη σχετική υφυπουργική απόφαση, οι εισαγωγές εισαγγελικών περιστατικών ανά εφημερία κυμαίνονται από 5 έως 15!

«Το ψυχιατρικό τμήμα του γενικού νοσοκομείου πρέπει να αποδεχτεί περιστατικά, όπως περιπτώσεις αυτοκαταστροφής, δηλητηριάσεις, περιπτώσεις κατάθλιψης, που χρειάζονται ειδική φροντίδα και χρειάζονται διαφορετική θεραπευτική προσέγγιση από έναν διεγερτικό ασθενή σε έξαρση», εξήγησε η Κ. Περισσάκη. Υπό αυτές τις συνθήκες, συνέχισε ο Γ. Μουσσάς, άνθρωποι οι οποίοι εκτιμάται ότι χρειάζονται θεραπευτική αντιμετώπιση και συμφωνούν οικειοθελώς να νοσηλευτούν, έρχονται στον ψυχιατρικό τομέα και βλέποντας αυτήν την κατάσταση αποχωρούν. Από κει και μετά αναγκάζονται, όσοι μπορούν, να καταφύγουν στον ιδιωτικό τομέα, που και πανάκριβος είναι και δεν είναι σίγουρο ότι θα τηρεί τα απαραίτητα θεραπευτικά στάνταρ, ή κινδυνεύουν να γυρίσουν στην οικογένεια και την κοινότητα χωρίς να έχουν θεραπευτεί. «Υπάρχουν άνθρωποι, συμπληρώνει η Κ. Περισσάκη, που έρχονται στο δημόσιο νοσοκομείο και φεύγοντας μπορεί να χρειαστεί να πουλήσουν το χωράφι τους για να νοσηλευτούν σε κάποια ιδιωτική κλινική».

Μια άλλη εξίσου σημαντική διάσταση είναι η ψυχιατρικοποίηση των εισαγγελικών περιστατικών: Οπως εξήγησαν, οι εισαγγελείς με μεγαλύτερη ευκολία πλέον δίνουν την εντολή για αναγκαστικές εισαγωγές, ακόμα και σε περιπτώσεις έντονων καυγάδων στις οικογένειες. Επίσης, εξήγησαν ότι το σύστημα της σταθερής εφημερίας των γενικών νοσοκομείων δεν ανακούφισε την κατάσταση, αλλά αύξησε τα αιτήματα για νοσηλεία, αφού, πέραν των άλλων, αποτελεί και «ασφαλή δρόμο» για την εξασφάλιση κρεβατιού, έστω και ράντζου, σε κάποια δημόσια κλινική!

«Αυτά τα σχήματα είναι ακροβατισμοί που δε λύνουν το πρόβλημα», επισήμανε η Κ. Περισσάκη και τόνισε την ανάγκη οι ψυχιατρικοί τομείς των νοσοκομείων να επιστρέψουν στον πραγματικό τους ρόλο, προκειμένου να συνεχιστεί η ψυχιατρική μεταρρύθμιση.

«Η σωστή λύση του προβλήματος επείγει για τους επιστήμονες της ψυχικής Υγείας, τα ψυχιατρικά τμήματα, τους ψυχικά πάσχοντες», τόνισε απ' την πλευρά του ο Γ. Μουσσάς και υπογράμμισε ότι η θέση των επιστημόνων των ψυχιατρικών δομών των γενικών νοσοκομείων είναι ότι η αποασυλοποίηση πρέπει να συνεχιστεί στα πλαίσια του δημόσιου τομέα Υγείας.

Εκρηκτική χαρακτήρισαν την κατάσταση που επικρατεί και η προϊσταμένη και οι νοσηλευτές του ψυχιατρικού τμήματος του «Σωτηρία». Υπογράμμισαν ότι δεν υπάρχουν οι προδιαγραφές για τη νοσηλεία εισαγγελικών περιστατικών, αφού πρόκειται για ανοιχτή κλινική για τη νοσηλεία ασθενών που είναι στο νοσοκομείο με τη θέλησή τους. Επισήμαναν ακόμα ότι υπάρχει μεγάλη ανεπάρκεια νοσηλευτικού προσωπικού και κυρίως σε νοσοκόμους, οι οποίοι και θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν έναν διεγερτικό ασθενή. Χαρακτηριστικά, ανέφεραν ότι σε νυχτερινή βάρδια τυχαίνει να είναι υπεύθυνοι για τη φροντίδα 30 ασθενών, κάποιοι απ' τους οποίους είναι διεγερτικοί, δυο με τρεις νοσοκόμοι!