Ο κατάλογος είναι εντυπωσιακά μακρύς: Οι υψηλότερες θερμοκρασίες αέρα τους τελευταίους τέσσερις αιώνες, η συρρικνούμενη κάλυψη από θαλάσσιους πάγους, το λιώσιμο ρεκόρ των πάγων στη Γροιλανδία, η υποχώρηση των παγετώνων στην Αλάσκα με ρυθμό που δεν έχει προηγούμενο. Προσθέστε σ' αυτά την αυξημένη κατά 7% απορροή από τα ποτάμια της Ρωσίας, την αύξηση της περιόδου βλάστησης στην Αρκτική κατά μερικές μέρες κάθε δεκαετία (ιδιαίτερα στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα) και τους αιώνιους πάγους του υπεδάφους που έχουν αρχίσει να λιώνουν σε ορισμένες περιοχές. Αυτές οι παρατηρήσεις, ως σύνολο, δείχνουν ότι η Αρκτική βρίσκεται σε μια βαθιά μεταβολή. Η πλήρης έκτασή της έγινε αντιληπτή μόλις την περασμένη δεκαετία, καθώς επιστήμονες διαφορετικών κλάδων άρχισαν να συγκρίνουν τα ευρήματά τους. Τώρα, πολλοί από αυτούς συνεργάζονται προσπαθώντας να καταλάβουν τις συνέπειες των αλλαγών και να προβλέψουν τι θα ακολουθήσει.

Τα ευρήματά τους θα έχουν σημασία για ολόκληρο τον πλανήτη, γιατί η Αρκτική επηρεάζει σε ιδιαίτερα μεγάλο βαθμό το κλίμα της Γης. Επειδή περισσότερη ηλιακή ενέργεια απορροφάται στους τροπικούς παρά στους πόλους, οι άνεμοι και τα ωκεάνια ρεύματα συνεχώς μεταφέρουν θερμότητα προς τους πόλους. Οσο το ιδιαίτερα ανακλαστικό κάλυμμα χιονιού και πάγου συνεχίζει να υπάρχει στην Αρκτική, το φως που πέφτει απευθείας σ' αυτήν επιστρέφεται στο μεγαλύτερο ποσοστό του στο Διάστημα, διατηρώντας την Αρκτική σαν δεξαμενή για τη θερμότητα που έρχεται από το νότο. Αλλά αν το παγοκάλυμμα αρχίσει να λιώνει και να συρρικνώνεται, θα ανακλά λιγότερο φως και η θερμοκρασία στην Αρκτική θα ανέβει, με αποτέλεσμα να ανέβει η μέση θερμοκρασία σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Το τι ακριβώς θα γίνει δεν είναι εύκολο να εκτιμηθεί ποσοτικά, ούτε καν ποιοτικά. Πολύπλοκα συστήματα ανατροφοδότησης προσδιορίζουν το κλίμα της Αρκτικής. Μερικά από τα συστήματα αυτά έχουν θετική επίδραση, ενισχύοντας τις αλλαγές και άλλα αρνητική, αμβλύνοντας τις αλλαγές. Το πρόβλημα είναι ότι δεν καταλαβαίνουμε πλήρως πώς λειτουργούν μερικές από τις διεργασίες ανατροφοδότησης σε απομόνωση, πολύ περισσότερο πώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους στο φυσικό περιβάλλον.

Οι παρατηρήσεις για τις αλλαγές στην Αρκτική γεννούν και το ερώτημα αν οφείλονται στο ότι ακόμα ο πλανήτης ανακάμπτει από τη Μικρή Εποχή των Παγετώνων (που τελείωσε γύρω στο 1850), ή συμβαίνει κάτι τελείως διαφορετικό. Ειδικότερα, πρέπει να ερμηνεύσουμε αυτές τις αλλαγές σαν αποτέλεσμα της αύξησης της συγκέντρωσης στην ατμόσφαιρα των αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου, ή απλώς οι αλλαγές είναι αποτέλεσμα ενός φυσικού κύκλου πιο μακρόχρονης διάρκειας απ' ό,τι υπολογιζόταν;

Οι επιστήμονες δε γνωρίζουν προς το παρόν αρκετά, ώστε να ομονοήσουν σε μιαν απάντηση. Ξέρουν, όμως, αρκετά για να είναι πολύ ανήσυχοι. Ο,τι κι αν είναι αυτό που προκάλεσε το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική, έχει δημιουργήσει ένα χείμαρρο αντιδράσεων πλανητικής κλίμακας που ίσως συνεχιστούν ακόμη κι αν πάψει με κάποιο τρόπο η αιτία που προκάλεσε τις αρχικές αλλαγές, μέχρι το κλίμα να φτάσει σε μια άλλη ισορροπία, διαφορετική από την προηγούμενη.