«Το τελευταίο διάστημα μαζικό χαρακτήρα λαμβάνει το φαινόμενο της αναστήλωσης στη Ρωσία των μνημείων των Λένιν και Μαρξ», γράφει η εφημερίδα «Ιζβέστια». Ιδιαίτερα έντονο χαρακτήρα παίρνει η αναστήλωση των μνημείων σε μια από τις πιο «καπιταλιστικές» περιφέρειες της Ρωσίας, στην περιοχή του Κρασνογιάρσκ. Μόνο στον τελευταίο 1,5 χρόνο εδώ αναστήλωσαν 5 μνημεία του Λένιν. Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως στην πόλη Κανσκ οι εργαζόμενοι ενός τοπικού αμαξοστασίου βρήκαν σε μάντρα παλιών σιδερικών ένα χάλκινο άγαλμα του Λένιν. Οπως δήλωσε στην εφημερίδα ένας από τους εργαζόμενους που βρήκαν το άγαλμα: «Ηταν κρίμα, μια τέτοια ομορφιά να χάνεται. Ετσι λοιπόν το καθαρίσαμε, το γυαλίσαμε κι είδαμε ότι έγινε ωραίο. Στην είσοδο της πόλης μας κατασκευάσαμε ένα γρανιτένιο βάθρο κι εκεί τοποθετήσαμε το άγαλμα. Τώρα είναι ένα από τα μέρη που οπωσδήποτε πρέπει να επισκεφτούν οι νιόπαντροι στη μέρα του γάμου τους» για να καταθέσουν λουλούδια και να φωτογραφηθούν.

Την άνοιξη έγινε κάτι παρόμοιο στον Κρασνογιάρσκ. Στην περιοχή του πρώην μουσείου του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος βρισκόταν το μνημείο του Λένιν. Πριν 6 μήνες, κοντά στο μουσείο άρχισαν να χτίζουν μία πολυκατοικία, με πολυτελή διαμερίσματα, για πλουσίους. Το μνημείο «ενοχλούσε» και το «μετακίνησαν» στην πίσω αυλή. Αμέσως γύρω από το μνημείο άρχισαν να πηγαινοέρχονται «ύποπτοι» άνθρωποι, οι οποίοι αρχικά εκδήλωσαν το ενδιαφέρον τους να το αγοράσουν, και όταν πήραν αρνητική απάντηση, άρχισαν να απειλούν πως έτσι και αλλιώς θα το πάρουν. Οι ντόπιοι κομμουνιστές, του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ) διοργάνωσαν εικοσιτετράωρη περιφρούρηση του μνημείου. Ταυτόχρονα απευθύνθηκαν στο δήμαρχο της πόλης, ώστε να βρεθεί μία καινούρια θέση για το μνημείο του Λένιν. Ο δήμαρχος γρήγορα έλυσε το πρόβλημα και βρήκαν μία θέση για το μνημείο, την οποία διαμόρφωσαν όμορφα με πεζόδρομο, πάγκους και φανάρια.

Μετά απ' αυτό, στο χωριό Ντζερζίνσκ την 1η Οκτώβρη επίσημα έγιναν τα αποκαλυπτήρια προτομής του Λένιν. Ακολούθησε η πόλη Γιενισέγισκ, όπου επίσης κατά παράκληση του τοπικού συμβουλίου βετεράνων του αντιφασιστικού πολέμου αναστήλωσαν παλαιό μνημείο του Βλαδίμηρου Ιλιτς Λένιν. Ο Β. Νόβικοφ, ντόπιος εκπρόσωπος των δεξιών δυνάμεων εξηγεί ως εξής την κατάσταση που δημιουργήθηκε με τα μνημεία: «Υπάρχει μια παροιμία που λένε στο Νταγκεστάν: Αν πυροβολήσεις το παρελθόν, το μέλλον θα σε κανονιοβολήσει. Το 1991 ξεπεράσαμε τα όρια. Στην περίοδο των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων κακολογήσαμε την ιστορία μας με τέτοιο τρόπο σαν να μην υπήρχε εκεί τίποτε το καλό. Τώρα γίνεται η αντικειμενική εκτίμηση της ιστορίας μας.».

Σε δύο χωριά στην περιοχή του Αστραχάν αναστήλωσαν επίσης τα μνημεία του Λένιν. Τα μνημεία αυτά της δεκαετίας του '50 θεωρούνται σήμερα στους τόπους αυτούς σαν ιστορικά, ιδιαίτερης αξίας.

Στην πόλη Σάχτι της περιοχής του Ροστόφ το μνημείο του Λένιν αναστήλωσαν οι ντόπιοι κάτοικοι. Στα σοσιαλιστικά χρόνια στην πόλη υπήρχε το ανθρακωρυχείο, στο κέντρο της πόλης βρισκόταν το μνημείο και γύρω από αυτό ήταν η βιβλιοθήκη και η πολιτιστική λέσχη. Στις αρχές της δεκαετίας του '90 το ανθρακωρυχείο έκλεισε, η λέσχη κάηκε, ενώ σταμάτησαν να δουλεύουν και τα άλλα πολιτιστικά ιδρύματα της πόλης. Αρχικά το μνημείο του Λένιν δέχτηκε επίθεση βανδάλων και στη συνέχεια, για παραπάνω από 10 χρόνια ήταν εγκαταλειμμένο. Οπως γράφει η παραπάνω εφημερίδα: «Τρεις άντρες αποφάσισαν να βάλουν τάξη στην υπόθεση αυτή, να αποτίσουν δείγμα σεβασμού προς την Ιστορία μας. Δύο βδομάδες κάθε μέρα μετά τη δουλιά τους αγωνίζονταν για να αναστηλώσουν το μνημείο».

Στην πόλη της Καλούγκας πριν ένα μήνα, στο πάρκο απέναντι από το Δημαρχείο, τοποθέτησαν το μνημείο του Μαρξ, το οποίο είχε παρασκευαστεί στο εργαστήριο του γνωστού ακαδημαϊκού Λεφ Κέρμπελ στο τέλος της δεκαετίας του '80.

Στην περιοχή της Τιουμέν και συγκεκριμένα στην πόλη Ισίμ, οι τοπικές αρχές προχώρησαν στην επανατοποθέτηση της μπρούντζινης προτομής του Ιωσήφ Στάλιν. Η προτομή στήθηκε σε κεντρικό σημείο της πόλης, μετά από αίτημα των τοπικών οργανώσεων των αριστερών και κομμουνιστικών κομμάτων. Την πρωτοβουλία πήρε η τοπική οργάνωση του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος Ρωσίας (ΚΕΚΡ-ΚΚΡ). Μάλιστα, υπέρ του αιτήματος της αποκατάστασης του μνημείου οι ντόπιοι κομμουνιστές προσκόμισαν τις υπογραφές 15 χιλιάδων συμπολιτών τους. Εννοείται πως σε μια πόλη 65 χιλιάδων κατοίκων αυτό δεν ήταν κάτι μικρό και δεν άφησε «ασυγκίνητους» τους τοπικούς «άρχοντες». Οπως σημειώνει σε ανακοίνωσή του το Γραφείο Τύπου των τοπικών Αρχών, η μπρούντζινη προτομή τοποθετήθηκε στην πλατεία του Οκτώβρη, όπου την περίοδο του αντιφασιστικού πολέμου οι κάτοικοι συγκεντρώνονταν πριν την αποστολή τους προς τα μέτωπα του πολέμου. Μέχρι το 1990, η προτομή του Στάλιν βρισκόταν έξω από το κτίριο του κεντρικού κινηματογράφου της πόλης, ενώ από το 1999 είχε τοποθετηθεί στο μουσείο της πόλης. Πολλοί, όμως, κάτοικοι διαμαρτύρονταν γιατί η διεύθυνση του μουσείου δεν επέτρεπε την κατάθεση λουλουδιών. Οι τοπικές αρχές πιστεύουν πως τώρα και αυτό το ζήτημα θα λυθεί, με την επανατοποθέτηση του μνημείου σε ανοιχτό χώρο.

Να σημειωθεί τέλος, πως μαζί με τα μνημεία της σοβιετικής εποχής, έντονη είναι το τελευταίο διάστημα και η επιστροφή των σοβιετικών συμβόλων, της σημαίας και άλλων συμβόλων, που χρησιμοποιεί η ρωσική νεολαία και συνδυάζονται με συνθήματα του είδους «Η ΕΣΣΔ είναι η Πατρίδα μας!».

Ορισμένοι εξηγούν τα παραπάνω φαινόμενα με τη νοσταλγία. Αν κάτι τέτοιο ισχύει για τις μεγαλύτερες ηλικίες που έζησαν τη σοβιετική περίοδο, ποια εξήγηση μπορεί να δώσει κανείς για το ρεύμα αυτής της «νοσταλγίας» μέσα στη νεολαία, που βασικά γνωρίζει για το σοσιαλισμό μέσα από τους παραμορφωτικούς φακούς της αντικομμουνιστικής προπαγάνδας κρατικών κι ιδιωτικών ΜΜΕ;