Ο Κρατικός Προϋπολογισμός (ΚΠ) είναι ένα σχέδιο διαχείρισης των κρατικών εσόδων και δαπανών, που αντανακλά ένα συγκεκριμένο, ταξικό προσανατολισμό, ως προς τις πηγές συγκέντρωσης των εσόδων και τους φορείς αποδοχής των δαπανών.

Για το ΚΚΕ, το πρωταρχικό κριτήριο δεν είναι η αναζήτηση διαφορετικού συσχετισμού μεταξύ κονδυλίων εσόδων - δαπανών, αλλά η αναζήτηση και προβολή μιας ριζικά διαφορετικής οικονομικής πολιτικής. Σαν τέτοια προβάλλει τη Λαϊκή Οικονομία, στην οποία, τόσο οι πηγές δημοσίων εσόδων και οι φορείς δημοσίων δαπανών, όσο και η διαχείρισή τους θεμελιώνονται σε ριζικά διαφορετικές κοινωνικές σχέσεις.

Βάθρα της Λαϊκής Οικονομίας που υποστηρίζει το ΚΚΕ είναι:

Πρώτον: Η κοινωνική ιδιοκτησία, στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής στους στρατηγικούς τομείς της οικονομίας και η κεντρικά σχεδιασμένη με κάθετη διακλάδωση οργάνωση - διεύθυνση της παραγωγής, που υπηρετεί την κατανομή με κίνητρο τη λαϊκή ευημερία.

Δεύτερον: Ο εργατικός και κοινωνικός έλεγχος, που ασκείται σε όλη την κλίμακα οργάνωσης - διεύθυνσης της παραγωγής και κατανομής.

Τρίτον: Η συνεταιριστική οργάνωση εκεί όπου είναι ακόμα περιορισμένος ο κοινωνικός χαρακτήρας της εργασίας, επομένως και η ανάπτυξη των χρησιμοποιούμενων μέσων παραγωγής.

Τέταρτον: Η συνδυασμένη χρήση κριτηρίων, ώστε ο κεντρικός σχεδιασμός να ανταποκρίνεται στις νέες κοινωνικές ανάγκες στη σταδιακή εξάλειψη των κληροδοτημένων περιφερειακών ανισομετριών, των κληροδοτημένων προβλημάτων στη σχέση της ανθρώπινης παρέμβασης στο περιβάλλον.

Πέμπτον: Η προστασία της εγχώριας παραγωγής από τον εξωτερικό καπιταλιστικό ανταγωνισμό.

Αυτή η οικονομική πολιτική, που υποστηρίζουμε, έρχεται σε αντίθεση με τα κατεστημένα συμφέροντα, με την εξουσία που τα διασφαλίζει σε βάρος της εργατικής και λαϊκής πλειοψηφίας και των αναγκών της.

Γι' αυτό απαιτούνται εκ βάθρων αλλαγές, ανατροπές στο συσχετισμό δυνάμεων, στην οργάνωση, στη μαχητικότητα, στον προσανατολισμό των κοινωνικών αγώνων, στις μορφές αντίστασης, σύγκρουσης και ρήξης του Μετώπου της εργατικής τάξης με τα μεσαία στρώματα της πόλης και της υπαίθρου, ενάντια στην εξουσία του μεγάλου κεφαλαίου, στις διακρατικές ιμπεριαλιστικές ενώσεις της ΕΕ και του NATO, των ξένων βάσεων στην Ελλάδα, των διακρατικών κατασταλτικών μηχανισμών τύπου Σένγκεν, του Ευρωστρατού και του Ευρωσυντάγματος.

Γι' αυτό το ΚΚΕ δεν αντιμετωπίζει τη συζήτηση για τον ΚΠ 2004 σαν μια προεκλογική ευκαιρία να αναμετρηθεί με άλλες πολιτικές δυνάμεις ως καλύτερος διαχειριστής μιας αντιλαϊκής πολιτικής. Οι προτάσεις του ΚΚΕ δεν είναι προτάσεις μιας καλύτερης διαχείρισης της εργατικής εκμετάλλευσης και φτώχειας, της εξαθλίωσης του φτωχού αγρότη, του βιοτέχνη και του αυτοαπασχολούμενου εμπόρου. Το ΚΚΕ αντιμετωπίζει τη συζήτηση του ΚΠ ως ευκαιρία αποκάλυψης της αντιλαϊκότητας, τόσο της κυβερνητικής πολιτικής, όσο και εκείνων των πολιτικών δυνάμεων, που δε συγκρούονται με την κυβερνητική στρατηγική επιλογή ενσωμάτωσης της ελληνικής οικονομίας στην Ευρωζώνη των μονοπωλίων.

Αντιμετωπίζουμε τη συζήτηση ως μέσο αποκάλυψης της υποκρισίας κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, σε σχέση με τις αναδιανεμητικές δυνατότητες ενός ΚΠ, ο οποίος στηρίζεται σε μια αντιλαϊκή πολιτική. ΟΧΙ γιατί δεν μπορεί να περιλαμβάνει κονδύλια, όπως τις λεγόμενες κοινωνικές δαπάνες, αλλά γιατί αυτά αποτελούν απλώς τα αργύρια για να εξασφαλίζεται η επίσημη ληστεία του κοινωνικού πλούτου και η διανομή του στους βιομηχάνους, στους εφοπλιστές, στους μεγαλέμπορους, στους τραπεζίτες και όσους τα συμφέροντά τους αναπαράγονται σε μια στεφάνη μικρότερων επιχειρήσεων και επαγγελματιών που δουλεύουν γύρω από τα μονοπώλια.

Και ο συγκεκριμένος ΚΠ 2004, ως μια μορφή της κρατικής παρέμβασης, ως εργαλείο εφαρμογής και διαχείρισης της κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής, αναδιανέμει ένα τμήμα του κοινωνικού πλούτου, που παρήγαγαν οι εργαζόμενοι, στο μεγάλο κεφάλαιο. Είναι απόλυτα αποκαλυπτικά τα προϋπολογιζόμενα έσοδα της μεταρρυθμισμένης φορολογικής πολιτικής.

«Η διατήρηση των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης», μόνο που τα αποτελέσματα αυτής της ανάπτυξης όπως άλλωστε συμβαίνει στον καπιταλισμό, δεν τα καρπώνονται οι άμεσοι παραγωγοί του πλούτου, δηλαδή οι εργαζόμενοι, αλλά τα ιδιοποιούνται μια χούφτα πλουτοκράτες, οι ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής.

Η ίδια η κυβέρνηση, άλλωστε, παραδέχεται την «ταχεία άνοδο της κερδοφορίας των ελληνικών επιχειρήσεων».

Π.χ., ο Τραπεζικός Τομέας πάνω από 34% το 9μηνο, η ΔΕΗ κατά 72%, η ΚΟΚΑ - ΚΟΛΑ κατά 61,8% για το ίδιο διάστημα, ενώ τα κέρδη των εισηγμένων στο ΧΑΑ παρουσίασαν αυξήσεις των κερδών τους κατά 23,1% για το πρώτο 9μηνο του 2003.

Ενώ, με βάση τα στοιχεία ακόμα και της ΓΣΕΕ, η μέση ετήσια αύξηση του πραγματικού μισθού για το διάστημα 1990-2002 ήταν μόλις 0,82%.

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι ο ΚΠ 2004 είναι αναπτυξιακός.

Ας δούμε σε ποια βάθρα θεμελιώνει τους αναπτυξιακούς της στόχους και ποια είναι η κριτική μας από τη σκοπιά των λαϊκών συμφερόντων.

Ως βάθρα θεωρεί:

α) «Τη στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας». Η κυβέρνηση, μέσα από την κρατική παρέμβαση, επιδιώκει την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, δηλαδή την επιτάχυνση της κεφαλαιοποίησής τους και τη διασφάλιση και ενίσχυση της κερδοφορίας τους. Στην κατεύθυνση αυτή, αξιοποιούνται και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, η ολοκλήρωση έργων για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι ιδιωτικοποιήσεις και η εκποίηση δημόσιας περιουσίας. Ο νέος αναπτυξιακός νόμος προβλέπει νέα σκανδαλώδη προνόμια, κίνητρα και φοροαπαλλαγές για το μεγάλο κεφάλαιο.

β) «Την απελευθέρωση των αγορών», δηλαδή την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων και την επέκταση της εμπορευματοποίησης Παιδείας, Υγείας, Πρόνοιας.

Σύμφωνα με στοιχεία πανεπιστημιακού, ειδικευμένου στα Οικονομικά της Υγείας, οι ιδιωτικές δαπάνες για την Υγεία σταθερά αποτελούν το 40-45% του συνόλου των δαπανών για την Υγεία. Η πολιτική πρόταση του ΚΚΕ δεν περιορίζεται σε εναλλακτικές λύσεις διαχείρισης, που ανεβάζουν τη συμμετοχή των δημοσίων δαπανών από το 55% στο 60%. Το ΚΚΕ υποστηρίζει την αναγκαιότητα να καλύπτονται κατά 100% οι δαπάνες Υγείας, καλύτερα θα λέγαμε, να καλύπτονται κατά 100% οι ανάγκες φροντίδας της υγείας για όλους, από ένα αποκλειστικά δωρεάν δημόσιο σύστημα για όλα τα επίπεδα φροντίδας της Υγείας (πρόβλεψη, περίθαλψη κλπ.).

Η συνύπαρξη ενός δημόσιου συστήματος με την ιδιωτική επιχειρηματική δραστηριότητα στον τομέα της Υγείας δεν κάνει τίποτε άλλο, παρά να τροφοδοτεί το δεύτερο. To συμπέρασμα αυτό προκύπτει από πανεπιστημιακές έρευνες, που έχουν γίνει.

Το ίδιο αφορά και την Παιδεία, τη Συνταξιοδότηση, την Πρόνοια.

γ) Αλλα βάθρα της αναπτυξιακής κυβερνητικής πολιτικής θεωρούνται:

«Η ενίσχυση της κινητικότητας και προσαρμοστικότητας στην αγορά εργασίας» και «η βελτίωση της παραγωγικότητας της εργασίας και η ενσωμάτωσή της στους μισθούς». Το συμφέρον της καπιταλιστικής επιχείρησης είναι διαφορετικό από το συμφέρον του εργαζόμενου. Τη σχετικά δυσμενέστερη ανταγωνιστική της θέση στην ευρωενωσιακή αγορά η ελληνική καπιταλιστική επιχείρηση επιχειρεί να τη βελτιώσει με άνοδο του συνολικού βαθμού εκμετάλλευσης στην ελληνική οικονομία. Με άλλα λόγια, με την αφαίρεση εργατικών κατακτήσεων, με την παραπέρα ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας, τη γενίκευση της μερικής απασχόλησης και την επέκτασή της στο δημόσιο τομέα.

Οι εξελίξεις της 20ετίας επιβεβαιώνουν ότι στον καπιταλισμό από την αύξηση της παραγωγικότητας σταθερά υπολείπεται η αύξηση των μισθών (ενώ το 1982 το εισόδημα των εργαζομένων στις επιχειρήσεις ανερχόταν στο 60% του προϊόντος, στο τέλος του 2004 θα ανέρχεται μόλις στο 42% - έκθεση ΓΣΕΕ).

Η όποια αύξηση των δαπανών για τη μισθοδοσία δεν καλύπτει τις σημαντικές απώλειες των προηγούμενων χρόνων, εξανεμίζεται από τις αυξήσεις των τιμών και την εμπορευματοποίηση, αλλά ακόμα και σαν ποσοστό αύξησης είναι παραπλανητικό, γιατί σ' αυτό συμπεριλαμβάνονται, τόσο η ωρίμανση, όσο και δαπάνες για τις νέες προσλήψεις (τουλάχιστον 25.000 μερικά απασχολουμένων).

δ) Οι πηγές και η διάρθρωση των φορολογικών εσόδων του ΚΠ αντανακλούν πλήρως τα αντιλαϊκά «αναπτυξιακά» κίνητρα της κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής.

Τα έσοδα του ΚΠ θα προέλθουν κατά κύριο λόγο από τη φορολόγηση των εργαζομένων και των ΕΒΕ. Παρά την αύξηση του αφορολόγητου ορίου (το οποίο δεν καλύπτει το όριο επιβίωσης μιας 4μελούς οικογένειας), τα έσοδα από τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων θα αυξηθούν κατά 7,8%, επίσης τα έσοδα από το ΦΠΑ (έμμεση φορολογία, η οποία πλήττει τη λαϊκή οικογένεια) θα αυξηθούν κατά 10,2%.

Η όποια αύξηση των εσόδων από τη φορολόγηση των επιχειρήσεων, γιατί συμπεριλαμβάνονται και τα έσοδα από τη φορολόγηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (για τα οποία υπάρχει μια σοβαρή επιβάρυνση), ακόμα και αν τη δεχτούμε σαν πραγματική, στο 8,0% είναι υποπολλαπλάσια της σημαντικής αύξησης των κερδών των επιχειρήσεων.