ΦΕΡΝΟΥΜΕ στο νου σήμερα, ύστερα από εξήντα τόσα χρόνια, στην περίοδο της χιτλεροφασιστικής κατοχής, μερικές αντιστασιακές εφημερίδες, που τις περιμέναμε με λαχτάρα. Ετσι, μαζί με το «Ριζοσπάστη», την «Ελεύθερη Ελλάδα» και τη «Νέα Γενιά», ήταν, επίσης, τα «Σοβιετικά Νέα», μια από τις ιδιαίτερα αγαπητές εφημερίδες, που τα γραφτά τους πύρωναν την ψυχή σε χιλιάδες πατριώτες.

ΟΛΑ τα ΕΑΜικά έντυπα, δίπλα και παράλληλα με το δικό μας αγώνα ενάντια στον εισβολέα κατακτητή, παρουσίαζαν καθένα, ανάλογα με τις δυνατότητες που είχε, και την τιτανομαχία του Κόκκινου Στρατού, το μεγάλο εκείνο αγώνα του σοβιετικού λαού. Ολες ανεξαίρετα οι εφημερίδες, από τη χειρόγραφη ως την τυπωμένη, παρακολουθούσαν και ενημέρωναν τους αναγνώστες για την πορεία της γιγάντιας εκείνης πολεμικής σύγκρουσης. Ηταν οι εφημερίδες μας εκείνες, που έγραψαν τότε: «...Η Σαλαμίνα κι ο Μαραθώνας, που σώσανε στο παρελθόν τον ανθρώπινο πολιτισμό, σήμερα ονομάζονται Μόσχα, Βιάσμα, Λένινγκραντ, Σεβαστούπολη και Στάλινγκραντ...».

ΦΛΟΓΙΖΕ κυριολεκτικά τις καρδιές η θαυμάσια εκείνη αντιστασιακή έκδοση «Σοβιετικά Νέα», καθώς έφερνε ως την τελευταία γειτονιά της Αθήνας τις ειδήσεις από το Ανατολικό Μέτωπο και τις απανωτές νίκες του Κόκκινου Στρατού. Στα «Σοβιετικά Νέα», στα οποία από σύμπτωση στη Συντακτική τους Επιτροπή δούλεψαν μόνο γυναίκες, επικεφαλής ήταν από την Επιτροπή Πόλης της ΚΟΑ η Ηλέκτρα και, μαζί, η Μέλπω Αξιώτη, η Διδώ Σωτηρίου και σε ορισμένες φάσεις της έκδοσης κι η Ελλη Παππά.

ΑΛΛΑ η μεγάλη άγνωστη, που χωρίς αυτήν η εφημερίδα εκείνη δε θα είχε όλον εκείνο τον πλούτο των ειδήσεων, αλλά και όλα εκείνα τα συγκλονιστικά ρεπορτάζ ήταν η Λιούντα Μάντακα, η Ρωσίδα που ένας έρωτας την έφερε στην Ελλάδα κι όπου ο πόλεμος τη βρήκε στο μικρό σπιτάκι της, στην οδό Ρενιέρη, στα Πατήσια κι όπου είχε ανοίξει μια μικρή κρύπτη για το ραδιόφωνό της. Κι εκεί για ώρες πολλές παρακολουθούσε και κατέγραφε με τρόπο μοναδικό και άψογο όλες τις εκπομπές, μεταφράζοντας από τα ρωσικά στα ελληνικά.

ΜΕ το σούρουπο, η Λιούντα Μάντακα παρέδιδε, γραμμένο σε ψιλό τσιγαρόχαρτο, όλο το υλικό που είχε συγκεντρώσει από την πολύωρη δύσκολη και συχνά βασανιστική κι επικίνδυνη εκείνη ακρόαση, που ήταν καθημερινή και που, εκτός από τα «Σοβιετικά Νέα», τροφοδοτούσε επίσης με ειδησεογραφικό υλικό όλες τις ΕΑΜικές εφημερίδες και τα ραδιοφωνικά δελτία.

ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ σήμερα, αποσπασματικά βέβαια, μερικά από τα κείμενα, που είχε καταγράψει τότε η ηρωική Λιούντα Μάντακα για τη μάχη στο Δνείπερο το Νοέμβρη του 1943: «...Στις τρεις η ώρα της νύχτας, πέντε παιδιά της κομμουνιστικής νεολαίας έπεσαν στα απειλητικά νερά του Δνείπερου και τον πέρασαν κολυμπώντας. Σε είκοσι λεπτά ξεκίνησε με βάρκες η πρώτη ομάδα στρατιωτών... Οταν ο λοχαγός Γεβάκιν ρίχτηκε ξαφνικά στους ανύποπτους Γερμανούς αυτοί βρέθηκαν ολότελα χαμένοι... Τους φάνηκαν σαν φαντάσματα, που βγήκαν από τα νερά. Ολα γίνονταν με απίστευτη γρηγοράδα. Οι Γερμανοί τρέχανε σα χαμένοι και φώναζαν: "Καπούτ. Οι Ρώσοι είναι πολλοί σαν μυρμήγκια...". Αρχισε έτσι μια από τις μεγαλύτερες μάχες. Η σιωπηλή και ειρηνική όχθη του Δνείπερου έγινε κόλαση από φωτιά και σίδερο...».

ΕΙΚΟΣΙ τυπογραφικές αράδες, παρμένες από άρθρο, που δημοσιεύτηκε, τότε, στην «Πράβντα» για την τιτανομαχία του Λένινγκραντ και το οποίο μπήκε στα «Σοβιετικά Νέα»: «...27 μήνες βομβαρδίζεται το Λένινγκραντ. Οι Γερμανοί κι οι Φιλανδοί αξιωματικοί είχαν καταστρώσει τα σχέδια για να το εξαφανίσουν. Μήνα με μήνα, η πυρωμένη λάβα που 'πεφτε απάνω του πολλαπλασιαζόταν... 24 ώρες το μερόνυχτο, ο ουρανός ξερνούσε φωτιά και σίδερο πάνω στην πόλη. Μα, η ψυχή των κατοίκων του Λένινγκραντ νίκησε τη θεομηνία. Μήτε μιαν ώρα δεν απόκαμαν. Μήτε μιαν ώρα δε σταμάτησαν τα εργοστάσια, να βγαίνουν οι εφημερίδες, να εφοδιάζεται ο στρατός, να δυναμώνουν τα οχυρά, να οργανώνεται η ζωή, η νίκη, 27 μήνες...».

ΚΑΙ το άρθρο συμπληρώνει: «... Μετρήστε τις μέρες, μετρήστε τις ώρες, μετρήστε τις στιγμές της φρίκης, για ν' αναλογιστείτε το ύψος της θυσίας του κατοίκου του Λένινγκραντ...». Αλλά και για το πορτρέτο του ηρωικού παρτιζάνου ένα άρθρο που «πιάστηκε» λέξη με λέξη γράφει: «...Οι αντάρτες είναι μια από τις δόξες της Σοβιετικής Ενωσης. Στο πρώτο σάλπισμα σηκώθηκαν και αυτοί ορθοί και τρέξανε στη φωνή της σοβιετικής πατρίδας».

Πλούσια σε δημοσιογραφικά υλικά τα «Σοβιετικά Νέα» αναδείχθηκαν σε μια από τις πιο σημαντικές εφημερίδες της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης που πάνω σ' αυτήν ακουμπούσε η καρδιά και η ελπίδα μας.