Ο Παναγιώτης Μέντης

Να σταματήσουν για να κοιτάξουμε λιγάκι κάτω εδώ στη γη. Να προσγειώσουμε το βλέμμα μας, να το γειώσουμε με την πραγματικότητα, γιατί η πραγματικότητα είν' αλλού.

Η πραγματικότητα είναι μακριά απ' τα μυστακοφόρα χαμόγελα του διαδόχου αρχηγού του κυβερνώντος κόμματος. Πέρα από τις ερμηνείες στις κινήσεις του κυρίου Σημίτη. Ο πρωθυπουργός είδε πως δεν του βγαίνει το χαρτί κι έκανε αυτό που έκανε όλ' αυτά τα χρόνια που κυβερνούσε, σε κάθε δύσκολη στιγμή για τον τόπο, αλλά και σε κάθε δύσκολη στιγμή για τον ίδιο. Κρύφτηκε διακριτικά και έσπρωξε με μαεστρία μπροστά άλλον να βγάλει το φίδι από την τρύπα. Τώρα το από πού κι ως πού αυτή η κίνηση είναι πρωτοπορία και λεβεντιά και μεγαλείο. Τι να πει κανείς; Μεταμοντέρνα ήθη.

Η πραγματικότητα είναι πολύ μακριά απ' τις ζεστές και ύποπτα χαμηλόφωνες υποσχέσεις του αρχηγού της Νέας Δημοκρατίας. Υποψιάζομαι πως είναι επίτηδες χαμηλόφωνες, γιατί με πρόσχημα το ήπιο κλίμα πετυχαίνει, πρώτον ν' αποκοιμίζει όσους τις ακούν, και δεύτερον να έχει το άλλοθι πως δεν τις άκουσε ούτε κι ο ίδιος, όταν και αν... Οπότε ουδεμία ευθύνη θα φέρει μετά την απομάκρυνση των ψηφοφόρων απ' την κάλπη.

Η πραγματικότητα είναι οι παγίδες που στήνονται και μας αρπάζουν και μας δένουν στο μαγκανοπήγαδο μιας καθημερινότητας που μας μετατρέπει σε παθητικούς θεατές, σε παθητικούς δέκτες, σε παθητικά όργανα αναπαραγωγής της, σε ανεγκέφαλους οπαδούς.

Σε τούτη την περίοδο του βομβαρδισμού των εντυπώσεων και των επικοινωνιακών τρικ τα θύματα θα 'ναι πολλά και όποια τραύματα προκύψουν δε θα 'χουν γιατρειά. Φάνηκε από τις πρώτες ώρες της πρώτης μέρας της Ολυμπιακής αυτής χρονιάς. Πριν καν χαράξει μας το ζωγράφισαν τα ωραιότερα, λέει, από εισαγωγής - ευρωπαϊκών προδιαγραφών - πυροτεχνήματα.

Είναι το θράσος του μεσάζοντα και του μεταπράτη. Είναι η αυθάδεια, η αδιαφορία κι η τεμπελιά του υπάλληλου που με κομματικές αβάντες και ταυτότητες, παρέχει υπηρεσία στον εαυτό του κι όχι στο κοινωνικό σύνολο.

Η πραγματικότητα είναι αυτή που δεν μπορεί να ελέγξει κανένας υπουργός και κανένας βουλευτής κι ας βγάζει όσες προεκλογικές κορόνες θέλει.

Γιατί η πραγματικότητα είναι το ήθος και η νοοτροπία που κανακέψανε, και κολακέψανε, και επιτρέψανε χρόνια και χρόνια. Το ήθος και η νοοτροπία του ξέρεις ποιος είμ' εγώ, και του ξέρεις ποιον έχω εγώ, είναι η βαθύτερη ουσία της φθοράς και η μήτρα της διαφθοράς.

Η ιδεολογία που αφορά τον άνθρωπο, θέλει ιδέες καινούριες κι έγνοια για τ' ανθρώπινα προβλήματα. Οι ιδέες και οι έννοιες θέλουνε γνώση και καθαρά μυαλά να τις σκεφτούν. Κι οι σκέψεις θέλουνε τόλμη και θάρρος για να εφαρμοστούν. Πόσο αστεία είναι όλ' αυτά τα «ενθουσιασμένα προσωπεία» που βγαίνουν στις τηλεοράσεις. Γιατί ενθουσιάστηκαν; Από τι; Πάντα μ' έκανε να φοβάμαι η πολλή χαρά. Και πάντα οι πολλοί χαρούμενοι κρύβουνε πίσω απ' τη βιτρίνα της χαράς μεγάλη λύπη. Το κακό είναι πως όταν θα έχουμε ψωνίσει απ' τη χαρούμενη βιτρίνα τους, η λύπη κι η λυπητερή θα είναι όλη δική μας. Μετράνε και ξαναμετρούν τ' αποτελέσματα των γκάλοπ και βγάζουν συμπεράσματα. Το τελικό συμπέρασμα ποιο θα 'ναι; Το τελικό συμπέρασμα κρέμεται πάνω απ' τα κεφάλια όλων μας κι είναι χειρότερο κι από το περιβόητο νέφος. Το συνηθίσαμε και το αναπνέουμε και ζούμε μ' αυτό. Είναι η καινούρια νοοτροπία που αποκτήσαμε. Η νοοτροπία που καθορίζει το νεοελληνικό μας ήθος.

Σιγά σιγά θ' αρχίσουν να φουσκώνουν οι εφημερίδες με έντυπα των υποτιθέμενων προγραμμάτων τους, λες και μας είναι άγνωστο το τι προγραμματίζουν, κι οι πόρτες θα σφηνώνουν από την αλληλογραφία των υποψηφίων βουλευτών προς τα υποψήφια θύματα - ψηφοφόρους τους. Και όλ' αυτά τα έντυπα που θ' αποκτήσουμε προς πληροφόρησή μας θα είναι λαμπερά και σε ιλουστρέ χαρτί, γιατί η κυρίαρχηνοοτροπία πρέπει να υποβάλει στον ψηφοφόρο της ότι τον αντιμετωπίζει σαν «Σελέμπριτι», και ως γνήσιος σελέμπριτι οφείλει τους δικούς της υποψήφιους να ψηφίσει. Δεν έχει σημασία το κόμμα. Κι εδώ που τα λέμε έχει; Το ξέρουμε πολύ καλά ότι όπως και να 'ρθουνε τα πράγματα: «Θ' αλλάξει ο Μανωλιός μα θα φορά τα ρούχα του αλλιώς». Και θα πατήσουμε τις λαμπερές παγίδες με τις πολλές φωτογραφίες, τις πράσινες, ή τις γαλάζιες υπογραμμίσεις κάτω από κούφια λόγια και υποσχέσεις που θ' αναμασούν και στα κανάλια οι υποψήφιοι μεταξύ φιλοφρονήσεων και χαμόγελου, τσακωμού κι οχλαγωγίας, γιατί όποιον μιλάει και φωνάζει και ωρύεται δείχνει ο φακός, αφού ο χαμός κι η φασαρία αυξάνουν πάντοτε την τηλεθέαση. Και θ' απολαύσουμε επίδειξη ταγιέρ και κοστουμιών και αξεσουάρ της βουλευτικής τους γκαρνταρόμπας, γιατί ο υποψήφιος που φροντίζει το επικοινωνιακό προφίλ του, μ' άλλο ρούχο θα κατεβεί στη λαϊκή αγορά, μ' άλλο θα παρουσιαστεί στα μάτια της Ελλης και μ' άλλο θα βγει στα λογής λογής τηλεπαράθυρα. Ο τηλεψηφοφόρος πρέπει να εισπράξει άνεση κι αρχοντιά, να ταυτιστεί. Ετσι κι αλλιώς δεν έχει χρόνο ούτε για ν' ακούσει, ούτε για να πεισθεί. Θ' ακολουθήσει σαν το πρόβατο, το ξέρουνε καλά οι επικοινωνιολόγοι.

Αυτή η χρονιά μπήκε με «στρακαστρούκες» που προσφέρουν λάμψη και θέαμα. Ας γίνει η απάντηση της ψήφου μας το αυτοσχέδιο βαρελότο μας και δε θα πάει στο βρόντο. Θα γίνει αφορμή κι αιτία για να προσέξουν και τη δική μας γειτονιά, τη δική μας μικρή πόλη, την αλήθεια της δικής μας πραγματικότητας, που δε θα δείξει η τηλεόραση παρά μονάχα όταν τα δελτία ειδήσεων θελήσουν να πουλήσουν κάτι μελό, ή κάτι βίαιο.