Σε «κρανίου τόπο» μετατράπηκε ο άλλοτε πλούσιος κάμπος του νομού Αρτας, μετά τους παγετούς του Γενάρη (έως -12 βαθμούς Κελσίου), καθώς «κάηκε» το μεγαλύτερο μέρος του φυτικού κεφαλαίου, εσπεριδοειδή, ελιές κλπ. Το μέγεθος της καταστροφής φέρνει στην επιφάνεια τις ευθύνες που έχουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις, γιατί εδώ και πολλά χρόνια έχει αγνοηθεί το αίτημα του αγροτικού κινήματος της περιοχής για αντιπαγετική προστασία και σύγχρονα εγγειοβελτιωτικά έργα (αποστραγγιστικά και αρδευτικά) που θα προστάτευαν την παραγωγή από τους παγετούς και θα συνέβαλαν αποφασιστικά στην αύξηση και τη βελτίωσή της. Σοβαρές είναι οι ευθύνες και της ΕΕ, καθώς δε θεωρεί «επιλέξιμη» δαπάνη τα εγγειοβελτιωτικά έργα, που μπορούν να συμβάλλουν στην εξισορρόπηση του περιβάλλοντος.

Οι γενικότερες κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις είναι δραματικές, καθώς στην Αρτα το 80% του ενεργού πληθυσμού, ιδίως μικροί αγρότες, έχει ως κύρια απασχόλησή του την καλλιέργεια εσπεριδοειδών, κυρίως πορτοκαλιών. Και απ' αυτήν την άποψη μόνον ειρωνική θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η απάντηση της κυβέρνησης διά του υφυπουργού Γεωργίας Μπασιάκου σε επιτροπή φορέων της Αρτας, πως, για όλη τη χώρα, για τις ζημιές από τον παγετό, έχουν ζητηθεί από την ΕΕ το ποσό των 300 εκατομμυρίων ευρώ μόνον, ενώ ο ΕΛΓΑ εκτιμά πως η ζημιά στο νομό Αρτας είναι καθολική στα πορτοκάλια. Αλλά και, σύμφωνα με σχετικό κανονισμό της ΕΕ, το φυτικό κεφάλαιο αποζημιώνεται και αντικαθίσταται με τη δέσμευση ότι η αντικατάσταση θα γίνει με τις ίδιες ποικιλίες που καταστράφηκαν, εμποδίζοντας, έτσι, τη βελτίωση και ανάπτυξη της παραγωγής.

Η καταστροφή είναι ολοκληρωτική. Από τις 2.730.000 πορτοκαλιές έμειναν «γερά» περί τα 80.000 δέντρα, επειδή, ακριβώς, είχαν αντιπαγετική προστασία. Ετσι, όχι μόνο χάθηκε η φετινή παραγωγή αλλά τα περισσότερα δέντρα δε θα μπορούν να παράγουν καρπό για τα επόμενα 3-5 χρόνια. Η απώλεια του φυτικού κεφαλαίου μόνον υπολογίζεται γύρω στα 318 δισεκατομμύρια δραχμές (με τιμή 120 χιλ/δέντρο). Η απώλεια παραγωγής για τα επόμενα 5 χρόνια υπολογίζεται στο 1 δισεκατομμύριο δραχμές για 325 εκατομμύρια κιλά πορτοκάλια. Η απώλεια εισοδήματος για τον παραγωγό (με μέση τιμή 40 δρχ/κιλό) φθάνει πάνω από 50 δισεκατομμύρια δρχ.

Οι επιπτώσεις της απώλειας εισοδήματος των αγροτών έχει ήδη άμεση επίπτωση και στα εμπορικά καταστήματα, στην αγορά. Ενώ καθώς κλείνουν αναγκαστικά τα χυμοποιεία και τα συσκευαστήρια, χάνουν τη δουλιά τους χιλιάδες εργαζόμενοι σε αυτά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την περιοχή, αλλά και άλλες περιοχές που λειτουργούσαν συσκευαστήρια.

Επιτροπή Αγώνα που έχει συγκροτηθεί με πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Νομού Αρτας, αποφάσισε να μπει μπροστά για την οργάνωση αγώνα και τη συγκρότηση επιστημονικής επιτροπής αποτελούμενης από ειδικούς επιστήμονες διάφορων φορέων, και να καθορίσει την πορεία της. Επίσης, σε σύσκεψη που διοργάνωσαν ζητούν:

«Αμεση αποκατάσταση των ζημιών στο φυτικό κεφάλαιο των εσπεριδοειδών και της ελιάς (κυρίως στον καρπό) και έγκαιρη καταβολή των χρημάτων στους δικαιούχους, για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις αυξημένες καλλιεργητικές δαπάνες και στην αντικατάσταση των φυτών. Οικονομική ενίσχυση των πληγέντων εσπεριδοκαλλιεργητών και ελαιοπαραγωγών που το φυτικό τους κεφάλαιο καταστράφηκε, για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις στοιχειώδεις οικονομικές τους ανάγκες.

Ατοκο «πάγωμα» των χρεών, για μία πενταετία, των πληγέντων καλλιεργητών και αποπληρωμή τους με το χαμηλότερο επιτόκιο, που θα διαμορφωθεί από τώρα μέχρι την αποπληρωμή τους. Αμεση υλοποίηση των σύγχρονων αρδευτικών έργων για την πεδιάδα της Αρτας και των περιοχών Πέτα, Κομποτίου. Μείωση του στρεμματικού ορίου των 20, που είναι σήμερα, στα 5 στρέμματα, ώστε να μπορεί κάποιος παραγωγός να ενταχθεί στο επιδοτούμενο καθεστώς εγκατάστασης ανεμομεικτών. Να δοθεί αντίστοιχη με τους ανεμομείκτες επιδότηση και στη σύνδεση των ανεμομεικτών με ηλεκτρικό ρεύμα. Να δοθεί αποζημίωση στους ψαράδες για την ποσότητα των ψαριών που καταστράφηκε από τον παγετό και να προχωρήσουν τα έργα εκσυγχρονισμού στις λιμνοθάλασσες».

Οπου κι αν επισκεφθήκαμε τα χωριά της περιοχής, αγανάκτηση και απελπισία... Στο Δήμο Φιλοθέης ο Β. Τάσιος, αγρότης 75 χρόνων, αφού εξηγεί πως τέτοια καταστροφή δεν έχει ξαναδεί, αναρωτιέται «πώς θα ζήσω;. «Τα έξοδα τρέχουν κι αυτά τα έξοδα πούθε θα βγούνε;»... μονολογεί ο Γ. Σερέτης, 62 χρόνων. «Εγώ έχω δύο παιδιά» συνεχίζει ο Σίμος, 55 χρόνων, και ρωτά, όλο αγωνία: «Πώς θα ζήσουμε; Το έχω παράπονο. Εμάς, τους φτωχούς αγρότες, δε μας ξέρει κανείς».

Πώς να ζήσει η νεολαία αφού δεν υπάρχει οικονομική δυνατότητα; «Ο γιος μου είναι νέος αγρότης. Χρεώθηκε 50 χιλιάδες ευρώ για μηχανήματα, σχέδια βελτίωσης κλπ και, τώρα, καταστράφηκε», συμπληρώνει την εικόνα ο Γ. Σερέτης που απελπισμένος φωνάζει: «Και του το 'πα μη γίνεις αγρότης», λες και είχε και άλλη επιλογή...

«Αλλά τώρα - επανέρχεται στο συγκεκριμένο ο Β. Τάσιος - το ερώτημα είναι πώς ν' αναστήσουμε τα παγωμένα δέντρα. Κι αν ξεκινούσαμε ποιος μας λέει ότι αύριο με έναν παγετό δε θα ξανακαταστραφούμε, αφού δεν υπάρχει η κατάλληλη υποδομή. Για να κάνουμε πάλι δέντρα πρέπει να έχουμε αντιπαγετική προστασία, όμως το οικονομικό κόστος είναι τεράστιο. Ρώτησα στη ΔΕΗ και μου είπαν ότι χρειάζεται για 8,5 στρέμματα 10 εκατομμύρια για σύνδεση ρεύματος. Ο παραγωγός τέτοιο κόστος δεν μπορεί να το αντέξει. Και για να επιδοτηθείς για να βάλεις ανεμομείκτες πρέπει να έχεις πάνω από 15 στρέμματα. Ομως στην Αρτα ο κλήρος είναι μικρός και πολυτεμαχισμένος, 2 έως 5 στρέμματα και πώς ν' ανταποκριθούν οι Αρτινοί αγρότες;»...

Η συζήτηση φουντώνει και οι συνομιλητές μας υπογραμμίζουν: «Δύο επιλογές έχει η μικρομεσαία αγροτιά: ή θα δεχτεί μοιρολατρικά την καταστροφή που της επιβάλλουν κυβέρνηση και ΕΕ, συνεπικουρούμενες από την καιρική καταστροφή. 'Η θα οργανώσουμε τον αγώνα για να διεκδικήσουμε να παρθούν τα αναγκαία μέτρα για την ανάπτυξη των καλλιεργειών και τη στήριξη του μικρομεσαίου αγρότη, να πληρώνεται δίκαια το μόχθο του».

Υπάρχει, λοιπόν, εναλλακτική πρόταση διεξόδου στην αντιαγροτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των κυβερνήσεων που την εφαρμόζουν σε βάρος των μικρομεσαίων αγροτών και, γενικότερα, της αγροτικής οικονομίας, επισημαίνει ο Δημήτρης Ξυλογιάννης, γεωπόνος και μέλος της ΕΠ Β/Δ Ελλάδας του ΚΚΕ και εξηγεί: «Ο μόνος τρόπος για να αποκτήσουν, ειδικότερα οι αγρότες της Αρτας, τα απαραίτητα εφόδια και να γίνουν οι υποδομές που χρειάζονται, ώστε να ξαναζωντανέψουνε τον κάμπο, είναι να το διεκδικήσουν οι ίδιοι. Αν δεν ξεσηκωθούν αυτή τη φορά δεν πρόκειται να ξαναϋπάρξει παραγωγή στον κάμπο. Εμείς, το ΚΚΕ, θεωρούμε ότι αγροτική παραγωγή μπορεί να αναπτυχθεί. Και οι λόγοι που δεν το κάνουν σήμερα είναι πολιτικοί και πολιτικά θα πρέπει να απαντήσουν οι αγρότες. Να παλέψουν για την ανασυγκρότηση του αγροτικού κινήματος, το συντονισμό με την αγροτιά όλης της Ελλάδας και το εργατικό κίνημα. Γιατί χρειάζονται κοινοί και συντονισμένοι αγώνες, με κατεύθυνση την ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής. Κάτι που θα συμβάλει στην ανάπτυξη της απασχόλησης, στην παραμονή του πληθυσμού στην ύπαιθρο, στην επιστροφή και άλλων που αναγκάστηκαν να φύγουν.

Η αγροτική παραγωγή μπορεί να αποτελέσει βασικό παράγοντα ανάπτυξης και μεταποιητικής βιομηχανίας και θα συνδυάζεται με την προστασία του περιβάλλοντος και την απασχόληση εργατικού δυναμικού. Για να συνδυάζει η αγροτική παραγωγή όλους αυτούς τους στόχους (τα προϊόντα, τα συμφέροντα του μικροπαραγωγού, τα συμφέροντα όλου του λαού), πρέπει να στηριχτεί στον παραγωγικό συνεταιρισμό και ενάντια στην αντιαγροτική πολιτική της ΕΕ και των κυβερνήσεων, του ΠΑΣΟΚ τότε, της Ν. Δημοκρατίας σήμερα. Και όταν λέμε πολιτικά πρέπει να απαντήσουν και οι αγρότες, είναι ευκαιρία, τώρα στις ευρωεκλογές να στείλουν το μήνυμα αγώνα ψηφίζοντας μαζικά το ευρωψηφοδέλτιο του ΚΚΕ και των συνεργαζόμενων μαζί του για την ΑΛΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ που προτείνεται. Γιατί μόνον αυτή η πολιτική δίνει διέξοδο φιλοαγροτική - φιλολαϊκή».