«Ναι υπάρχει οργή. Πολλή...»

Η Χριστίνα είναι δευτεροετής φοιτήτρια στη Νομική. Η οικογένειά της μένει στη Θήβα. Η ίδια δουλεύει ως γραμματέας σε ένα φροντιστήριο Μέσης Εκπαίδευσης. Οκτώ ώρες δουλιά. Και τέσσερις μέσα στα λεωφορεία και στα τρένα. Για να φτάσει από το Γαλάτσι στη Νίκαια.

Η Χριστίνα ήρθε στην Αθήνα από τη χρονιά που ήταν ήδη στη Β΄ Λυκείου. Για να αποφύγει η οικογένειά της τα έξοδα των φροντιστηρίων, αφού οι αδελφές της είναι φιλόλογοι. Ο πατέρας της είναι συνταξιούχος οδηγός ταξί: «Αυτή η σύνταξη από αυτό το "τέλειο" ίδρυμα το ΙΚΑ». Κι η μάνα της δουλεύει σε εκκοκκιστήριο της Βοιωτίας. «Με πεντάμηνες συμβάσεις. Και κάθε φορά δεν ξέρουμε αν θα την ξαναπάρουν».

Η Χριστίνα δουλεύει από τη μέρα που τελείωσε το σχολείο. Σε ιδιωτική κατασκήνωση. Κι έπειτα σε καφετερία, όταν πριν δυο χρόνια είχε περάσει πρώτη φορά στη Νομική Σχολή της Κομοτηνής. «Δούλευα έξι και δώδεκα και δεκατέσσερις ώρες τη μέρα. Χωρίς ένσημα. Και μη φανταστείς ότι αυτές τις ώρες τις πληρωνόμουν σαν υπερωρίες...».

Το δικαίωμα στη μόρφωση που μερικοί πασχίζουν να την πείσουν ότι το έχει, εκείνη το βιώνει ως εξής: «Δεν προλαβαίνω να μελετήσω... Και να θέλω. Δε μου δίνουν τη δυνατότητα να το κάνω. Και πες ότι βρίσκεις το χρόνο. Πού να βρεις τη δύναμη να διαβάσεις στις δώδεκα το βράδυ;.. Θέλω να παρακολουθώ τα μαθήματα. Θέλω κανονικά πράγματα στη ζωή μου...».

Οσο για το πασίγνωστο επίδομα των 1.100 ευρώ, «τώρα το Σεπτέμβρη πρέπει να περάσω πέντε μαθήματα από τα οκτώ. Και δε θα καταφέρω να τα πάρω».

Οπως επισημαίνει, κάθε φοιτητής στη Νομική, ανεπίσημα μεν, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα - αν σκεφτεί κανείς ότι η συνεπής παρουσία στα μαθήματα είναι αντικειμενικά αδύνατη - χρειάζεται για να περάσει κάθε μάθημα τουλάχιστον δύο βιβλία (ένα βοήθημα με την περίληψη των μαθημάτων, το οποίο εκδίδουν οι καθηγητές, αλλά δε διατίθεται από το πανεπιστήμιο κι άλλο ένα που ουσιαστικά συμπυκνώνει ενός είδους πρακτική άσκηση για τους φοιτητές) αξίας δώδεκα ευρώ.

«Τον φοβάμαι αυτόν το χειμώνα. Πιστεύω ότι μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες θα μπουν κατ' αρχήν πολλοί φόροι. Κι αυτό που γίνεται είναι όλο και περισσότερος κόσμος να δουλεύει, αλλά κι όλος αυτός ο κόσμος να πληρώνεται πολύ λίγο...». Καταλαβαίνει. Ο πλούτος της χώρας της αυξάνεται. Αλλά μπαίνει στις τσέπες λίγων. «Ενώ θα έπρεπε να καρπωνόμαστε περισσότερα, αυξάνεται ο χρόνος εργασίας και μειώνονται οι αμοιβές...».

«Ακουγα πριν λίγο, μιλούσαν οι βιομήχανοι για να ανέβει το όριο ηλικίας για τη συνταξιοδότηση. Γιατί, λέει, ο ΣΕΒ δεν μπορούν να τα βγάζουν πέρα και ή θα δίνουν σύνταξη πιο μετά, ή θα μειωθούν οι αμοιβές...».

Τα λόγια της είναι χείμαρρος. Μιλά για τα «δικαιώματα» που εξασφαλίζουν στους νέους εκείνοι που μιλάνε και ξαναμιλάνε για «ισχυρή Ελλάδα». Το δήθεν δικαίωμα στην ψυχαγωγία. «Και να σου πω και κάτι; Δεν έχω ελεύθερο χρόνο. Γυρνάω απ' τη δουλιά και δε θέλω να βγω. Δεν έχω αυτό που λένε, οκτώ ώρες δουλιά, οκτώ ώρες ξεκούραση, οκτώ ώρες ψυχαγωγία... Θέλω να μάθω μια ξένη γλώσσα. Κι υπάρχουν κάποια φτηνά προγράμματα στην πανεπιστημιακή λέσχη. Αλλά πού χρόνος; Θέλω κι εγώ να ασχοληθώ με το χορό...».

Κι ο χείμαρρος συνεχίζει: «Αυτό που θέλουν είναι να κρατάς τη συνείδησή σου χαμηλά. Να καταλαβαίνεις τι γίνεται γύρω σου, αλλά να μη δρας. Να σε αποχαυνώνουν. Μόνο να δουλεύεις...».

Μιλά ακόμα για το «δικαίωμα» των σύγχρονων νέων στις ανθρώπινες σχέσεις. «Οι ανθρώπινες σχέσεις αλλοιώνονται. Τα νεύρα, το άγχος...» Ο χρόνος μοιάζει αμείλικτα λίγος. Ακόμα και για να μοιραστείς ένα τσιγάρο με τον άνθρωπό σου. Μέχρι που ο «χείμαρρος» σταματά: «Την οργή τη μεταφράζω σε δράση... Για να γίνει και κάτι στην τελική... να συνειδητοποιήσουμε και ποιος φταίει. Πως για το ότι δεν περνάω τα μαθήματα, φταίει το ότι δεν έχω χρόνο...».

«Και δεν είναι ότι κλαίγομαι τώρα. Ξέρω ότι αυτά που ζω εγώ, τα ζουν κι άλλοι χιλιάδες άνθρωποι. Και ξέρω ότι μαζί θα κατακτάμε περισσότερα πράγματα. Το ξέρω...».

Είναι η Χριστίνα που μιλά. Μόλις στα 22. Ενα νέο παιδί που απαιτεί όσα του ανήκουν. Και τα διεκδικεί μέσα από τη δύναμή του: το συλλογικό αγώνα. Το συλλαλητήριο της 9ης του Οκτώβρη που οργανώνει το ΚΚΕ είναι και δική της υπόθεση.