H απόρριψη του πιστοποιητικού διαφάνειας της εταιρίας «Ακτωρ» από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης ανέδειξε για πολλοστή φορά σημαντικές πλευρές που δεν αφορούν μόνο στο θέμα της αδιαφάνειας στο χώρο των ΜΜΕ, αλλά και στην ίδια τη λειτουργία του ΕΣΡ ως «ανεξάρτητης αρχής».

Οπως αποκαλύπτει σήμερα ο «Ρ», πιστοποιητικό διαφάνειας για την εταιρία «Ακτωρ», που αφορούσε σε έργο της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ), παρότι είχε υπογραφεί από δύο μέλη του ΕΣΡ, τον Ρ. Μορώνη και τον Γ. Παπακώστα, να έρθει για συζήτηση στο ΕΣΡ, «έφυγε» αυθημερόν για την εταιρία «Ακτωρ». Συγκεκριμένα, η ΔΕΠΑ σε έγγραφό της στις 13 του Μάη του 2004 ανέφερε ότι προτίθεται να υπογράψει σύμβαση με τις εταιρίες «Instomet INV» και «Ακτωρ ΑΤΕ», με «συμβατικό τίμημα» 598.580 ευρώ. Την επόμενη μέρα, δηλαδή στις 14 του Μάη, τα δύο από τα τρία μέλη που είχαν οριστεί από το ΕΣΡ να βλέπουν τα πιστοποιητικά που εκδίδονταν προκειμένου τα «επίμαχα» να πηγαίνουν στην Ολομέλεια του ΕΣΡ υπέγραψαν πως το εν λόγω πιστοποιητικό θα πρέπει να μπει στην Ολομέλεια. Λίγες ώρες όμως, αργότερα, την ίδια κιόλας μέρα, το πιστοποιητικό με την υπογραφή του αντιπροέδρου, Δημήτρη Χαραλάμπη, που είναι επικεφαλής του Κλιμακίου Διαφάνειας, χορηγούνταν στη ΔΕΠΑ με τη βεβαίωση ότι για τις δύο εταιρίες «δεν συντρέχουν οι ασυμβίβαστες ιδιότητες». Το πιστοποιητικό δεν έφθασε ποτέ στην Ολομέλεια.

Την ίδια μέρα, όπως φαίνεται από τον πίνακα πιστοποιητικών, τα δύο μέλη του ΕΣΡ έθεσαν θέμα να περάσει από την Ολομέλεια του ΕΣΡ και άλλο πιστοποιητικό του «Ακτορα» για έργο ύψους 8,36 εκατ. ευρώ που αφορούσε σε έργο στον Κηφισό, καθώς και της εταιρίας «Τομή» που είναι θυγατρική του «Ακτορα».

Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, το οποίο από το Σύνταγμα και τους νόμους είναι αρμόδιο για τον έλεγχο, μεταξύ άλλων, της διαφάνειας και της νομιμότητας, έχει εκδώσει χιλιάδες πιστοποιητικά διαφάνειας από τον Ιούνη του 2002 που ορίστηκε από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής. Την ευθύνη για την κατάσταση που επικρατεί όλα αυτά τα χρόνια και σε σχέση με τη χορήγηση πιστοποιητικών διαφάνειας ή, για να πούμε την αλήθεια, αδιαφάνειας, τη φέρουν όλα τα μέλη του ΕΣΡ και φυσικά και ο πρόεδρος, Ιωάννης Λασκαρίδης. Αλλωστε, ο πρόεδρος του ΕΣΡ επανειλημμένα κατά την ενημέρωση των συντακτών έχει αποκρύψει πιστοποιητικά διαφάνειας που μετά από αίτημα των μελών μπαίνουν για συζήτηση και ψηφοφορία στην Ολομέλεια. Πόσο μάλλον που πολλά από αυτά αφορούν σε μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες οι οποίες αναλαμβάνουν δημόσια έργα ενώ παράλληλα είναι γνωστό ότι οι ιδιοκτήτες τους κατέχουν και ΜΜΕ.

Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του ΕΣΡ, Δ. Χαραλάμπη, από τον Ιούνη του 2002 που ανέλαβε το ΕΣΡ με τη σημερινή σύνθεση και μέχρι σήμερα έχουν χορηγηθεί στην εταιρία «Ακτωρ» 42 πιστοποιητικά διαφάνειας, από τα οποία, όπως είπε στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΛΦΑ ο Ρ. Μορώνης, μέλος του ΕΣΡ, περίπου 10 έχουν έρθει για συζήτηση στην Ολομέλεια του ΕΣΡ. Η εταιρία όμως του ομίλου Μπόμπολα κάνει λόγο για 100 πιστοποιητικά, τα οποία χορηγήθηκαν στις εταιρίες του ομίλου τα τρία τελευταία χρόνια. Πώς άραγε πέρασε και εγκρίθηκε αυτή η σωρεία των πιστοποιητικών διαφάνειας για μια μεγάλη κατασκευαστική εταιρία, η οποία, ως γνωστόν, έχει αναλάβει τόσα μεγάλα έργα και ο ιδιοκτήτης του κατέχει και ΜΜΕ; Πώς πέρασαν όμως και άλλα πιστοποιητικά μεγάλων εταιριών που οι ιδιοκτήτες τους είναι μέτοχοι και σε ΜΜΕ;

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα πιστοποιητικά διαφάνειας αφειδώς «μοιράζονται» από το ΕΣΡ. Σύμφωνα και με την έκθεση πεπραγμένων του ΕΣΡ για το 2003, χορηγήθηκαν 4.078 πιστοποιητικά διαφάνειας, εκ των οποίων 22 μετά από απόφαση της Ολομέλειας του ΕΣΡ, ενώ μόλις 4 απορρίφθηκαν.

Από επίσημα επίσης στοιχεία του ΕΣΡ, προκύπτει ότι από την 1η του Γενάρη 2004 μέχρι τις 23 του Ιούλη 2004 χορηγήθηκαν 2.374 πιστοποιητικά. Εννέα πιστοποιητικά τους δύο πρώτους μήνες, παραμονές δηλαδή εκλογών, χορηγήθηκαν στην εταιρία «Ακτωρ», ενώ συνολικά μέχρι τις 23 του Ιούλη η εν λόγω εταιρία του ομίλου Μπόμπολα «έλαβε» 12 πιστοποιητικά διαφάνειας. Την ίδια περίοδο χορηγήθηκαν 7 πιστοποιητικά στην «Ιντρακόμ».

Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το ΕΣΡ σε επιστολή του προς τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων στις 9.7.2003 έθετε θέμα αδυναμίας ελέγχου για την έκδοση πιστοποιητικών διαφάνειας, αφού στο νόμο για το «βασικό μέτοχο» υπάρχουν κενά, με αποτέλεσμα να μην είναι ξεκάθαρη η οικονομική αυτοτέλεια των μετόχων. Στην έκθεση επίσης πεπραγμένων του 2003 αναφέρεται ότι «πληθώρα ζητημάτων δημιουργήθηκαν σε σχέση με το είδος του ελέγχου που έπρεπε ν' ασκήσει το ΕΣΡ, στις περιπτώσεις όπου διαπιστωνόταν συμμετοχή συγγενικών προσώπων στην επιχείρηση που καταρτίζει δημόσιες συμβάσεις και στην επιχείρηση ΜΜΕ». Δηλώνει δηλαδή την αδυναμία του ν' ασκήσει ουσιαστικό έλεγχο.

Τα πιστοποιητικά διαφάνειας είναι και η αιχμή του δόρατος για την κρίση ουσιαστικά που έχει ξεσπάσει στο «εσωτερικό» του ΕΣΡ. Από την πρώτη κιόλας στιγμή ορισμένα από τα μέλη του, όπως ο Ρ. Μορώνης και ο Γ. Παπακώστας, είχαν θέσει θέμα για τον τρόπο που χορηγούνται τα πιστοποιητικά και για το Κλιμάκιο Διαφάνειας, ζητώντας τα επίμαχα πιστοποιητικά που αφορούν σε μεγάλες εταιρίες να πηγαίνουν στην Ολομέλεια του ΕΣΡ. Να υπενθυμίσουμε επίσης ότι η Ιρις Αυδή και ο Ν. Κουράκης, μέλη του ΕΣΡ (όπως και ο Αργύρης Καρράς, πρώην μέλος) καταψηφίζουν τα πιστοποιητικά αφού έχουν εκφράσει την άποψη ότι ο νόμος για το «βασικό μέτοχο» είναι αντισυνταγματικός, στηριζόμενοι κυρίως στο θέμα της «οικονομικής αυτοτέλειας».

Η ιστορία με τα πιστοποιητικά του «Ακτορα» άρχισε να έρχεται στην επιφάνεια τον τελευταίο καιρό, όταν και τα πιστοποιητικά μπήκαν για ψηφοφορία στην Ολομέλεια. Να υπενθυμίσουμε ότι στις 14 του Σεπτέμβρη τέθηκαν για συζήτηση 5 πιστοποιητικά της εν λόγω εταιρίας στην Ολομέλεια, τα οποία «πέρασαν» λόγω ισοψηφίας, με τη διπλή ψήφο του προέδρου, Ιωάννη Λασκαρίδη.

Η κρίση στους κόλπους του ΕΣΡ, και με δημόσιες πλέον αντιπαραθέσεις ορισμένων μελών, κορυφώθηκε στις 12 του Οκτώβρη του 2004, όταν με την καθοριστική ψήφο του Ρ. Μορώνη απορρίφθηκε πιστοποιητικό της εταιρίας «Ακτωρ». Μετά, ως γνωστόν, από καταγγελίες του Π. Εμφιετζόγλου έγινε γνωστό ότι ο υιός Λεωνίδας Μπόμπολας είχε κοινό λογαριασμό με τον πατέρα του.

Στην τελευταία του συνεδρίαση το ΕΣΡ, μετά από αίτημα της εταιρίας «Ακτωρ», έκανε αποδεκτή την αίτηση θεραπείας. Κρίσιμη μετά από αυτά αναμένεται να είναι η συνεδρίαση της ερχόμενης Τρίτης, στην οποία αναμένεται να συζητηθούν 3 πιστοποιητικά του «Ακτορα». Το ένα αφορά σε σύμβαση παραχώρησης για έργο της «Αθήνα 2004», το δεύτερο σε σύμβαση της κατασκευής Δημαρχιακού Μεγάρου Θεσσαλονίκης ύψους 44 εκατ. ευρώ, όπως είχε πει ο αντιπρόεδρος του ΕΣΡ, Δ. Χαραλάμπης, και το τρίτο σε έργο της ΔΕΗ.

Οι νόμοι, ως γνωστόν, «πλάστηκαν» από τις εκάστοτε κυβερνήσεις ούτως ώστε η διαπλοκή να ζει και να βασιλεύει. Τα παράθυρα της οικογενειοκρατίας που είναι μείζον θέμα, αφού γιοι, κόρες, σύζυγοι αρκεί να αποδείξουν την «οικονομική αυτοτέλειά» τους για να εμφανίζονται ως μέτοχοι ή σε κατασκευαστικές εταιρίες ή σε εταιρίες ΜΜΕ.

Ανεμπόδιστα με αυτό τον τρόπο μπορεί και μέσα από τα παράθυρα του νόμου να καταργείται το ασυμβίβαστο και ορισμένοι μεγαλοεκδότες και μεγαλοκαναλάρχες να είναι και προμηθευτές του δημοσίου.

Ο «Ρ» σε σχέση με τα ΜΜΕ και τη διαπλοκή, από την πρώτη στιγμή που το ΠΑΣΟΚ ψήφισε το νόμο Βενιζέλου το 1995, είχε υπογραμμίσει τα παράθυρα που ανοίγονταν και νόμιμα για την περιβόητη διαπλοκή. Στη συνέχεια η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ για να νομιμοποιήσει στην ουσία το ασυμβίβαστο μεταξύ μετόχου εταιρίας ΜΜΕ και εργολάβου του δημοσίου, εφεύρε το «βασικό μέτοχο» που τον καθιέρωσε με νόμο. Αλλωστε, οι ίδιοι νόμοι δημιούργησαν και τους «αφανείς» στις αιτήσεις πραγματικούς ιδιοκτήτες ραδιοτηλεοπτικών σταθμών, με παρένθετα πρόσωπα, οικογενειοκρατία και «οφ σορ» εταιρίες.

Το ομιχλώδες τοπίο παραμένει ανέπαφο και με την κυβέρνηση της ΝΔ που «σχεδιάζει» εδώ και μήνες το νέο νομοσχέδιο για το «βασικό μέτοχο» και νέες ρυθμίσεις για τη χορήγηση των αδειών. Μέχρι στιγμής όμως έχει περιοριστεί μόνο σε φραστικά πυροτεχνήματα και, όπως όλα δείχνουν, δεν προτίθεται να προχωρήσει σε κάτι περισσότερο από μια ανακατανομή των ισορροπιών στο χώρο των οικονομικών συμφερόντων.