Την τελική έκπτωση για την παράδοση της δημόσιας Υγείας στην επιχειρηματική δραστηριότητα κάνει η κυβέρνηση της ΝΔ με το προσχέδιο νόμου για τη Δημόσια Υγεία που έδωσε χτες στη δημοσιότητα και μετά από «δημόσια διαβούλευση» ενός μηνός θα «συμπληρωθεί και θα κατατεθεί στη Βουλή ως νομοσχέδιο».

Το προσχέδιο προβλέπει ρυθμίσεις κατά το αμερικάνικο πρότυπο του συστήματος δημόσιας Υγείας και έρχεται να επεκτείνει το θεσμικό πλαίσιο του νόμου 3172/2003 του ΠΑΣΟΚ, που διατήρησε μόνο κατ' όνομα τη Δημόσια Υγεία, αφού με τις ρυθμίσεις του η Πολιτεία αποποιήθηκε την αποκλειστική ευθύνη της και παρέδωσε τη Δημόσια Υγεία σε «όλους τους οργανισμούς ανεξαρτήτως της νομικής τους μορφής που συμβάλουν στη βελτίωση της ποιότητας της υγείας και του προσδόκιμου επιβίωσης όλου του πληθυσμού». Με τις ρυθμίσεις που προβλέπει το νομοσχέδιο απαλείφονται και οι φραστικές διατάξεις του νόμου 2519/1997 για την οργάνωση και λειτουργία των υπηρεσιών δημόσιας Υγείας και κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο απ' το ίδιο το κράτος.

Αποκαλυπτικό είναι το άρθρο 1 του προσχεδίου -με 38 συνολικά άρθρα - που αναφέρει επί λέξει: «Η δημόσια Υγεία είναι επένδυση για τη διατήρηση και βελτίωση του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας. Ως δημόσια Υγεία ορίζεται το σύνολο των επιστημονικά τεκμηριωμένων και οργανωμένων δραστηριοτήτων της πολιτείας και της κοινωνίας που αποβλέπουν στην πρόληψη νοσημάτων, στην προστασία και στην προαγωγή της υγείας όλου του πληθυσμού, στην αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής και συνολικά στην ευημερία του έθνους». Η δημόσια Υγεία, συνεχίζει, έχει χαρακτήρα πολυτομεακό και απευθύνεται σε πληθυσμούς και κοινότητες παρά σε άτομα, και ως όρος και έννοια είναι ευρύτερη της υγιεινής και της πρόληψης ή της κοινωνικής ιατρικής ή της ιατρικής στη δημόσια Υγεία.

Στενά συνδεδεμένες με την έννοια της δημόσιας Υγείας (άρθρο 2) είναι οι έννοιες της ανάπτυξης της υγείας και προαγωγής της υγείας, της εκτίμησης των επιπτώσεων στην υγεία διαφόρων πολιτικών και προγραμμάτων, της διαχείρισης του κινδύνου για την υγεία, της ισότητας στην υγεία, της βελτίωσης της ποιότητας υπηρεσιών και των συνθηκών διαβίωσης, καθώς και των προτεραιοτήτων για την υγεία. Στην ευρύτερη έννοια της δημόσιας υγείας περιλαμβάνονται επίσης ο σχεδιασμός και η αποτίμηση των υπηρεσιών υγείας, καθώς επίσης και η κοινωνικοοικονομική αξιολόγηση των υγειονομικών προγραμμάτων και παρεμβάσεων. Στην έννοια της δημόσιας υγείας ακόμα υπάγονται, ως επιμέρους περιεχόμενα, διάφοροι παραδοσιακοί ορισμοί όπως η πρόληψη ή υγιεινή, η πληθυσμιακή υγιεινή, η κοινωνική ιατρική.

Αντί, δηλαδή, για την πρόληψη υπάρχει η διαχείριση του κινδύνου για την υγεία και η «κοινωνικοοικονομική αξιολόγηση». Αν, δηλαδή, μια δράση δεν αξιολογείται οικονομικά τότε δε θα ενισχύεται, αφού δεν παρουσιάζει επενδυτικό ενδιαφέρον.

Τα άρθρα 3-5 αναφέρονται στις δράσεις της δημόσιας Υγείας και τα άρθρα 6-8 στις πολιτικές και στρατηγικές, με τις οποίες «διαμορφώνεται η Εθνική Στρατηγική για τη Δημόσια Υγεία». Στα πλαίσια αυτά καθορίζεται τετραετές Εθνικό Σχέδιο Δράσης (ΕΣΔ) με δικό του προϋπολογισμό. Η χρηματοδότησή του μετατοπίζεται σε διάφορα... πρόστιμα (!) σύμφωνα με το άρθρο 20 που προβλέπει τη «δημιουργία στο υπουργείο Υγείας ειδικού λογαριασμού Χρηματοδότησης Παρεμβάσεων Δημόσιας Υγείας, στον οποίο και κατατίθενται ποσά ως ποσοστό από την υπάρχουσα φορολογία βλαπτικών για την υγεία παραγόντων (καπνός και οινοπνευματώδη ποτά) καθώς και εσόδων από παραβάσεις δραστηριοτήτων και ενεργειών που σχετίζονται με τη δημόσια υγεία (π.χ. παραβάσεις του ΚΟΚ). Τα ποσά του εν λόγω λογαριασμού διατίθενται αποκλειστικά για τους σκοπούς της δημόσιας υγείας, σύμφωνα με τις προτεραιότητες που έχει θέσει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης».

Τα όργανα και οι δομές της δημόσιας υγείας περιγράφονται στα άρθρα 9-14. Με το άρθρο 15 θεσμοθετείται η λειτουργία του Συντονιστικού Οργάνου Τομέα Υγείας (ΣΟΤΥ) - με οικονομική αυτοτέλεια - που δημιουργήθηκε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τώρα χρησιμοποιείται στις «ραντζομαχίες» του υπουργείου Υγείας. Το ΣΟΤΥ παρεμβαίνει συντονιστικά σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες (κεντρικές και περιφερειακές), τις υπηρεσίες των ΟΤΑ και των νομαρχιών και «όλων των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής αλληλεγγύης του ιδιωτικού τομέα».

Το Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας (ΕΣΥΔΥ) -που θεσμοθετήθηκε με το νόμο 3172/2003- μετατρέπεται σε ανεξάρτητη αρχή με δικό του προϋπολογισμό (Αρθρα 17-19).

Με το άρθρο 21 «ιδρύεται το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης των Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) με τη μετατροπή του Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων (ΚΕΕΛ) και τη συγχώνευση άλλων υπηρεσιών, κατά το πρότυπο των Centers for Disease Control της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των ΗΠΑ, ώστε η χώρα να αποκτήσει και επιστημονικο-τεχνολογικό ίδρυμα διαχείρισης και ελέγχου των νοσημάτων», όπως αναφέρεται στο συνοδευτικό σημείωμα του υπουργείου Υγείας. Επίσης, θεσμοθετούνται τα Δίκτυα Δημόσιας Υγείας. Στους πόρους του ΚΕΕΛΠΝΟ συγκαταλέγονται και έσοδα από τη διαχείριση κονδυλίων ερευνητικών, αναπτυξιακών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων που προέρχονται από χρηματοδότηση αντίστοιχων προγραμμάτων και αποσκοπούν στην προαγωγή της Δημόσιας Υγείας. Η διαχείριση αυτή γίνεται μέσω Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Ερευνας και Ανάπτυξης (ΕΛΚΕΑ).

Με το άρθρο 22 «οι τομείς κοινωνικής ιατρικής των νοσοκομείων του ΕΣΥ μετατρέπονται και μετονομάζονται σε τομείς της δημόσιας υγείας», ενώ με τα άρθρα 27-28 επιχειρείται η διασύνδεση υπηρεσιών ΕΣΥ με υπηρεσίες δημόσιας υγείας. Τα άρθρα 23-26 αναφέρονται στη δημιουργία σώματος λειτουργών δημόσιας υγείας στην περιφέρεια.

Με τα άρθρα 29-34 καθιερώνεται η διά βίου επαγγελματική κατάρτιση όλων των επαγγελματιών και επιστημόνων δημόσιας υγείας που εντάσσονται στο Σώμα Λειτουργών Δημόσιας Υγείας.