Για άλλη μια φορά ΕΕ και ΗΠΑ συμφωνούν, όταν λόγος γίνεται για τη δυσφήμιση της Σοβιετικής Ενωσης και το ξαναγράψιμο της σύγχρονης Ιστορίας. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ με χτεσινή επιστολή στη Λετονή πρόεδρο, εντελώς προκλητικά κάνει λόγο για σοβιετική κατοχή στις βαλτικές χώρες ενώ στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Γκ. Φερχόιγκεν.

Η εφημερίδα «Ροσίσκαγια Γκαζέτα» γράφει σχετικά: «Κάτι τέτοιο κανείς δεν το περίμενε. Τουλάχιστον όχι στις παραμονές της 9^ης Μάη. Η βόμβα που έθεσε η Λετονή πρόεδρος, Βαΐρα Βίκε-Φραϊμπέργκε, έσκασε στις παραμονές της Μέρας της Νίκης και της άφιξης στη Μόσχα των ηγετών των μεγαλύτερων χωρών του κόσμου. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζ. Μπους, αναγνώρισε πως το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου σήμανε τη σοβιετική κατοχή για τα τρία Βαλτικά κράτη. Το συγκεκριμένο το έγραψε ο ίδιος σε επιστολή του προς την πρόεδρο της Λετονίας. Ο Μπους προτίθεται να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στο ζήτημα της κατοχής κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη Ρίγα, που έχει προγραμματιστεί στο τέλος αυτής της βδομάδας.

Σύμφωνα με τα ρωσικά ΜΜΕ στην επιστολή του προς τη Βίκε-Φραϊμπέργκε, ο Τζ. Μπους αναφέρει μεταξύ των άλλων: «Για τη Δυτική Ευρώπη το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου σήμανε την απελευθέρωση. Για την Κεντρική κι Ανατολική Ευρώπη το τέλος του πολέμου σήμανε τη σοβιετική κατοχή, την επιβολή του κομμουνισμού και την προσάρτηση της Εσθονίας, της Λετονίας και της Λιθουανίας».

Από τη μεριά του και ο επίτροπος κι αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Γκίντερ Φερχόιγκεν, δήλωσε, όπως μεταδίδει το ΙΝΤΕΡΦΑΞ, πως «για τις χώρες της Βαλτικής το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου σήμανε την αρχή μιας νέας κατοχής». Η δήλωση αυτή έγινε κατά τη συνάντηση του Ευρωπαίου επιτρόπου με τον πρόεδρο της Εσθονίας, Αρνόλντ Ριούτελ. Ο ίδιος σημείωσε ότι κατά την επόμενη σύνοδο κορυφής της ΕΕ - Ρωσίας, στις 10 Μάη 2005, θα πρέπει αυτό το «αιχμηρό ζήτημα» να συζητηθεί και πρόσθεσε: «Εάν η Ρωσία θέλει να έχει καλές σχέσεις με την ΕΕ τότε θα πρέπει να αναγνωρίσει την παράνομη κατοχή».

Από τη μεριά του το ΡΙΑ-ΝΟΒΟΣΤΙ επιβεβαιώνει την παραπάνω είδηση μεταδίδοντας από τις Βρυξέλλες τη δήλωση της εκπροσώπου Τύπου της ΕΕ, Εμα Γιούντβιν, η οποία πάντως φρόντισε να τονίσει πως «το πιο σημαντικό για μας είναι το μέλλον κι όχι το παρελθόν».

Από τη μεριά του ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε πως «σε ορισμένες χώρες γίνεται προσπάθεια να ριχθεί σκιά στην 60χρονη επέτειο της Νίκης, παρουσιάζοντας τους απελευθερωτές από το φασισμό ως κατακτητές. Η στάση μας είναι πολύ καλά γνωστή απέναντι σε κάτι τέτοιο».

Να σημειωθεί ότι η «δυσφορία» που έχει δημιουργηθεί στους επίσημους κύκλους της Μόσχας δεν αφορά απλώς την ηθική πλευρά της αναθεώρησης της Ιστορίας. Το γεγονός δηλαδή ότι ο Κόκκινος Στρατός από απελευθερωτικός στρατός παρουσιάζεται, ούτε λίγο ούτε πολύ, από ΗΠΑ και ΕΕ ως «κατοχικός στρατός». Ιδιαίτερα ανησυχητικές είναι κι οι οικονομικές συνέπειες. Οπως είναι γνωστό η Ρωσία είναι ο διεθνής διάδοχος της ΕΣΣΔ σ' ό,τι αφορά τις διεθνείς συμφωνίες και μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με μια μεγάλη «βιομηχανία» αιτήσεων για αποζημιώσεις από τις Βαλτικές χώρες. Ηδη η Λιθουανία θεωρεί πως η Ρωσία θα πρέπει να της καταβάλει το ποσό των 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων, δήθεν «για τις ζημίες» που της προκάλεσε η «σοβιετική κατοχή»... Από τη μεριά της η Εσθονία ζητά 4 δισεκατομμύρια μόνο για «οικολογικές φθορές» που προκάλεσε ο σοβιετικός στρατός και ζητά επίσης 250 χιλιάδες δολάρια για κάθε πολίτη από τους 180 χιλιάδες, που διώχτηκαν τη σοβιετική περίοδο. (Πρόκειται κυρίως για όσους συμμετείχαν στις εσθονικές λεγεώνες των Ες-Ες, ή συνεργάστηκαν με τους ναζί).

Από τη μεριά της η Λετονία πέρα από τις πιθανές οικονομικές αποζημιώσεις, πιθανολογείται ότι μπορεί να προβάλει και εδαφικές αξιώσεις απέναντι στη Ρωσία, σημειώνει η εφημερίδα «Γκαζέτα».