«Ο κακός εγκληματίας έγινε καημένος άρρωστος και ο μάγκας του λιμανιού αντικαταστάθηκε απ' το παιδί της διπλανής πόρτας».

Σ' αυτή τη φράση του καθηγητή της Εγκληματολογίας Γ. Πανούση αποτυπώθηκε ο τρόπος της διαχρονικής παρουσίασης του τοξικομανή - και της τοξικομανίας γενικότερα ως τρόπου ζωής - μέσα απ' τα Μέσα Ενημέρωσης στις εργασίες του 10ου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου για την Επανένταξη και την Πολιτική για τα Ναρκωτικά στο Ηράκλειο Κρήτης που συνεχίστηκαν και χτες για τρίτη μέρα. Οι «εικόνες», όπως τις περιέγραψε ο Γ. Πανούσης, ήταν συνάρτηση της νομοθεσίας. Οταν ο τοξικομανής ήταν «του περιθωρίου», τότε η «φωτογραφία» του ήταν ο αλήτης και ο εξαθλιωμένος που πρέπει να εξοβελιστεί. Οταν ο τοξικομανής θεωρήθηκε «άρρωστος» παρουσιάστηκε η εικόνα με τη φροντίδα της γιατρειάς. Κι όταν ο τοξικομανής θεωρήθηκε «εγκληματίας» τότε προβλήθηκε η εικόνα της αστυνόμευσης και της καταστολής.

Και ο Γ. Πανούσης τόνισε: «Δεν αρκεί η αλλαγή των νόμων ή μια δημοσιογραφική δεοντολογία στην παρουσίαση των ναρκωτικών ή του χρήστη για ν' αποφύγουμε τη μεταμοντέρνα εκκόλαψη του αυγού του φιδιού. Πρέπει να αλλάξουμε την κοινωνία και το ιδεολογικό πλαίσιο - κλίμα, μέσα στο οποίο παράγονται και καταναλώνονται όλα αυτά τα προϊόντα των κυρίαρχων μύθων».

Στο συνέδριο συζητήθηκαν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες κατά την προσαρμογή τους στις χώρες υποδοχής και το πώς αυτές σχετίζονται με τη χρήση ουσιών. Η Κ. Μάτσα, διευθύντρια του «18 Ανω», ανέφερε ότι οι προκαταλήψεις και η περιθωριοποίησή τους αποτελούν επιβαρυντικούς παράγοντες για την εκδήλωση ουσιοεξάρτησης. Από τα δεδομένα προκύπτει έντονα η ανάγκη για έρευνα όσον αφορά στο συγκεκριμένο πληθυσμό, ώστε να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που σχετίζονται με τη χρήση και να διευκολυνθεί η πρόσβαση των μεταναστών στις θεραπευτικές υπηρεσίες.

Οσον αφορά στην πρόληψη της χρήσης ουσιών, αλλά και την ένταξη των μεταναστών, το σχολείο μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο, σύμφωνα με τον Μ. Στάππα από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Ως προς τη διακοπή του σχολείου - η οποία κατά κανόνα συνοδεύει την έναρξη της χρήσης ουσιών - ανέφερε ότι τα υψηλότερα ποσοστά στην Ελλάδα εμφανίζονται στη Θράκη, καθώς και στην Κρήτη και τη Ρόδο (στα δύο νησιά, λόγω της απασχόλησης των παιδιών στον τουρισμό).