Οι ανάγκες του κεφαλαίου επιτάσσουν να υπάρχει ανά πάσα στιγμή διαθέσιμο εργατικό δυναμικό, με κάποιες πολύ συγκεκριμένες δεξιότητες που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα στην παραγωγή, ενώ μετά θα του είναι άχρηστες, γιατί δε θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή. Ετσι θα χρειαστεί να «επανακαταρτιστεί». Το όλο σύστημα, λοιπόν, δεν είναι τίποτε άλλο από τη διαμόρφωση ενός εργατικού δυναμικού που θα είναι στυγνά εκμμεταλλευόμενο και εξαρτημένο συνεχώς απο δεξιότητες με ημερομηνία λήξης.

Στο πλαίσιο αυτό παραθέτονται οι έννοιες της «τυπικής» και «άτυπης Εκπαίδευσης», όπου στη δεύτερη συμπεριλαμβάνεται ως «γνώση» κάθε ανθρώπινη εμπειρία και οι έννοιες της «αρχικής» και «συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης», με τις οποίες περιγράφονται οι «δεξιότητες» που αποκτώνται με σκοπό την «ένταξη και επανένταξη στην αγορά εργασίας», τη «διασφάλιση της εργασίας», την «επαγγελματική κινητικότητα».

Ταχύρυθμα προγράμματα παροχής δεξιοτήτων θα μπορούν να ιδρύσουν οι πάντες, από το κράτος και τα υπάρχοντα ιδρύματα, μέχρι τους φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και φυσικά τους επιχειρηματίες. Στην πιστοποίηση όμως αυτών των προγραμμάτων, ανεξάρτητα των φορέων που τα παρέχουν, τον πρώτο λόγο θα έχουν οι εργοδότες. Αλλωστε, όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση, στοιχείο της διαδικασίας πρέπει να είναι ο προσανατολισμός της εκπαιδευτικής δραστηριότητας «και προς την αγορά εργασίας και τον επιχειρηματικό χώρο». Γι' αυτό και νομιμοποιεί πλήρως τις ενέργειες τύπου «Ακαδημία Εργασίας» της ΓΣΕΕ και αξιοποιεί τις συμβιβασμένες ηγεσίες των τριτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων για να νομιμοποιήσουν με τη σειρά τους το εγχείρημα κατάργησης της γνώσης, αφού τους δίνει ρόλο, από κοινού με τους εργοδότες, να διαμορφώνουν «περιγράμματα επαγγελμάτων» με βάση τα οποία θα πιστοποιούνται οι διάφορες σκόρπιες γνώσεις.

Η απαραίτητη Βασική Εκπαίδευση, η στέρεα, ολοκληρωμένη Επαγγελματική Εκπαίδευση, η επιστημονική Ανώτατη Εκπαίδευση εγκαταλείπονται, υποβαθμίζονται σταδιακά, προς όφελος της ληξιπρόθεσμης κατάρτισης, των γνώσεων «μιας χρήσης». Χαρακτηριστικότερη περίπτωση για την επικράτηση της «διά βίου κατάρτισης» σε βάρος των ολοκληρωμένων εκπαιδευτικών συστημάτων, θεωρείται από την ίδια την εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου η ενσωμάτωση της έννοιας της διά βίου μάθησης στην Ανώτατη Εκπαίδευση, δηλαδή η «άλωση» ακόμα και του υψηλότερου εκπαιδευτικού επιπέδου από σκόρπιες, χαμηλού επιπέδου γνώσεις με πρόσκαιρη αξία.

Η κυβέρνηση με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο επιχειρεί να εισάγει, και στη χώρα μας, την κατάρτιση μέσα στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ, να υποβαθμίσει κατάφωρα και με αυτό τον τρόπο την Ανώτατη Εκπαίδευση δίνοντας τη δυνατότητα να ιδρυθεί σε κάθε πανεπιστήμιο και ΤΕΙ ένα «Ινστιτούτο Διά Βίου Εκπαίδευσης» (ΙΔΒΕ). Τα ΙΔΒΕ θα χρηματοδοτηθούν μέχρι το 2007 από το πρόγραμμα ΕΠΕΑΕΚ της ΕΕ, θα λειτουργούν με δίδακτρα και μετά το 2007, όταν ενταχθούν στον κρατικό προϋπολογισμό, θα μπορούν να χρηματοδοτούνται απευθείας και από ιδιωτικούς φορείς ή έμμεσα, από έρευνες και εργασίες που θα μπορούν να «πουλούν» προς τις επιχειρήσεις. Αυτό είναι και το μεγάλο δέλεαρ προς τα ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης, προκειμένου να δεχτούν τα ΙΔΒΕ, αφού η κυβέρνηση, καλεί τα ιδρύματα να δουν τα ΙΔΒΕ ως μέσο απόκτησης πρόσθετης χρηματοδότησης και να κλείσουν τα μάτια στην υποβάθμιση που θα φέρουν συνολικά στις σπουδές.

Οπως φαίνεται από την εισηγητική έκθεση, τα ΙΔΒΕ αποτελούν μια νέα μορφή «διά βίου μάθησης», που θα κάνουν το θεσμό πιο «ευέλικτο». Η «ευελιξία» αυτή θα εκδηλώνεται, όπως λένε, με την «εξατομίκευση των προγραμμάτων που πραγματοποιούνται στο εσωτερικό ενός ιδρύματος» και με το άνοιγμα στην άτυπη εκπαίδευση. «Εξατομικευμένη» εκπαίδευση σημαίνει: ξεχάστε τα ολοκληρωμένα προγράμματα σπουδών που οδηγούσαν σε πτυχίο, σημαίνει ότι ο καθένας θα έχει έναν ατομικό φάκελο δεξιοτήτων, που την τελική του αξία θα την κρίνει ο εκάστοτε εργοδότης, ο καθένας θα διαπραγματεύεται σε ατομικό επίπεδο τα δικαιώματά του και τα ψίχουλα που θα πάρει και θα χτυπηθούν ακόμη περισσότερο τα συλλογικά εργασιακά δικαιώματα. «Ευελιξία» σημαίνει ακόμα, προγράμματα που καταρτίζονται με βάση τις πρόσκαιρες ανάγκες του κεφαλαίου, που δεν έχουν καμιά επιστημονική βάση, αλλά θα δημιουργούνται και θα καταργούνται με βάση τις ανάγκες της αγοράς. Αντίστοιχα «ευέλικτοι» θα είναι και οι καταρτιζόμενοι, που θα περνούν από το ένα πρόγραμμα στο άλλο, επωμιζόμενοι το κόστος και ουσιαστικά αμόρφωτοι, με την ελπίδα να βρουν μια θέση στην παραγωγή.

Η λογική ένταξης της «διά βίου κατάρτισης» στην Ανώτατη Εκπαίδευση, έχει και τις ευλογίες της διαδικασίας της Μπολόνια, που εναρμονίστηκε από την αρχή με τη στρατηγική της Λισαβόνας, προκειμένου να εξυπηρετήσει και η Ανώτατη Εκπαίδευση τις ανάγκες του κεφαλαίου για φθηνό, ευέλικτο και αναλώσιμο εργατικό δυναμικό.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο επιτρέπεται η ίδρυση και εγκατάσταση παραρτήματος του ΙΕΚ «Πολιτιστικό Θεσσαλονίκης» εντός της εδαφικής περιοχής του Αγίου Ορους και δίνει τη δυνατότητα στη Διενιαύσιο Ιερά Σύναξη του Αγίου Ορους να αποφασίσει τα σχετικά με τη λειτουργία και το περιεχόμενο σπουδών του παραρτήματος, το οποίο θα επιχορηγείται από το υπουργείο Παιδείας. Δεν είναι τυχαίο ότι η ρύθμιση αυτή έρχεται, αφού έχει ξεκινήσει η συζήτηση για τη λεγόμενη «ανωτατοποίηση» των Εκκλησιαστικών Σχολών, μια κίνηση που θα εντάξει στην Ανώτατη Εκπαίδευση σχολές χωρίς επιστημονικό αντικείμενο σπουδών.