Θυμάμαι, μαζεύαμε ροδάκινα, Αύγουστο μήνα, με θερμοκρασία 40 βαθμούς. Κι εκείνος εκεί, όπως δούλευε, έτσι και μιλούσε. Ηθελε να μας κοινωνήσει τις γνώσεις του. Ναι, το θυμήθηκα. Δεδηλωμένη. Πρέπει η κυβέρνηση να έχει τη δεδηλωμένη.

Παράξενος που είναι ο νους του ανθρώπου. Πασκίζεις να καταλάβεις, κι έτσι να εξηγήσεις αυτά που γίνονται κι ο νους σου πισωπατά. Θυμώνεις, αλλά εκείνος εκεί, στη λειτουργία του. Κι όταν καταλαβαίνεις ότι αυτό είναι μέρος της προσπάθειάς σου να εννοήσεις και να εξηγήσεις τα πράγματα, θαυμάζεις τη λειτουργία του.

Και να ήθελα να μην ακούσω, δε θα τα κατάφερνα. Πολύ ηχηρό ήταν το ΝΟΝ των Γάλλων και των Ολλανδών. Το 'κανε πιο ηχηρό η φλυαρία των πολύξερων. Πλάκα είχαν και συνεχίζουν να έχουν οι ξερόλες.

Εγώ, λοιπόν, που έμαθα για το ΟΧΙ των Γάλλων και των Ολλανδών, αναρωτήθηκα, γιατί; Ξέρω ότι όλοι, κυβερνήτες, προύχοντες της οικονομίας, Τύπος, ήταν υπέρ του ΝΑΙ. Βγήκε, όμως, ΟΧΙ. Γιατί;

Δεν ξέρω πώς ζουν και εκεί οι άνθρωποι. Κι όταν λέω άνθρωποι, εννοώ εκείνους που πουλάνε την εργατική και πνευματική δύναμή τους, για να ζήσουν. Ακούω, και διαβάζω, υπάρχει ανεργία, φτώχεια. Στο όνομα της ανταγωνιστικότητας, φτωχαίνουν εκείνοι, που θα ήθελαν να είναι οι καταναλωτές των προϊόντων. Πού βαδίζουν;

Είπα, δε γνωρίζω από πρώτο χέρι τι γίνεται στη Γαλλία, στην Ολλανδία. Γνωρίζω, όμως, τι γίνεται εδώ, στη χώρα μου. Και σκέφτομαι: Δεν μπορεί μόνο σ' εμάς να είναι μαύρα κι άχαρα τα πράγματα. Λίγο - πολύ, παντού στην Ευρώπη και στον κόσμο ίδια είναι. Εξηγούμαι, ίδια για τους ανθρώπους που δεν έχουν τίποτε άλλο για να ζήσουν, έξω από την εργατική και πνευματική τους δύναμη. Αντε κι ένα χωραφάκι.

Πώς συνεχίζουν και κυβερνούν, που δεν έχουν τη δεδηλωμένη; Είναι αυτό δημοκρατικό; Κρατεί δηλαδή ο δήμος, που απάντησε ΟΧΙ στο «ευρωσύνταγμα»; Στο κείμενο που υπέγραψαν πρόεδροι και πρωθυπουργοί; Σίγουρα, ο φοιτητής και συμμαζωχτής ροδάκινων θ' απαντούσε όχι. Θα έλεγε ότι επιβάλλεται η προσφυγή στις κάλπες. Δεν προσφεύγουν. Οι Αγγλοι, μάλιστα, μεταθέτουν το δικό τους δημοψήφισμα στο αόριστο μέλλον. Θα το έκαναν, αν είχαν εξασφαλισμένο το ΝΑΙ; Ασφαλώς όχι. Κι εκεί η δεδηλωμένη λείπει.

Και τι δεν άκουσα. Τι; Ποιο Σύνταγμα; Α, της Ευρώπης. Και τι με νοιάζει εμένα; Καταψηφίζω, ό,τι δε γνωρίζω. Θα το καταψηφίσω, ρε. Ας το ψηφίσουν αυτοί που μας εκμεταλλεύονται.

Αυτά εισέπραξα, ρωτώντας ανθρώπους του μόχθου, και πια πιστεύω ότι η κυβέρνηση δεν έχει τη δεδηλωμένη. Και να δεις που σύντομα θα την παρασύρει η έλλειψη αυτή. Αρχισα, από τώρα κι αναρωτιέμαι: Τι θα 'ρθει;