Συνεχίζουμε σήμερα με το δεύτερο και τελευταίο μέρος του κειμένου για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Του σημαντικότερου περιβαλλοντικού προβλήματος του πλανήτη, το οποίο αν και έχει καταγραφεί ως τέτοιο οι όποιες απόπειρες για την επίλυσή του έπεσαν στο κενό, ύστερα από τη σθεναρή αντίδραση του βιομηχανικού λόμπι με αιχμή του δόρατος τις ΗΠΑ και τους δορυφόρους της. Τα καιρικά φαινόμενα της προηγούμενης βδομάδας, τα οποία συνδέονται με τις κλιματικές αλλαγές, καθιστούν το θέμα άκρως επίκαιρο και αναδεικνύουν για άλλη μια φορά τη σοβαρότητα με την οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Εκτός από το διοξείδιο του άνθρακα και το μεθάνιο, για τα οποία αναφερθήκαμε στο προηγούμενο σημείωμα, σημαντική ευθύνη έχουν και άλλα αέρια, όπως το διοξείδιο του αζώτου, η συγκέντρωση του οποίου στην ατμόσφαιρα αυξάνει ετησίως σε ποσοστό 0,2-0,3% και η παραμονή του σ' αυτή αγγίζει τα 150 χρόνια. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες είναι η κύρια αιτία. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε τις αλλαγές στη χρήση γης και πιο συγκεκριμένα τη μετατροπή δασικών εκτάσεων σε βοσκότοπους ή γεωργικές εκτάσεις με μονοκαλλιέργειες. Η έκλυσή του όμως μπορεί να προέλθει και από την καύση των ορυκτών καυσίμων ή της βιομάζας και την κατάχρηση των αγροχημικών. Το όζον είναι επίσης ένα αέριο που καταγράφεται στον κατάλογο αυτών που ενέχονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολος ο προσδιορισμός της ευθύνης συμμετοχής του σ' αυτό. Το 97% βρίσκεται στη στρατόσφαιρα σε ύψος 15-55 χιλιομέτρων, όμως υψηλές συγκεντρώσεις εντοπίζονται πλέον και κοντά στην επιφάνεια της γης, ως αποτέλεσμα του φωτοχημικού νέφους (περίπτωση Αθήνας). Οι χλωροφθοράνθρακες είναι το πλέον επικίνδυνο αέριο, αλλά η συνολική τους επίδραση μειώνεται εξαιτίας των χαμηλών συγκεντρώσεών τους στην ατμόσφαιρα. Ούτως ή άλλως το τελευταίο διάστημα οι εκπομπές του μειώθηκαν σημαντικά (το 1987 είχε υπογραφεί το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ για τη μείωσή τους), εξαιτίας της καταστροφής που προξενούσαν στη στοιβάδα του όζοντος. Η παραμονή τους στην ατμόσφαιρα υπολογίζεται στα 400 χρόνια και ενισχύουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου 10.000 φορές περισσότερο από το διοξείδιο του άνθρακα. Τέλος, οι υδρατμοί ευθύνονται για το φυσικό φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η υπερθέρμανση όμως του πλανήτη θα έχει ως αποτέλεσμα την επαύξηση των υδρατμών από τους ωκεανούς, άρα και την ενίσχυση του θερμοκηπίου.

Μόνη λύση η αλλαγή του οικονομικού προτύπου, το οποίο ακολουθείται διεθνώς πλέον. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η μείωση των ορυκτών καυσίμων είναι το πρώτο βήμα που πρέπει να γίνει. Επίσης επιβάλλεται η αλλαγή του καταναλωτικού προτύπου, η στροφή στα μέσα μαζικής μεταφοράς και ο απεγκλωβισμός από τον αυτοκινητοπροσανατολισμό των πόλεων, τα ανθεκτικότερα και μεγαλύτερης διάρκειας προϊόντα, οι βιοκλιματικές κατοικίες και η αποδέσμευση από το δόγμα για περισσότερη ενέργεια, τους αλματώδεις ρυθμούς μεγέθυνσης, την αναθεώρηση της πράσινης επανάστασης με την εντατικοποίηση, τις μονοκαλλιέργειες και την κατάχρηση των αγροχημικών κ.ά. είναι πλέον αδήριτη ανάγκη, αν θέλουμε να ελαχιστοποιήσουμε τις επιπτώσεις του φαινομένου. Κι όσο γρηγορότερα γίνει αυτό αντιληπτό από την πλειοψηφία των πολιτών και υιοθετηθεί στα αιτήματα του εργατικού κινήματος, διεθνώς, τόσο οι πιθανότητες για μικρότερες απώλειες θα είναι μεγαλύτερες.