Τα τελευταία χρόνια έτυχε να βρεθώ στη Σκιάθο, τέτοια περίπου εποχή. Φέτος δεν μπόρεσα να πάω, αν και θα το ήθελα πολύ. Βρήκα όμως έναν άλλο τρόπο για να παρηγορηθώ και να βρεθώ στο όμορφο αυτό νησί, ξαναδιάβασα τη «Φόνισσα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Το κορυφαίο έργο, όχι μονάχα του μεγάλου Ελληνα συγγραφέα, αλλά και όλης της νεοελληνικής πεζογραφίας, γράφτηκε το 1903. Χωρίς τη «Φόνισσα» η ελληνική πεζογραφία θα ήταν διαφορετική, φτωχότερη. Τι είναι εκείνο που οδηγεί την Φραγκογιαννού να πνίξει με τα χέρια της δυο κοριτσάκια, το ένα εκ των οποίων είναι η ίδια της η εγγονή; Γιατί φτάνει στην ακραία, στη φρικτή αυτή πράξη; Γιατί διαπράττει αυτά τα ανατριχιαστικά εγκλήματα; Διότι θέλει να λυτρώσει τα παιδιά και τους γονείς τους από τα βάσανα και από τον πόνο. Σκοτώνει για να σώσει, σκοτώνει για λόγους φιλοσοφικούς και ας μην είναι διανοούμενη, ούτε καν μορφωμένη, όπως είναι ο Ρασκόλινκοφ του Ντοστογιέφκσι... Η γερόντισσα Χαδούλα δεν αφαιρεί την τρυφερή ζωή των παιδιών πάνω σε μια στιγμή τρέλας ή παραφοράς. Το έγκλημά της είναι πράξη ανιδιοτελής και απόλυτη. Μα τι λογής άνθρωπος είναι τούτη η γυναίκα; Δεν είναι ούτε καλύτερη ούτε χειρότερη από τις άλλες γυναίκες του περίγυρού της, είναι μια απλή, καθημερινή γυναίκα που ψήλωσε ο νους της και θεωρεί ότι τα εγκλήματά της έχουν θεϊκή έγκριση. Και ποιο θα είναι το τέλος της και η τιμωρία της όταν θα αποκαλυφθεί; Η γερόντισσα πηγαίνει στον παπα - Ακάκιο για να εξομολογηθεί. Μα σαν φτάσει δέκα βήματα μακριά από την εκκλησία και πριν προλάβουν τα όργανα της Τάξης να τη συλλάβουν θα παρασυρθεί από την πλημμύρα και θα πνιγεί. Θα πληρώσει. Πνιγμό έδωσε, πνιγμό θα λάβει... Εχω την εντύπωση, ή μάλλον είμαι σίγουρη, πως όλοι μας πρέπει να ξαναδιαβάσουμε τη «Φόνισσα». Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΣΤΙΑ με τον εξαιρετικό πρόλογο του Σταύρου Ζουμπουλάκη.