Με μία απόφαση Πόντιου Πιλάτου στην Ερώτηση της ευρωβουλευτή του ΚΚΕ, Διαμάντως Μανωλάκου, για την κλοπή ελληνικών αρχαιοτήτων από τους ναζί κατακτητές, στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και για λήψη μέτρων, προκειμένου να επιστραφούν οι αρχαιότητες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνείται να πάρει θέση και να αναλάβει τις ευθύνες της.

Συγκεκριμένα, η Δ. Μανωλάκου ρωτούσε την Επιτροπή, αν προτίθεται «να πάρει μέτρα για την εξακρίβωση και καταγραφή των αρχαιοτήτων που εκλάπησαν από τις κατοχικές αρχές κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα, για την ανεύρεση των σημερινών κατόχων τους, καθώς και για την επιστροφή τους». Η ευρωβουλευτής κατήγγειλε «τις κλοπές αρχαιοτήτων από τις κατοχικές αρχές, ζήτημα που αναδείχτηκε ήδη από το 1945, με σχετική έκθεση των αρχαιολόγων του ελληνικού υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων», και ζήτησε από την Επιτροπή να αναλάβει πρωτοβουλίες ή μέτρα για την επιστροφή των αρχαιοτήτων στην Ελλάδα, θέμα που παραμένει σε εκκρεμότητα, «καθώς οι γερμανικές αρχές δεν έχουν ικανοποιήσει ακόμη τις απαιτήσεις σχετικά με το κατοχικό δάνειο, τις υλικές ζημιές, ακόμα και το υπόλοιπο των επανορθώσεων του Α' Παγκοσμίου Πολέμου».

Η απάντηση της Επιτροπής, ουσιαστικά, νομιμοποιεί την κλοπή, καθώς αναφέρει ότι «σύμφωνα με τη Συνθήκη της ΕΚ, τα πολιτιστικά αγαθά αντιμετωπίζονται όπως όλα τα αγαθά και τα προϊόντα στην ΕΕ. Διασφαλίζεται δηλαδή η ελεύθερη συναλλαγή μεταξύ των κρατών - μελών, χωρίς να υπάρχει καμία διάταξη για τον τρόπο με τον οποίο αποκτήθηκαν». Σημειώνει ότι η Συνθήκη «δεν προδικάζει με κανέναν τρόπο το καθεστώς της ιδιοκτησίας στα κράτη - μέλη», ενώ τα σχετικά άρθρα της «δεν καλύπτουν το θέμα της νόμιμης ιδιοκτησίας των αγαθών»!

Αλλωστε, η μία και μοναδική οδηγία που εξασφαλίζει την επιστροφή κλεμμένων πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσής τους, ισχύει από το 1993 και αφήνει εκτός του πεδίου εφαρμογής της μεγάλη ποσότητα αρχαιοτήτων και έργων τέχνης που κλάπηκαν και εξήχθησαν παράνομα στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η ΕΕ βάζει σα στόχο της «να συμβιβαστούν η αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας πολιτιστικών αγαθών, με εκείνη της προστασίας των εθνικών θησαυρών» (!), πράγμα που στην πράξη υλοποιείται με την μεταφορά τους σε μουσεία και ιδιωτικές συλλογές και σημαίνει ότι οι αρχαιότητές μας είναι «ιδιοκτησία» όλης της ΕΕ.

Οπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Δ. Μανωλάκου, «δίνεται ουσιαστικά η δυνατότητα ο εθνικός πολιτιστικός πλούτος της κάθε χώρας - μέλους να βρίσκεται στα χέρια ιδιωτών, και νομιμοποιείται με αυτόν τον τρόπο η εμπορευματοποίησή του».

Καταλήγοντας η ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, επισημαίνει ότι «οι διακηρύξεις της ΕΕ για την προστασία των εθνικών θησαυρών και της πολιτιστικής κληρονομιάς του κάθε τόπου, αποδεικνύονται ιδιαίτερα υποκριτικές, όταν αρνείται να αναλάβει πρωτοβουλίες για την εξακρίβωση και καταγραφή των αρχαιοτήτων που εκλάπησαν, καθώς και για την επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών στους λαούς που δικαιωματικά τους ανήκουν, στερώντας τους συγχρόνως την πρόσβαση στην Ιστορία και τον Πολιτισμό τους, ενώ προωθεί την εμπορευματοποίηση των αρχαιολογικών και πολιτιστικών θησαυρών, που αποτελούν λαϊκή περιουσία, καλύπτοντας, ταυτόχρονα, τους κλεπταποδόχους και το κύκλωμα της παράνομης διακίνησης».