Νέες... «βάσεις» για την εμπορευματοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, τη διάλυση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, την ποδηγέτηση της εγχώριας κινηματογραφίας από το κεφάλαιο και τη συνέχιση της εργασιακής «ομηρίας» έβαλε, μεταξύ άλλων, η κυβέρνηση, μέσω της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού, τη χρονιά που πέρασε.

Το 2005 ήταν ένας χρόνος που «έλαμψε» το «άστρο»... της «μη κρατικοδίαιτης» ηγεσίας του ΥΠΠΟ και πιο συγκεκριμένα του υφυπουργού Πολιτισμού Π. Τατούλη, ο οποίος αναδεικνύεται στον πλέον «στοχοπροσηλωμένο» εκφραστή των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων και της υπαγωγής του πολιτισμού στην «οικονομία της αγοράς». Mε το μόνο που μπορεί να τον «συναγωνιστεί» να είναι ίσως ο γενικός γραμματέας του ΥΠΠΟ, Χρ. Ζαχόπουλος, o οποίος, μέσω κυρίως της θέσης του προέδρου στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, «έγραψε» ένα πραγματικό «έπος» παραχωρήσεων μνημείων και αρχαιολογικών χώρων στο κεφάλαιο. Ας δούμε μερικές χαρακτηριστικές στιγμές της χρονιάς που πέρασε.

Το Γενάρη του 2005 λοιπόν, Π. Τατούλης και Γ. Αλογοσκούφης συζητάνε την... «αναμόρφωση του σημερινού μοντέλου κρατικής χρηματοδότησης» του κινηματογράφου. Δηλώνουν ότι «κοινή» τους «προτεραιότητα» είναι «η ενίσχυση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων παραγωγής και διάθεσης κινηματογραφικού υλικού (...)»! Ηδη δηλαδή η κυβέρνηση ψάχνει τρόπους ισχυροποίησης του ιδιωτικού κεφαλαίου και στα οπτικοακουστικά, μέσω φοροαπαλλαγών για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Αλλωστε, σε ραδιοφωνική συνέντευξή του την ίδια εποχή, ο Π. Τατούλης, εκφράζει το «όραμά» του για την «ανάπτυξη κινηματογραφικών υποδομών» στην Ελλάδα, φέρνοντας σαν παράδειγμα τη σημερινή Ρουμανία όπου γυρίζονται αμερικάνικες παραγωγές για ένα κομμάτι ψωμί, με την εθνική κινηματογραφία να έχει διαλυθεί.

Σχεδόν ένα χρόνο μετά, στις αρχές του περασμένου Δεκέμβρη, δημοσιοποιείται το νομοσχέδιο για τον κινηματογράφο, με το οποίο παραδίδεται η εγχώρια κινηματογραφία στα χέρια του κεφαλαίου, με προκλητικούς όρους και με τη σύσταση σειράς ανωνύμων εταιριών. Την άνοιξη είχε προηγηθεί η από τις Κάννες εξαγγελία του Π. Τατούλη για τα φορολογικά κίνητρα προς τις ξένες πολυεθνικές του οπτικοακουστικού.

Η... «απελευθέρωση» της πολιτιστικής κληρονομιάς προς όφελος του κεφαλαίου δημιούργησε το «κύμα» παραχωρήσεων μουσείων, μνημείων και αρχαιολογικών χώρων σε ιδιώτες. Εδώ η κυβέρνηση ξεπέρασε τον εαυτό της, αφού ακόμη και το κορυφαίο μνημείο του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, από τα κορυφαία όλης της ανθρωπότητας, η Ακρόπολη, παραδόθηκε στην πολυεθνική «Φίλιπς», για να το χρησιμοποιήσει στην παγκόσμια τηλεοπτική και έντυπη διαφημιστική «εκστρατεία» της!

«Συνοψίζοντας» τα αντιδραστικά ιδεολογήματα που ακούστηκαν σε εκείνη τη συνεδρίαση του ΚΑΣ τον περασμένο Απρίλη, ο γενικός γραμματέας του ΥΠΠΟ και πρόεδρος του ΚΑΣ, Χ. Ζαχόπουλος, είπε, ότι η «Φίλιπς» συμβάλλει με αυτό τον τρόπο στην «εθνική προσπάθεια» προβολής της χώρας μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες! Για την ιστορία να θυμίσουμε ότι ο μόνος - προς τιμήν του - που δήλωσε το αυτονόητο ότι «η "Φίλιπς" δεν κυνηγάει τη διαφήμιση της Ελλάδας αλλά του εαυτού της» και ότι η Ακρόπολη, ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς, πρέπει να εξαιρεθεί σε κάθε περίπτωση από εμπορική και διαφημιστική χρήση, ήταν το μέλος του ΚΑΣ και διευθυντής του Βυζαντινού Μουσείου, Δ. Κωστάντιος. «Το μείζον», είχε πει, «είναι ότι μια θετική γνωμοδότηση του ΚΑΣ θα συνδεθεί με τη χρήση της Ακρόπολης για διαφημιστικούς λόγους».

Η παραχώρηση της Ακρόπολης ήταν η κορυφή του «παγόβουνου» - τουλάχιστον για το 2005 - αφού, η κυβέρνηση παραχώρησε τον αρχαιολογικό χώρο του Σουνίου στη ΒΜW για την παρουσίαση των νέων μοντέλων της και τη Στοά Αττάλου για «φαγοπότια» του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και εταιρίας κινητής τηλεφωνίας («Vodafone»)! Ωστόσο, στην τελευταία περίπτωση η κυβέρνηση υποχρεώθηκε σε «τακτική» υποχώρηση μετά την αντίδραση που προκλήθηκε από πολιτιστικούς και συνδικαλιστικούς καλλιτεχνικούς φορείς.

Το σημαντικότερο ωστόσο γεγονός της χρονιάς για το ΥΠΠΟ, την Αρχαιολογική Υπηρεσία και την πολιτιστική κληρονομιά ήταν η δημοσιοποίηση του νομοσχεδίου για το νέο Οργανισμό του υπουργείου. Πρόκειται ουσιαστικά για τη θεσμοθέτηση της εισβολής των ιδιωτών ακόμη και στο έργο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, που αφορά στην προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, μέσα από τη συμμετοχή «μη κερδοσκοπικών εταιριών», επιχειρήσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οποιουδήποτε άλλου θέλει.

Εξαρχής το νομοσχέδιο συνάντησε την ολοκληρωτική αντίθεση των εργαζομένων, όλων των ειδικοτήτων, στο ΥΠΠΟ. Οι αρχαιολόγοι μίλησαν ευθέως για διάλυση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και για ευθεία ιδιωτικοποίηση, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την απόσπαση των σημαντικότερων και μεγαλύτερων μουσείων της χώρας από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και τη μετατροπή τους σε ΝΠΔΔ με «πλήρη οικονομική αυτοτέλεια». Δηλαδή, με πλήρη παράδοση στους «χορηγούς».

Για το θέμα διοργανώθηκε μια σημαντική ημερίδα από το Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, όπου αποκαλύφθηκαν όλες οι επικίνδυνες πτυχές του εν λόγω «πονήματος», το οποίο, μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν έχει πάει για ψήφιση στη Βουλή.

Προς το χειρότερο όδευσε και το ζήτημα των χιλιάδων συμβασιούχων του ΥΠΠΟ, αφού, παρά το γεγονός ότι ένα μέρος τους «καλύφθηκε» από το «περίφημο» ΠΔ «Παυλόπουλου», ωστόσο, τέθηκαν οι βάσεις για τη δημιουργία νέας γενιάς συμβασιούχων και της συνέχισης της εργασιακής και πολιτικής ομηρίας. Να θυμίσουμε χαρακτηριστικά τις εξαγγελίες περί της ένταξης 3.300 ανέργων στο ΥΠΠΟ μέσω του προγράμματος «stage» που προωθείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Απασχόληση και Επαγγελματική Κατάρτιση» του Γ' ΚΠΣ, το οποίο διαχειρίζεται το υπουργείο Απασχόλησης ως «δεξαμενή» ανακύκλωσης της ανεργίας και αποδόμησης των εργασιακών σχέσεων.

Τέλος, η χρονιά έκλεισε, ως είθισται, με την κατάθεση του προϋπολογισμού για το 2006, στον οποίο σημειώθηκε νέα πτώση στα ποσοστά επί του τακτικού προϋπολογισμού σε σχέση με πέρυσι.