Στο χορό των αντιδραστικών αλλαγών που προωθεί η κυβέρνηση στην ανώτατη εκπαίδευση χορεύει και το ΠΑΣΟΚ, που δε χάνει ευκαιρία να κομπάζει ότι έχει ολοκληρωμένο «όραμα» πλήρους ιδιωτικοποίησης και υποβάθμισης της ανώτατης Παιδείας. Σε αυτό το κλίμα, επανέρχεται με άρθρο της στη χτεσινή «Ελευθεροτυπία» η Μαρία Δαμανάκη, υπεύθυνη του Τομέα Παιδείας του ΠΑΣΟΚ, που ανταγωνίζεται την κυβέρνηση της ΝΔ στην αντιδραστικότητα των μέτρων που προτείνει για τα πανεπιστήμια.

Λέει χαρακτηριστικά: «Η μεταρρύθμιση που προτείνουμε δεν μπορεί να υποκατασταθεί από την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων, όπως υποστηρίζει η ΝΔ. Το ΠΑΣΟΚ δεν αντιτίθεται, αλλά δεν εναποθέτει τις ελπίδες του στη λειτουργία τους, που μένει να δοκιμαστεί στην πράξη». Με απόλυτη σαφήνεια, δηλαδή, ξεκαθαρίζει ότι όπως και η ΝΔ, συμφωνεί με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, αλλά έχει στραμμένο το βλέμμα στην «ανασυγκρότηση» (δηλαδή ιδιωτικοποίηση) των δημόσιων.

Η «ανασυγκρότηση» έχει αφετηρία την «κατοχύρωση της οικονομικής, διοικητικής και εν τέλει ακαδημαϊκής αυτοτέλειάς του και την εισαγωγή του ποιοτικού ανταγωνισμού μέσα στους κόλπους του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος». Και βέβαια στο ανταγωνιστικό περιβάλλον το (δημόσιο) πανεπιστήμιο θα πρέπει να κυνηγήσει τη βιωσιμότητά του, με όρους επιχείρησης, μετρώντας το κόστος, το κέρδος και το ποσοστό της «αγοράς» που καλύπτει...

Για να «πιάσει τόπο» όμως η τόση αυτοτέλεια, χρειάζονται και θεσμικές αλλαγές. Ετσι, η Μ. Δαμανάκη προτείνει τη «θεσμική προώθηση της ευελιξίας στη διαχείριση των κονδυλίων από τα ΑΕΙ», ώστε να είναι απλή η διαδικασία κόψε από εδώ και πλήρωσε εκεί, ανάλογα με τον ανταγωνισμό. Ούτε λόγος, βέβαια, να υπάγεται στον δημόσιο τομέα το διοικητικό προσωπικό (άλλωστε, ούτε το «ανασυγκροτημένο» πανεπιστήμιο φαίνεται να έχει καμία σχέση με δημόσιο), οπότε προτείνει να υπάγεται «στην πραγματική δικαιοδοσία των πρυτανικών αρχών» και «μάνατζερς στις κρίσιμες διοικητικές υπηρεσίες». Η πρόταση, βέβαια, για «αλλαγή του υπάρχοντος μοντέλου εκπροσώπησης των φοιτητών» έρχεται ως φυσική εξέλιξη στο πανεπιστήμιο - επιχείρηση, που δε χωράει δημοκρατικές διαδικασίες.

Η ξεκάθαρη επιδίωξη του ΠΑΣΟΚ για θεσμοθέτηση της χρηματοδότησης από ιδιώτες και τους ίδιους τους φοιτητές βρίσκει την έκφρασή της στην πρόταση για «άρση των εμποδίων για αναζήτηση από τα ΑΕΙ πρόσθετων πόρων από άλλες πηγές» (πέραν του κράτους). Δεν ξεχνάει να κάνει αναφορά στην περιβόητη «αξιολόγηση», ζητώντας παράλληλα «παρακολούθηση της εξέλιξης των δαπανών σε συνδυασμό με στόχους και αποτελέσματα». Σε απλά ελληνικά, όπως λέει και η υπουργός Παιδείας της ΝΔ, όποιο ίδρυμα προσαρμόζεται στις αναδιαρθρώσεις θα επιβραβεύεται με χρηματοδότηση!

Και επειδή η κατά ΠΑΣΟΚ «ανασυγκρότηση» του πανεπιστημίου δεν αφήνει στο απυρόβλητο την ίδια την ανάπτυξη της επιστήμης και τη διδασκαλία, προτείνει «εκσυγχρονισμό των παιδαγωγικών πρακτικών, με στόχο την ευελιξία στην ανάπτυξη καινοτομικών προγραμμάτων σπουδών». Και φωτογραφίζει την «ευελιξία» αυτή στη «δυνατότητα να αναπτύσσονται πολλαπλά προγράμματα σπουδών που οδηγούν ενδεχομένως και σε διαφορετικά πτυχία». Δηλαδή, πτυχία και πτυχιούχους πολλών ταχυτήτων, πολλαπλών καταρτίσεων, που σαν να βρίσκονται μπροστά σε ένα... ράφι σούπερ μάρκετ, θα επιλέγουν ποια μαθήματα, από ποιους κλάδους και επιστημονικά αντικείμενα θα πάρουν για να συμπληρώσουν το άθροισμα των απαραίτητων, για τη λήψη του πτυχίου, πιστωτικών μονάδων.