«Ad referendum». Ετσι έχει χαρακτηριστεί στη διπλωματική γλώσσα το πρωτόκολλο αντιτρομοκρατικής συνεργασίας ανάμεσα στις διωκτικές αρχές της Ελλάδας και των ΗΠΑ. Στα ελληνικά σημαίνει κείμενο υπό διαρκή διαπραγμάτευση και αναμένεται να υπογραφεί τον ερχόμενο Σεπτέμβρη από τον υπουργό Δημόσιας Τάξης της Ελλάδας Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και Δικαιοσύνης των ΗΠΑ Τζάνετ Ρίνο. Ο χαρακτηρισμός αυτός του κειμένου δεν είναι τυχαίος. Μέχρι το φθινόπωρο πολλά μπορούν να συμβούν... Αλλωστε οι ελαστικές διατάξεις που περιέχει μπορούν να αλλάξουν ανάλογα με τα γεγονότα και τις προθέσεις των συμβαλλομένων μερών. Η δολοφονία του Βρετανού στρατιωτικού ακόλουθου δε θα μείνει «αναξιοποίητη».

Ενα πλήρες κείμενο του πρωτοκόλλου παρουσιάστηκε προχτές από τις στήλες της εφημερίδας «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία». Το κρίσιμό του κεφάλαιο είναι αυτό που αναφέρεται στις μορφές συνεργασίας. Καθορίζεται ένα γενικό πλαίσιο για τη συνεργασία ΕΛ.ΑΣ. και FBI για το οποίο η αμερικανική πλευρά απαιτούσε σαφέστερες διατυπώσεις. Η ίδια η εφημερίδα χαρακτηρίζει τη συμφωνία ως «τυπικό κείμενο με ελαστικούς όρους που δε σημαίνουν τίποτα, αλλά σημαίνουν και τα πάντα, αναλόγως με τις διαθέσεις των δυο συμβαλλόμενων πλευρών». Αλλωστε με βάση το πρωτόκολλο «τα μέρη θα συστήσουν ομάδα εργασίας υπεύθυνη για την υλοποίηση του παρόντος πρωτοκόλλου. Αυτή η ομάδα θα εξετάζει μεταξύ των άλλων και την ανάγκη σύναψης συμπληρωματικών πρωτοκόλλων, με σκοπό η συνεργασία να καταστεί περισσότερο αποτελεσματική και εποικοδομητική».

Πάντως οι... διαθέσεις των συμβαλλομένων έχουν φανεί όταν στις αρχές του 2000 ψηφίστηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία, αλλά και τη ΝΔ, στη Βουλή η σύμβαση δικαστικής συνδρομής Ελλάδας - ΗΠΑ. Η συμφωνία δίνει τη δυνατότητα στις ΗΠΑ να εισχωρήσουν στο ποινικό σύστημα της χώρας μας στο όνομα της αντιμετώπισης της εγκληματικότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως προβλέπουν οι διατάξεις της, αρκεί και μόνο οι ΗΠΑ να θεωρούν μια πράξη αξιόποινη για να σπεύσει η χώρα μας να υλοποιήσει τις απαιτήσεις τους, ακόμα και αν στην Ελλάδα η πράξη για την οποία κατηγορείται κάποιος δε θεωρείται αξιόποινη.

Το πρωτόκολλο συνεργασίας διαπιστώνει ότι «υπάρχουν περιπτώσεις αυξανόμενης διασύνδεσης μεταξύ της διεθνούς παράνομης διακίνησης ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών, της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος». Ομως οι ΗΠΑ έχουν τα δικά τους «κριτήρια» για το τι αποτελεί τρομοκρατία. Πολλά λαϊκά κινήματα έχουν χαρακτηριστεί από τις ΗΠΑ τρομοκρατικές οργανώσεις.

Στο μεταξύ μπορεί οι έρευνες της ΕΛ.ΑΣ. να κινούνται στο σκοτάδι, όμως δημοσίευμα των βρετανικών «Τάιμς» δίνει το χαρακτήρα των «αντιτρομοκρατικών» μέτρων που προτείνονται. Σύμφωνα με την εφημερίδα, η «Σκότλαντ Γιαρντ» κατηγορεί τις ελληνικές αρχές για «απαράμιλλη ακαταλληλότητα και αδυναμία συνεργασίας». Κι αυτό διότι μέρες μετά τη δολοφονία δε στήθηκαν μπλόκα στους δρόμους γύρω από το σημείο της επίθεσης κατά του Βρετανού ταξιάρχου, ώστε να ανακριθούν οι οδηγοί που συνήθιζαν να έχουν το συγκεκριμένο δρομολόγιο...