Η φύση αυτής της ασθένειας και ιδίως η ταχύτητα εξάπλωσής της επιβάλλει ώστε η πρώτη γραμμή άμυνας για την αντιμετώπισή της να σχεδιάζεται με στόχο κατ' αρχήν την κατά το δυνατό πρώιμη διαπίστωσή της στα άγρια πτηνά, για να δίνεται χρόνος καλύτερης προετοιμασίας στις εκμεταλλεύσεις πουλερικών να εφαρμόζονται μέτρα βιο-ασφάλειας κλπ. Στη συνέχεια και εφόσον παρά τα προληπτικά μέτρα σημειωθεί μόλυνση κάποιας εκμετάλλευσης, πρέπει να προβλέπεται η λήψη ταχύτατων μέτρων, με σκοπό την εξάλειψη της αρχικής εστίας και την πρόληψη επέκτασής της σε παρακείμενες εκμεταλλεύσεις.

Αυτή η αναγκαιότητα επιβάλλει την ύπαρξη καλά οργανωμένων κτηνιατρικών υπηρεσιών, με επαρκή στελέχωση και σε ανθρώπινο δυναμικό και στις αναγκαίες υποδομές (εργαστήρια κλπ.). Στη χώρα μας όμως οι πολιτικές όλων των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων δεν είχαν ούτε έχουν σαν γνώμονα την εξυπηρέτηση τέτοιων στόχων - και δεν είναι μόνο η γρίπη των πτηνών το πρόβλημα, αλλά και άλλες καταστάσεις που απαιτούν τέτοια καλά οργανωμένη υπηρεσία. Συνέπεια αυτού του προσανατολισμού ήταν και είναι η αποστελέχωση και η σταδιακή υποβάθμιση τέτοιων υπηρεσιών. Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής είναι οι κυριολεκτικά απροετοίμαστες κτηνιατρικές υπηρεσίες, με μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό και υποδομές. Οι υποδομές αυτές δεν έχουν να κάνουν μόνο με την εύλογη απαίτηση ύπαρξης κατάλληλων εργαστηρίων, επαρκούς στελέχωσης και εξοπλισμού τους, στελέχωσης και εκπαίδευσης των κτηνιατρικών υπηρεσιών για την αντιμετώπιση επικίνδυνων για τη δημόσια υγεία ασθενειών. Αλλά περιλαμβάνουν και ευρύτερα ζητήματα, όπως είναι η χωροθέτηση των πτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, ώστε να αντιμετωπίζονται και οι τυχόν υγειονομικοί κίνδυνοι σε βάρος του πτηνοτροφικού κεφαλαίου λόγω υπερσυσσώρευσής του σε συγκεκριμένες περιοχές. Οπως επίσης υποδομές για τη διαχείριση των φυσιολογικών αποβλήτων γενικότερα των πτηνο-κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων και ιδίως της εξουδετέρωσης των κινδύνων που θα υπάρχουν σε περίπτωση εφαρμογής μαζικής θανάτωσης των προσβεβλημένων πουλερικών, χωρίς επιπτώσεις για το περιβάλλον.

Η αποστελέχωση και περιθωριοποίηση των κτηνιατρικών υπηρεσιών δεν έγινε μόνο για λόγους μείωσης των δημοσίων εξόδων, αλλά κυρίως επειδή ο ρόλος αυτών των υπηρεσιών επεκτείνεται και στα θέματα των υγειονομικών ελέγχων των προϊόντων ζωικής προέλευσης και εξ αντικειμένου η λογική των ελέγχων είναι αντίθετη με τη λογική της εξυπηρέτησης των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου, που δε θέλει εμπόδια στη διακίνηση των προϊόντων αυτών. Η ίδια λογική εκφράζεται και με την αποκαλούμενη ενιαία εσωτερική αγορά της ΕΕ όπου ο έλεγχος των διακινούμενων ζώων και ζωικών προϊόντων καταργήθηκε από τα σημεία εισόδου και επιβλήθηκε στα σημεία τελικού προορισμού τους (αποθήκες, καταστήματα κλπ.). Παίρνοντας υπόψη τη δυσανάλογη σχέση μεταξύ ενός τεράστιου αριθμού καταστημάτων, αποθηκών, βιομηχανιών κλπ. και του μεγέθους των κτηνιατρικών, αλλά και των άλλων ελεγκτικών υπηρεσιών (ΕΦΕΤ, υπηρεσίες δημόσιας υγείας κλπ.) είναι προφανές το αποτέλεσμα ουσιαστικά οι έλεγχοι να είναι το λιγότερο ανεπαρκέστατοι.

Στο θέμα της γρίπης των πτηνών ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν ορισμένες ρυθμίσεις μιας νέας κοινοτικής οδηγίας της ΕΕ, που ψηφίστηκε και με τη σύμφωνη γνώμη της ελληνικής κυβέρνησης μόλις στις 20/12/2005. Η έκδοση αυτής της οδηγίας επισπεύσθηκε λόγω του αναμενόμενου κινδύνου εμφάνισης της γρίπης των πτηνών και στην πτηνοτροφία της ΕΕ και διαγράφηκε ορατή η απειλή προσβολής των μεγάλων επιχειρήσεων των ισχυρών πτηνοτροφικών χωρών της από την ασθένεια. Σύμφωνα με αυτές τις νέες ρυθμίσεις, η γρίπη των πτηνών κατηγοριοποιείται σε γρίπη χαμηλής και σε γρίπη υψηλής παθογονικότητας, ανάλογα με το χαρακτήρα του υπεύθυνου ιού. Να σημειωθεί εδώ ότι και οι δύο τύποι ιών μπορεί να μεταλλαχτούν ο ένας στον άλλο.

Το σημαντικό στην υπόθεση είναι ότι με τη νέα οδηγία θα επιτρέπεται η εμπορία κρέατος και προϊόντων πουλερικών ακόμα και προσβεβλημένων από γρίπη χαμηλής παθογονικότητας. Ετσι γίνεται ακόμα μια φορά φανερό ότι ακόμη και όταν υπάρξει πρόβλημα γρίπης στις μεγάλες επιχειρήσεις, αυτές θα συνεχίζουν να κερδίζουν πουλώντας πουλερικά μολυσμένα με ιό χαμηλής παθογονικότητας. Ενώ το εμπόριο αυτών των προϊόντων δε θα περιορίζεται μόνο στη χώρα που σημειώθηκε η εστία, αλλά θα μπορεί να επεκτείνεται και σε άλλες χώρες της ΕΕ. Δηλαδή η νομοθεσία της ΕΕ, μπροστά στην εξασφάλιση των κερδών των παραπάνω επιχειρήσεων, επιτρέπει την ενδεχόμενη μεταφορά, μέσω των πτηνοτροφικών προϊόντων, από μια προσβεβλημένη από γρίπη χαμηλής παθογονικότητας χώρα σε μια άλλη χώρα στην οποία δεν έχει σημειωθεί εστία και μάλιστα παρά τον υπαρκτό κίνδυνο μετάλλαξης του υπεύθυνου ιού από χαμηλής σε υψηλής παθογονικότητας.