ICON

Ωστόσο, ο κεντρικός αυτός στόχος της αναδιάρθρωσης της ανώτατης εκπαίδευσης σκόπιμα απουσιάζει από τις τοποθετήσεις των υποστηρικτών της αναθεώρησης του άρθρου 16, ακόμη και από εκείνες των επικριτών της. Συνειδητά και περίτεχνα επιδιώκεται να αποτυπωθεί στη συνείδηση της κοινής γνώμης πως η διαμάχη αφορά αποκλειστικά την ύπαρξη ή μη ιδιωτικών πανεπιστημίων και πιο συγκεκριμένα ότι η κυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ θέλουν να επιτρέψουν την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, ενώ κάποιοι «οπισθοδρομικοί» ή «ιδιοτελείς» την εμποδίζουν. Τα «επιχειρήματα» των διαφημιστών της αναθεώρησης του άρθρου 16 μπορεί να φαίνονται αστεία και αφελή σε όσους έχουν μια κάποια σχέση με την ανώτατη εκπαίδευση, όμως εκείνοι που τα επεξεργάστηκαν καθόλου αφελείς δεν είναι. Ξέρουν πολύ καλά να εκμεταλλεύονται τις ανάγκες και το κοινό αίσθημα, που τα τελευταία χρόνια έχει συστηματικά διαστραφεί, ώστε να αντιλαμβάνεται σαν θετικό κάθε τι ιδιωτικό και εισαγόμενο και σαν αρνητικό κάθε τι δημόσιο και εγχώριο.

Παρ' όλα αυτά όσο και αν ψάξει κανείς στις χώρες της ΕΕ, όπου δεν υπάρχουν συνταγματικά κωλύματα για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, δε θα βρει ούτε ένα παράδειγμα που να επιβεβαιώνει αυτό τον ισχυρισμό. Ούτε ένα από τα διάσημα πανεπιστήμια των ΗΠΑ δεν ίδρυσε παράρτημα σε ευρωπαϊκό έδαφος, όπως υπόσχεται ο πρωθυπουργός, πράγμα αναμενόμενο, αφού αυτού του είδους οι μπίζνες είναι για «ψιλικατζήδες», όπως τα διάφορα τριτοκλασάτα κολέγια, στο κλαμπ των οποίων εισήλθε πρόσφατα και το Αριστοτέλειο, ανοίγοντας παρτίδες με κάποιο Φίλιπ Κόλετζ της Κύπρου. Κανείς και σε καμία χώρα της ΕΕ δεν ισχυρίζεται ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι καλύτερα από τα δημόσια, εκτός από τον πρόεδρο της «επιτροπής σοφών», καθηγητή κ. Βερέμη, που λέει ότι τα τούρκικα ιδιωτικά των οικογενειών Κοτς και Σαμπάντζ είναι υψηλότατου επιπέδου, αφήνοντας να εννοηθεί ότι αν δε βιαστούμε να φτιάξουμε δικά μας θα έρθουν οι Τούρκοι να καταλάβουν το χαμένο μας έδαφος. Αντίθετα, σε πρόσφατη διημερίδα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Δημοσίου Δικαίου, ο εκπρόσωπος της Ιταλίας ανέφερε ότι στη χώρα του στην αρχή ιδρύθηκαν πολλά ιδιωτικά «πανεπιστήμια», που στη συνέχεια έκλεισαν, γιατί δεν μπορούσαν να συναγωνιστούν τα δημόσια, ενώ ο εκπρόσωπος της Σουηδίας δήλωσε ότι στη χώρα του δεν υπάρχει κανένα ιδιωτικό, αφού δεν έχει τίποτα να προσφέρει. Εξάλλου δε χρειάζεται και μεγάλη σοφία για να καταλάβει κανείς ότι κανένας ιδιώτης ή σύμπραξη ιδιωτών δεν έχει συμφέρον να διαθέσει τα υπέρογκα ποσά που χρειάζονται για την ίδρυση ενός ιδρύματος που θα επιδίδεται πραγματικά στην επιστήμη και όχι στην αγοραπωλησία πτυχίων.

• Το πανεπιστήμιο αποτελεί βασικό ιδεολογικό μηχανισμό του κράτους, εργάζεται δηλαδή για το συλλογικό και γενικό πολιτικό - ιδεολογικό - οικονομικό συμφέρον της τάξης των κεφαλαιοκρατών, αποστολή που δεν μπορεί να εκπληρώσει και να διασφαλίσει το «πανεπιστήμιο» - επιχείρηση των μεμονωμένων κεφαλαιοκρατών, καθώς δεν μπορεί να επιτύχει την απαιτούμενη συγκέντρωση πληροφοριών, γνώσης και επιστημονικού δυναμικού.
• Ταυτόχρονα, μέσα από την ιδιωτικοποίηση του δημόσιου πανεπιστημίου, την οργανική δηλαδή σύνδεση των πανεπιστημίων με την καπιταλιστική αγορά και τα άμεσα συμφέροντα των ιδιωτών επιχειρηματιών, επιτυγχάνεται η ιδιωτικοποίηση των εσόδων και η κοινωνικοποίηση των εξόδων. Οι καπιταλιστές οικειοποιούνται πιο άμεσα και αποδοτικά τα αποτελέσματα της εκπαιδευτικής και ερευνητικής εργασίας των πανεπιστημίων, ενώ το κόστος για τις υποδομές και τους μισθούς του επιστημονικού προσωπικού βαραίνει όλη την κοινωνία. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρεται σε πρόσφατο δημοσίευμα του περιοδικού «Scientific American», σύμφωνα με το οποίο η Αμερικανική Υπηρεσία Αμυντικών Ερευνητικών Προγραμμάτων εδώ και 20 χρόνια χρηματοδοτεί, χωρίς αποτέλεσμα, διάφορα ιδιωτικά ερευνητικά κέντρα για την κατασκευή αυτόνομων, μη επανδρωμένων οχημάτων για πολεμικούς σκοπούς. Πρόσφατα -και λόγω των αυξημένων απωλειών ανθρώπινου δυναμικού στο Ιράκ - αποφάσισε να απευθυνθεί στα Πανεπιστήμια. Τα τελευταία χωρίς καμιά ηθική αναστολή - δεδομένου πως αν δεν επιδιώξουν οποιαδήποτε χρηματοδότηση τίθεται θέμα επιβίωσής τους - επιστράτευσαν όλη την εφευρετικότητα καθηγητών και φοιτητών και, με ιδιαίτερα χαμηλότερες οικονομικές απαιτήσεις, έδωσαν ποικίλες επιτυχείς λύσεις για την κατασκευή οχημάτων - ρομπότ με πολύ καλύτερες μάλιστα επιδόσεις ταχύτητας από αυτές των προδιαγραφών του διαγωνισμού.

• Το Β΄ Μέρος θα δημοσιευτεί την επόμενη Κυριακή