Πέμπτη 25 Μάη 2006
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 36
ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΩΝ
ΧΙΝΕΡ ΣΑΛΕΕΜ
Χιλιόμετρο μηδέν

Λυπάσαι όταν βλέπεις ταλαντούχους ανθρώπους να υποκύπτουν σε σκοπιμότητες και να αδικούν το έργο τους, τους εαυτούς τους, αλλά και τους θεατές τους, που τους έχουν αγαπήσει - από προηγούμενες δουλιές τους. Και λυπάσαι διπλά όταν βλέπεις θέματα, που απαιτούν σοβαρότητα, γιατί έχουν να κάνουν με πολιτικά ζητήματα, με το μέλλον ενός ολόκληρου έθνους, να γίνονται εύκολα συναισθηματικά οχήματα, για να δικαιολογηθούν πράξεις που έχουν δεχτεί την παγκόσμια κατακραυγή (εισβολή των Αμερικανών και των συμμάχων τους στο Ιράκ).

Το «Χιλιόμετρο Μηδέν» διαδραματίζεται στο Ιράκ το 1988. Μόλις έχει ξεσπάσει ο πόλεμος ανάμεσα στο Ιράκ και το Ιράν. Ο Κούρδος Ακο δε θέλει να πολεμήσει. Ούτε να πάει με τους Κούρδους αντάρτες επιθυμεί. Θέλει να πάρει την όμορφη γυναίκα του και το μικρό παιδί του και να φύγει στη Δύση. Μακριά απ' όλα αυτά. (Το ίδιο έκανε και ο σκηνοθέτης της ταινίας. Το 1981, σε ηλικία 17 ετών, έφυγε από τη Συρία και πέρασε στην Ιταλία και από εκεί στη Γαλλία, όπου ζει και εργάζεται).

Η γυναίκα του θέλει να φύγει και αυτή αλλά δεν μπορεί να εγκαταλείψει τον κατάκοιτο πατέρα της. Και ο Ακο βρίσκεται στρατιώτης στο μέτωπο. Σε έναν πόλεμο που δε θέλει. Με ανωτέρους του, που, λόγω της καταγωγής του, δεν τον εμπιστεύονται και τον τυραννούν. Καραδοκεί, λοιπόν, για μια ευκαιρία. Θα φύγει, έστω και μόνος του.

Το θέμα της ταινίας θα μπορούσε να σπάσει κόκαλα, όπως λέμε! Να είναι ένα βαθιά αντιπολεμικό έργο. Να είναι ένα έργο καταγγελία για τη δύσκολη και πολύπλοκη θέση των Κούρδων. Να είναι και ένα αίτημα: Να βρεθεί, επιτέλους, μια λύση, για να ησυχάσει κάποτε αυτός ο βασανισμένος λαός, οι Κούρδοι! Να είναι μια αληθινή τοιχογραφία της περιοχής και των προβλημάτων της. Και μέσα από αυτή την τοιχογραφία να αποδοθούν και οι ευθύνες εκεί που υπάρχουν.

Η ταινία, όμως, έχει στραμμένο αλλού το νου της. Θέλει να εκθέσει τον Σαντάμ και το καθεστώς του και να δικαιολογήσει την αμερικανική εισβολή! Και από σπόντα να εκθειάσει και τη «φιλοκουρδική» στάση της Γαλλίας (κάτοικος της οποίας είναι σήμερα ο σκηνοθέτης της). Και το κάνει αυτό απλοϊκά και απροσχημάτιστα! Πολλές φορές και χοντροκομμένα. Αφήνει έξω από το στόχαστρό της την πολιτική, τα οικονομικά συμφέροντα, τα πετρέλαια, τους στρατηγικούς στόχους των ιμπεριαλιστών, τους λόγους δηλαδή που κρατάνε το κουρδικό ζήτημα σε διαρκή και μακρόχρονη ένταση, και ασχολείται με δευτερεύοντα ζητήματα. Τις θρησκευτικές ή τις φυλετικές διαφορές, που χωρίζουν τους ανθρώπους της περιοχής. Σα να μη γνωρίζει ο Κούρδος δημιουργός την αλήθεια. Σα να μη γνωρίζει πως αυτού του είδους οι διαφορές, θρησκευτικές, φυλετικές, κ.ά, έχουν τον ίδιο πατέρα. Τα οικονομικο-πολιτικά συμφέροντα!

Ο θεατής δεν είναι υποχρεωμένος να κάνει ψυχαναλύσεις κάθε φορά που βλέπει μια ταινία. Εντάξει, να κατανοήσει το «προσωπικό» πρόβλημα του δημιουργού. Τον συναισθηματισμό του. Η ταινία όμως, το έργο τέχνης, είναι, πρέπει να είναι, πέρα απ' όλα αυτά. Πρέπει να είναι αντικειμενικό. Να βλέπει πότε και πώς να μιλήσει. Ποιο είναι το πρώτο και ποιο το δεύτερο. Ετούτη την ώρα στο Ιράκ έχουμε ξένη κατοχή. Δεν είναι ο Σαντάμ σήμερα το πρόβλημα. Είναι οι Αμερικανοί. Για όλους τους Ιρακινούς, όποιας καταγωγής και όποιας θρησκευτικής αντίληψης.

Κανένας δε θέλει και δεν πρέπει να εμποδίσει την αλήθεια. Να κρύψει ή να υποβαθμίσει το κυνήγι των Κούρδων από το καθεστώς του Σαντάμ. Ούτε, βέβαια, το ρόλο κάποιων Κούρδων στην περιοχή. Που ανοίγουν κάθε τόσο τις κερκόπορτες και μπαίνουν οι ιμπεριαλιστές και αλωνίζουν! Αυτά, όμως, εάν είσαι συνετός άνθρωπος, δεν τα κουβεντιάζεις, όταν η φωτιά καίει το σπίτι σου. Και αν είναι αναγκαίο, κάτω από αυτές τις συνθήκες, οπωσδήποτε να τα κουβεντιάσεις, τα εντάσσεις μέσα στο γενικό. Εκεί που πράγματι ανήκουν.

Η ταινία του Χινέρ Σαλέεμ, δυστυχώς, αυτοεκτέθηκε! Και αυτοαναιρέθηκε!

Μετά απ' όλα αυτά θα ήταν άνευ λόγου να κουβεντιάσουμε για τη φόρμα της. Ο καθένας θα πει, τι αξία μπορεί να έχει η όποια αφήγηση, όταν εκείνο που αφηγείται μπάζει; Τι αξία μπορεί να έχει το χιούμορ, ο ρυθμός, κάποιες σουρεαλιστικές εικόνες, οι καλές ερμηνείες, όταν αυτά που δηλώνουν είναι προβληματικά και κάλπικα;

Παίζουν: Ναζμί Κίρικ, Εγιάμ Εκρεμ, Μπελσίμ Μπιλγκίν, Νεζάρ Σελαμί, Εχμέτ Κελαντίζεγι.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ