Ενα μικρό, αλλά πολύτιμο βιβλιαράκι ήρθε πριν από λίγο καιρό να αναπτερώσει τις ελπίδες για την πολιτιστική συνέχεια της Ζακύνθου, ενός νησιού που τα τελευταία χρόνια φαίνεται να εναποθέτει το μέλλον του μόνο στη - δυσανάλογη - ανάπτυξη του τουρισμού.

Τίτλος του «Στο Ξωκλήσι του Αγίου Λύπιου» (Ζάκυνθος 2006), με αφορμή την πρόσφατη αναβίωση του ομώνυμου πανηγυριού. Το ελπιδοφόρο είναι η συνέκδοσή του από νέους ανθρώπους που είχαν και την πρωτοβουλία γι' αυτή την αναβίωση: Είναι η περιβαλλοντική ομάδα του Πειραματικού Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου Κάμπου «Παναγιώτης Χιώτης» και η Περιβαλλοντική Ομάδα Γυμνασίου Βανάτου. Διαβάζουμε στον πρόλογό τους:

«Παίρνοντας σαν αφορμή το έργο του εθνικού ποιητή Διονυσίου Σολωμού και συγκεκριμένες τοποθεσίες τις οποίες αναφέρει, ή που σύμφωνα με την παράδοση σχετίζονται με τη ζωή του και έδωσαν έμπνευση στο έργο του, αλλά και την αγάπη των παλιότερων κατοίκων του νησιού για συγκεκριμένες περιοχές, τις οποίες διάλεξαν για τα πανηγύρια και τα αντέτια τους, προσπαθούμε να ευαισθητοποιήσουμε τους μαθητές μας με την υλοποίηση φέτος περιβαλλοντικών προγραμμάτων, με στόχο την προστασία αυτών των περιοχών από την επιδρομή του δόγματος "Ολα είναι για χτίσιμο". Στην αγνώριστη πια από την οικοδομική δραστηριότητα Ζάκυνθο, προβάλλει πολύ έντονα η ανάγκη της διατήρησης με κάθε θυσία κάποιων "νησίδων", που να θυμίζουν το Τζάντε πριν την εποχή του τσιμέντου»...

Στο πρώτο μέρος του βιβλίου συμπεριλαμβάνονται κείμενα Ζακυνθινών σύγχρονων που είτε γράφτηκαν ειδικά για την έκδοση, είτε δημοσιεύτηκαν παλιότερα και παραχωρήθηκαν από τους συγγραφείς τους: Είναι οι: Διονύσης Βίτσος, Γιάννης Δεμέτης, Νίκος Κουρκουμέλης, Νίκιας Λούντζης, Νιόνιος Μελίτας, Μαρία Ρουσέα, Διονύσης Σέρρας, Διονύσης Φλεμοτόμος. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου παρουσιάζονται οι εντυπώσεις δυο ξένων επισκεπτών (περιηγητών), του Βερνάρδου Σμιτ και του Λουδοβίκου Σαλβατόρ από το πανηγύρι - όπως γιορταζόταν παλιά. Στο τελευταίο μέρος παρουσιάζονται ποιήματα των Διον. Σολωμού, Ι. Τσακασιάνου, καθώς και των σύγχρονών μας Διον. Σέρρα, Θ. Τζούλη, Παν. Καποδίστρια και Διον. Φλεμοτόμου. Να αντιγράψουμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το κείμενο του Νίκια Λούντζη:

...«Στις μέρες μας, κάτω από συνθήκες ενοποίησης, διεθνοποίησης, παγκοσμιοποίησης, οι εθνικοί και πολύ περισσότερο οι τοπικοί πολιτισμοί, δέχονται ισχυρές πιέσεις. Η αντίσταση δεν αρκεί να εκδηλωθεί στην ολιγάριθμη λέσχη της κουλτούρας, οφείλει να εξαπλωθεί στον ευρύτερο χώρο του κοινωνικού ύφους, στις παραδόσεις και στις ιδιαιτερότητες του πολιτισμού μας. Η αναβίωση του πανηγυριού του Αγίου Λύπιου αποτελεί μια τέτοια πράξη αντίστασης»...

... Μια αντίσταση που αξίζει να έχει συνέχεια, όχι μόνο στη Ζάκυνθο αλλά και σ' όλη την Ελλάδα!