ΒΑΓΔΑΤΗ.--

Σχετική ηρεμία επικρατούσε, χτες, σε σιιτικές και σουνιτικές γειτονιές και πόλεις μετά τις διαδηλώσεις, πανηγυρικές ή διαμαρτυρίας, αντιστοίχως που ακολούθησαν την ανακοίνωση της καταδίκης σε θάνατο του Σαντάμ Χουσεΐν. Σήμερα, αίρεται και η απαγόρευση κυκλοφορίας που είχε επιβληθεί στη Βαγδάτη και τις επαρχίες Ντιγιάλα και Σαλαχουντίν, ενώ σε μια προσπάθεια να κατευναστεί η σουνιτική κοινότητα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε, χτες, ότι «προετοιμάζει μέτρα αποκατάστασης πρώην στελεχών του κόμματος Μπάαθ».

Οι περισσότερες ηγεσίες ανά τον κόσμο αρκέστηκαν να δηλώσουν ότι διαφωνούν με την ποινή του θανάτου γενικά. Δε σχολίασαν, όμως, ότι η όλη δικαστική διαδικασία, ασχέτως της άποψης που ο οποιοσδήποτε έχει για τον Χουσεΐν, δικτάτορα που ήταν το «αγαπημένο παιδί της Δύσης» (και ο λόγος εδώ πέφτει μόνο στον ιρακινό λαό), δρομολογήθηκε νομικά και υλοποιήθηκε από μια κατοχική αρχή. Και ούτε λόγος, βέβαια, ότι δε νομιμοποιούνται οι ιμπεριαλιστές, αυτοί που ματοκυλούν ολόκληρους λαούς να εμφανίζονται ως κριτές. Επίσης, και σε αυτή τη διαδικασία υπήρξαν πολλές παρεμβάσεις, όπως έγινε παραδείγματος χάρη με την πρόσφατη αντικατάσταση εν μια νυκτί του Προέδρου της έδρας, επειδή σε αποστροφή του λόγου του χαρακτήρισε τον Σαντάμ «εκλεγμένο Πρόεδρο». Και ούτε λόγος βέβαια, ότι δε νομιμοποιούνται οι ιμπεριαλιστές, αυτοί που ματοκυλούν ολόκληρους λαούς να εμφανίζονται ως κριτές.

Ο Σαντάμ Χουσεΐν καταδικάστηκε σε εκτέλεση δι' απαγχονισμού για τη σφαγή 182 σιιτών στο χωριό Ντουτζάιλ, το 1982, μετά από αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, ενώ συνεχίζεται η δίκη για τις δολοφονίες 180.000 Κούρδων το 1987 - 1988. Σε θάνατο καταδικάστηκαν, για την ίδια υπόθεση, ο ετεροθαλής αδελφός του, Μπαρζάν αλ Τικρίτι, και ο πρώην Πρόεδρος του τότε Ανώτατου Δικαστηρίου, Αουάντ Αχμεντ αλ Μπαντάρ. Σε ισόβια καταδικάστηκε ο πρώην αντιπρόεδρος Τάχα Γιασίν Ραμαντάν. Κατά τη διάρκεια της δίκης, δεν επιτράπηκε στο βασικό κατηγορούμενο, να αναφέρει το οτιδήποτε για τις σχέσεις του με την Ουάσιγκτον, και ειδικότερα με τον Ντόναλντ Ράμσφελντ και τον πατέρα Μπους.

Ενδεικτικό, ίσως, είναι ότι ακόμη και η Διεθνής Αμνηστία μίλησε για μια διαδικασία «γεμάτη παρατυπίες», που σαφώς αναδεικνύει την αδυναμία του δικαστηρίου «να αποδώσει δικαιοσύνη». Αλλωστε, Ιρακινοί αξιωματούχοι διέρρεαν, ανωνύμως, ότι η Ουάσιγκτον άσκησε πιέσεις, έτσι ώστε να εκδοθεί βαριά καταδικαστική απόφαση πριν τις σημερινές εκλογές για το Κογκρέσο. Χτες, αυτομάτως, άρχισε η διαδικασία της έφεσης. Η διαδικασία θα διαρκέσει 30 μέρες, αλλά η έκδοση απόφασης επ' αόριστον.

Αν η έφεση απορριφθεί, η ποινή θα πρέπει να εκτελεστεί εντός 30 ημερών, εφόσον υπογραφεί από τον Πρόεδρο ή τους αντιπροέδρους του Ιράκ. Ο Πρόεδρος Ταλαμπανί απέφυγε να σχολιάσει την απόφαση. Επανέλαβε ότι δε θα την υπογράψει τασσόμενος γενικά κατά της θανατικής ποινής. Αντίθετα, ο σιίτης και ο σουνίτης αντιπρόεδρος δήλωναν έτοιμοι να το πράξουν. Ο Ιρακινός πρωθυπουργός μίλησε για «τιμωρία που άξιζε στον Σαντάμ», ενώ ο υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε «ικανοποίηση», εκτιμώντας ότι η ποινή αυτή μπορεί να βοηθήσει σε διαδικασία εθνικής συμφιλίωσης. Χτες, πάντως, ο εισαγγελέας του δικαστηρίου προσέφυγε κατά του Αμερικανού πρώην υπουργού Δικαιοσύνης, Ράμσεϊ Κλαρκ, που ήταν συνήγορος του Σαντάμ, κατηγορώντας τον για «προσβολή», επειδή μίλησε για «παρωδία δίκης».

Πανηγυρικό τόνο είχαν οι αντιδράσεις των ΗΠΑ: Ο Πρόεδρος Μπους μίλησε για «μεγάλη ημέρα για τη νεαρή ιρακινή δημοκρατία» και η Ράις για υπερίσχυση «του νόμου επί του φόβου». Ιταλία, Πορτογαλία, Βρετανία, Δανία, Φινλανδική Προεδρία ΕΕ, Συμβούλιο της Ευρώπης, Αυστραλία, Ελβετία, Ιαπωνία, Οργανισμός Αμερικανών Κρατών, Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Νότια Αφρική, στον έναν ή στον άλλο βαθμό, αντέδρασαν στην ίδια την ποινή. Είτε δηλώνοντας ότι «η θανατική καταδίκη δεν είναι δίκαιη για κανέναν», είτε ότι «μια τέτοια απόφαση μπορεί να αποτελέσει παράγοντα νέου διχασμού και δε λύνει τα προβλήματα», άφησαν ασχολίαστη τη διαδικασία, με εξαίρεση, ίσως, Βρετανία - Αυστραλία που δήλωναν αντιστοίχως ότι πρόκειται για «κυρίαρχη απόφαση κυρίαρχου κράτους» και για «απόδειξη ελπίδας δημοκρατίας».

Η Κίνα δήλωσε ότι «πρόκειται για εσωτερικό θέμα του Ιράκ». Το ίδιο έπραξε και η Ιορδανία. Αντίθετα, ο αντιπρόεδρος της Βενεζουέλας αναρωτήθηκε γιατί δε συστήνεται ένα δικαστήριο για τα εγκλήματα πολέμου και του Τζορτζ Μπους, ενώ η Μόσχα μίλησε για «μια δικαστική απόφαση που σχεδόν υπαγορεύτηκε από το εξωτερικό και δεν έχει απολύτως νόμιμη βάση». Ανάλογη εκτίμηση εξέφρασε η «Χαμάς».

Συνολικά 5 Αμερικανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν σε διάφορα περιστατικά τις τελευταίες τρεις μέρες στο Ιράκ. Οι δύο από αυτούς σκοτώθηκαν, χτες, σε συντριβή ελικοπτέρου στην επαρχία Σαλαχουντίν. Με αφορμή την καταδικαστική απόφαση για τον Χουσεΐν, διαδηλώσεις και συγκρούσεις σημειώθηκαν σε Τικρίτ και Μπαακούμπα, ενώ πανηγυρισμοί ξέσπασαν στο Σαντρ Σίτι, στη Νατζάφ και σε άλλες σιιτικές πόλεις. Με παρέμβαση του υπουργείου Εσωτερικών έκλεισαν 2 τηλεοπτικοί σταθμοί που καλούσαν τους Ιρακινούς να αντιδράσουν στην απόφαση.