11ο ΜΕΡΟΣ

Από την άλλη μεριά, η σφαγή στα ορυχεία και η ανελέητη καταστολή είχαν άμεση απήχηση στα πανεπιστήμια, όπου πραγματοποιήθηκαν ανοιχτές συνελεύσεις, για να συζητηθούν τα γεγονότα. Η Αστυνομία περικύκλωσε τους δρόμους που οδηγούσαν στα πανεπιστήμια και παρατάχθηκε σε θέσεις μάχης.

Στο πανεπιστήμιο της Λα Πας, στις 4 του Ιούλη, έγινε μαχητική συγκέντρωση, όπου πάρθηκαν διάφορες αποφάσεις, που μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:

Να ζητηθεί η άμεση αποχώρηση των στρατιωτικών τμημάτων από τα μεταλλεία. Να αποζημιωθούν από την πλευρά της κυβέρνησης όλοι οι συγγενείς των νεκρών της σφαγής της νύχτας του Αϊ - Γιαννιού. Να ξαναδοθούν οι μισθοί και τα μεροκάματα που είχε παρακρατήσει η κυβέρνηση από τους μεταλλωρύχους. Να αφεθούν αμέσως ελεύθεροι οι ηγέτες κι οι εργαζόμενοι που είχαν συλληφθεί. Να ελευθερωθούν οι ραδιοφωνικοί σταθμοί κι οι έδρες των συνδικάτων που είχαν καταληφθεί και να δοθούν αποζημιώσεις για όσες είχαν βομβαρδιστεί ή καταστραφεί. Να δοθούν εγγυήσεις για την άσκηση του συνδικαλιστικού δικαιώματος. Να αρθεί η κατάσταση πολιορκίας. Να παραιτηθεί ο Μπαριέντος. Να εμμείνουν στην υπεράσπιση του πανεπιστημιακού ασύλου.

Οι φοιτητές βγήκαν στους δρόμους με την πρόθεση να φτάσουν μέχρι την έδρα της κυβέρνησης στο μέγαρο Κεμάδο. Κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης φώναζαν: "Να ενωθούμε με τα συνδικάτα!" "Ολοι κατά της κυβέρνησης!" "Το αίμα των μεταλλωρύχων, σπόρος των ανταρτών!" Η απάντηση ήταν η βάναυση καταστολή, ποτάμια αίμα, δακρυγόνα και αστυνομικοί σκύλοι. Τους βοήθησαν κι άλλα πανεπιστήμια της χώρας.

Μπροστά σ' αυτή τη στάση του βολιβιανού λαού, η πρεσβεία των ΗΠΑ στη Λα Πας άρχισε να μοιράζει δωρεάν στα πανεπιστήμια, τα σχολεία, σε αγροτικές περιοχές, κοινότητες ιθαγενών, ορυχεία και πόλεις, χιλιάδες φυλλάδια με ιστοριούλες με έντονα χρώματα, όπου παρουσιαζόταν το νησί της Κούβας γεμάτο φυλακές, περικυκλωμένες από παντού με συρματοπλέγματα και όπλα, γενειοφόροι αντάρτες με άγρια πρόσωπα, που από το στόμα τους έτρεχε αίμα, να τρώνε μωρά σε γιορτές, να ποδοπατούν και να χτυπάνε αγρότες, να καίνε καλύβες, να βιάζουν γυναίκες, να φιμώνουν φοιτητές, να σκοτώνουν γυναίκες, γέρους και μωρά.

Η πολιτική δραστηριότητα μέσα στα πανεπιστήμια έφτασε σε υψηλά επίπεδα με την ευκαιρία της εθνικής παρέλασης στις 6 Αυγούστου, όπου οι φοιτητές, σε ένδειξη διαμαρτυρίας, γύρισαν το κεφάλι τους από την άλλη μεριά τη στιγμή που περνούσαν μπροστά από την εξέδρα των επισήμων. Η αστυνομία τούς συνέλαβε αμέσως, για να τους τιμωρήσει για την πατριωτική τους στάση.

Ο αξιωματούχος της CIA Ουίλιαμ Αντερσον, που είχε ταξιδέψει αρκετές φορές στη Βολιβία, με την αποστολή να στρατολογήσει στελέχη απ' αυτό το σημαντικό κέντρο σπουδών, ώστε να διασπάσει, να διεισδύσει και να εξουδετερώσει το φοιτητικό κίνημα, θα πρέπει να ένιωσε πολύ απογοητευμένος.

Ο δημοσιογράφος Ρουμπέν Βάσκες Ντίας, στο βιβλίο του "Η Βολιβία την εποχή του Τσε", έγραψε: "Υπάρχει μια συναινετική στάση και μια άσχημη, κρυφή περιφρόνηση και από τις δυο πλευρές κι αυτό περιορίζει πολύ την αποτελεσματικότητα της συνεργασίας. Υπάρχει ένα γενικό αίσθημα αντιαμερικανισμού στη Βολιβία. Ανάμεσα στους αξιωματικούς του στρατού και τα μέλη της κυβέρνησης, αυτό εκφράζεται με πολύ υποκριτικό τρόπο. Χτυπούν στην πλάτη τους Βορειοαμερικανούς, τους βοηθούν σε ό,τι μπορούν, τους λένε χιλιάδες ευχαριστώ και μιλούν για το μεγάλο γείτονα και το δυτικό πολιτισμό και για τον ελεύθερο κόσμο, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι αυτό που οι Βορειοαμερικανοί δίνουν στη Βολιβία δεν είναι τίποτα σε σύγκριση μ' αυτό που της παίρνουν, και πως ό,τι δίνουν το δίνουν σαν δάνειο, και πολύ μικρό, μάλιστα.

Και οι Βολιβιανοί αξιωματούχοι περιφρονούν τους Βορειοαμερικανούς συναδέλφους τους, γιατί ξέρουν πως μιλάνε πολύ άσχημα για τους ίδιους και ότι δεν τους θεωρούν στρατιώτες...".

Επιπλέον, ο δημοσιογράφος ανέφερε ότι διπλωματικοί υπάλληλοι των ΗΠΑ δήλωναν δημόσια ότι "οι Βολιβιανοί είναι, κατά τη γνώμη τους, κλέφτες, τεμπέληδες και νωθροί και ότι δεν μπορεί κανείς να τους έχει εμπιστοσύνη, όπως και ότι είναι αθεράπευτα εθνικιστές. Ο Μπαριέντος είναι βλάκας. Ο Οβάντο και ο υπουργός Αμυνας, Γκουσμάν, κάνουν κατάχρηση της καλής θέλησης των Βορειοαμερικανών και συνωμοτούν εναντίον όλου του κόσμου - συμπεριλαμβανομένων και των Ηνωμένων Πολιτειών...".

Ωστόσο, η στρατιωτική βοήθεια ήταν απαραίτητη για τα συμφέροντα των ΗΠΑ κι έτσι συνεχίστηκε. Στις 11 του Ιούλη, ο δημοσιογράφος Κρίστοφερ Ρούπερ, του πρακτορείου ειδήσεων Ρόιτερ, σε ανταπόκρισή του από την πόλη Κοτσαμπάμπα, ανέφερε ότι ο Βορειοαμερικανός συνταγματάρχης Τζόζεφ Ράις τον πληροφόρησε, ότι ο αριθμός των αξιωματικών και υπαξιωματικών της χώρας του στη Βολιβία ανερχόταν σε 50 άντρες. Τρεις μέρες αργότερα προσγειώθηκαν στη Βολιβία δύο καταδιωκτικά F-51 και τέσσερα εκπαιδευτικά Τ-28. Οι εργάτες, οι φοιτητές και οι μεταλλωρύχοι προκαλούσαν ανοιχτά το καθεστώς. Η κατάσταση αυτή ανησύχησε τους Βορειοαμερικανούς, που φοβόντουσαν ότι ο Μπαριέντος θα έχανε τον έλεγχο και θα ανατρεπόταν από στιγμή σε στιγμή.

Μπροστά στον κίνδυνο να χάσουν τον έλεγχο της κατάστασης στη Βολιβία, οι ΗΠΑ άρχισαν να δημιουργούν τις ψυχολογικές συνθήκες για μια ενδεχόμενη επέμβαση του στρατού τους. Ο σταθμός της CIA στη Λα Πας είχε ενισχυθεί με νέους ειδικούς, οι οποίοι έφτασαν στα τέλη του Ιούλη του 1967.

Ο συντονιστής της CIA για την περιοχή των στρατιωτικών επιχειρήσεων, Ουίλιαμ Κούλεγκαν, παρουσίασε οκτώ πράκτορές του στον συνταγματάρχη Χοακίν Σεντένο Ανάγια, διοικητή της 8ης Μεραρχίας, για να δουλέψουν σαν σύμβουλοι στους τομείς δικαιοδοσίας του.

Στα τέλη του Ιούλη, οι αντάρτες έδωσαν άλλες δύο νικηφόρες μάχες, με αποτέλεσμα η ιδέα της άμεσης επέμβασης να κερδίζει στην Ουάσιγκτον όλο και περισσότερο έδαφος. Για να γίνει αυτό έπρεπε ν' αρχίσουν να προετοιμάζουν την κοινή γνώμη της Λατινικής Αμερικής, γιατί η επέμβαση των ΗΠΑ ενάντια στη Δομινικανή Δημοκρατία το 1965 ήταν πολύ πρόσφατη και φοβόντουσαν μήπως πολλαπλασιαζόταν το κύμα διαμαρτυρίας που είχε προκαλέσει σ' ολόκληρη τη Λατινική Αμερική.

Μπροστά στην επιδείνωση της κατάστασης στη Βολιβία και τον ενεργό ρόλο μερικών δημοσιογράφων, που μετέδιδαν λογοκριμένες ειδήσεις, ο Μπαριέντος απείλησε με απέλαση τους ξένους ανταποκριτές.

Εκείνη την εποχή, συνέφερε τις ΗΠΑ να παραδεχτεί επίσημα ο Πρόεδρος της Βολιβίας την ύπαρξη του Τσε στη χώρα του, παρά το γεγονός ότι το είχε αρνηθεί σε επανειλημμένες περιπτώσεις - και μάλιστα ύστερα από σύσταση των ΗΠΑ. Σκέφτονταν, λοιπόν, ότι αν ο Μπαριέντος το αναγνώριζε εκείνη τη στιγμή, θα έδινε ελπίδες στο επαναστατικό κίνημα κι η αντιπολίτευση θα αποκτούσε νέες δυνάμεις. Ωστόσο, το να παραδεχτεί σ' εκείνες τις στιγμές ότι ο Τσε βρισκόταν στη Βολιβία, ήταν θετικό για την κυβέρνηση, η οποία αντιμετώπιζε μια τεταμένη εσωτερική κατάσταση, αφού το συνδικαλιστικό κίνημα και το κίνημα των μεταλλωρύχων είχαν σφαγιαστεί και αποκεφαλιστεί, οι φοιτητικές εξεγέρσεις είχαν κατασταλεί βίαια, οι φυλακές και τα στροτόπεδα συγκέντρωσης ήταν γεμάτα, οι κυριότεροι πολιτικοί ηγέτες είχαν συλληφθεί ή ήταν εξορία, ο τρόμος βασίλευε σε όλη την επικράτεια, επικρατούσε κατάσταση πολιορκίας και είχαν ανασταλεί τα κατοχυρωμένα από το σύνταγμα δικαιώματα.

Η πρεσβεία των ΗΠΑ στη Λα Πας άρχισε μια έντονη καμπάνια παραπληροφόρησης σαν μέρος της ψυχολογικής προετοιμασίας της κοινής γνώμης, προκειμένου να δικαιολογήσει την ενδεχόμενη βορειοαμερικανική επέμβαση. Οι ΗΠΑ είχαν συμφέρον να διαδώσουν ότι ο Τσε Γκεβάρα βρισκόταν στη Βολιβία κι ότι η Κούβα τού παρείχε σημαντική βοήθεια. Μέσω του ραδιοφώνου και του Τύπου, άρχισαν να διαδίδουν στην κοινή γνώμη ότι ξένες δυνάμεις, κάτω από τις διαταγές του Τσε Γκεβάρα, με τη συμμετοχή Κουβανών, Κινέζων, Ευρωπαίων μαχητών και Βιετναμέζων διοικητών, είχαν εισβάλει στη Βολιβία. Οι εκκλήσεις για υπέρμετρο εθνικισμό ήταν συνεχείς. Για να δουλέψει σ' αυτή την καμπάνια ψυχολογικού πολέμου και παραπληροφόρησης, οι Βορειοαμερικανοί έστειλαν στη Λα Πας, προερχόμενο από τη Σαϊγκόν, έναν απ' τους πιο καλά καταρτισμένους ειδικούς τους σ' αυτό το θέμα.

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 12ο ΜΕΡΟΣ