29ο ΜΕΡΟΣ

Οταν η είδηση της δολοφονίας του κομαντάντε Ερνέστο Γκεβάρα ντε λα Σέρνα μεταδόθηκε σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, προκάλεσε τα μεγαλύτερα αισθήματα αποτροπιασμού και καταδίκης που γνώρισε ποτέ η ιστορία της ανθρωπότητας. Εργάτες, φοιτητές, αγρότες, επαγγελματίες, διανοούμενοι και προοδευτικές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο εξέφρασαν την οργή τους. Οι διαδηλώσεις αποδοκιμασίας και καταδίκης έφτασαν μέχρι τις ίδιες τις πρεσβείες της Βολιβίας στις κυριότερες πρωτεύουσες του κόσμου, αλλά και στις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Τύπος της εποχής αποτελεί πηγή ανεκτίμητης αξίας, που δείχνει τον αντίκτυπο που είχε το έγκλημα. Ενα δείγμα του είναι το ακόλουθο:

Από το Παρίσι, το πρακτορείο ειδήσεων AFP ανέφερε: "Ο ευρωπαϊκός Τύπος αφιερώνει εκτεταμένα άρθρα και αναγνωρίζει γενικά, οποιασδήποτε τάσης κι αν είναι, το τεράστιο κύρος του ανθρώπου που ήξερε να συνδέει τις πράξεις με τα λόγια.

Στη Γαλλία, χώρα εξαιρετικά ευαίσθητη για ό,τι συμβαίνει στη Βολιβία, λόγω της δίκης του διανοούμενου Ρεζί Ντεμπρέ, ο οποίος αιχμαλωτίστηκε τον περασμένο Απρίλη στη ζώνη των ανταρτών, όλες οι εφημερίδες δημοσίευσαν με μεγάλους τίτλους τις ειδήσεις γύρω από το θάνατο του Ερνέστο Γκεβάρα".

Η "Ουμανιτέ" είπε ότι όλες οι εφημερίδες συμφωνούν ότι ο Γκεβάρα ήταν, ανεξάρτητα από τις πολιτικές του ιδέες, ένας άνθρωπος ξεχωριστός.

Ο δημοσιογράφος Μαρσέλ Νιντεργκάνγκ έγραψε στη "Λε Μοντ" του Παρισιού: "Πρώτος πολίτης του Τρίτου Κόσμου και φλογερός υπερασπιστής των καταπιεσμένων λαών".

Η παγκοσμίου φήμης Ζοζεφίν Μπέικερ και τα παιδιά της έστειλαν συλλυπητήριο τηλεγράφημα στον επικεφαλής κομαντάντε Φιδέλ Κάστρο.

Οι εκδόσεις "Λαρούς" πραγματοποίησαν λαϊκή σφυγμομέτρηση - με την ευκαιρία των 150 χρόνων από τη γέννηση του ιδρυτή τους, Πιερ Λαρούς - που έδειξε ότι ο Τσε Γκεβάρα έπρεπε να είναι η πρώτη προσωπικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο που όφειλε να περιληφθεί στο περίφημο λεξικό τους.

Στο Σαν Χουάν του Πουέρτο Ρίκο, ο ηγέτης των ανεξαρτήτων Χουάν Μαρί Μπραμς απευθύνθηκε σε εκατοντάδες άτομα που είχαν συγκεντρωθεί για να αποτίσουν φόρο τιμής στον Τσε.

Σε διάφορες πόλεις της Λατινικής Αμερικής καταδικάστηκε η δολοφονία. Στο Κίτο, το αμφιθέατρο της Νομικής του Κεντρικού Πανεπιστημίου του Εκουαδόρ ονομάστηκε "Τσε Γκεβάρα" και αναρτήθηκε η φωτοφραφία του. Στη Λόχα, η πανεπιστημιούπολη ονομάστηκε "Ερνέστο Τσε Γκεβάρα" και διοργανώθηκε εθνική εκδήλωση για ν' αποτίσουν φόρο τιμής στη μήμη του. Η κύρια ομιλήτρια Νέλα Μαρτίνες, διακεκριμένη συγγραφέας του Εκουαδόρ, είπε μεταξύ άλλων: "Είδα τη φωτογραφία του κάτω από πηχυαίους τίτλους στο διεθνή Τύπο κι έκλαψα. Αραγε, ποιος δε συγκινήθηκε από το νέο; Ακόμα και οι ίδιοι οι συνένοχοι του εγκλήματος έψαξαν να βρουν τρόπους για να ξεπλύνουν τα χέρια τους. Το προσωπείο του Πιλάτου ξανακρύβει τα πρόσωπα των δημίων στο πέρασμα του χρόνου.

Ξαπλωμένο σε μια πέτρα για πλύσιμο, το πτώμα του δεν ήταν πτώμα. Τα μάτια ανοιχτά μας κοιτούσαν. Στο χαμόγελό του δε διακρινόταν η σφραγίδα του θανάτου. Προκλητική την τελευταία εκείνη στιγμή η έκφρασή του. Εκείνο το χαμόγελο της νίκης, του άλλου θριάμβου του, φώτιζε τη μέρα. Το πρόσωπο του μαχητή του αύριο που έμεινε αποτυπωμένο στις Ανδεις.

Παλιοί θρύλοι, απ' αυτούς που επέστρεψαν για να συνεχίσουν τον πόλεμο που είχε αρχίσει, θα κυκλοφορούν από στόμα σε στόμα και θ' ακούγονται στη μακριά σιωπή του κάμπου, στα σπίτια από πηλό και άχυρο, στην άλλη ιστορία, των αναλφάβητων. Πόσο χρόνο περπάτησε ο Τούπακ Αμάρου, πολεμώντας ενάντια στο στέμμα της Ισπανίας, τον εχθρό του Ινδιάνου; Μακρύς ήταν ο χρόνος της αναμονής, μέχρι που επέστρεψε όχι μία, αλλά δύο, εκατό φορές. Ολη εκείνη η συγκίνηση του πιο μεγάλου ξεσηκωμού ενάντια στην αποικιοκρατία, δε χάθηκε όταν κατακομματιάστηκε το κορμί του και σκορπίστηκε στα τέσσερα κύρια σημεία του Ταουαντίν του. Νέες εποποιίες, που έχουν αποσιωπηθεί, σιωπηλές από την ίδια τους τη φύση, δονούν τα σωθικά των λαών των Ανδεων. Οι φωτιές παραμένουν μέσα τους, όπως παραμένουν και μέσα στα ηφαίστεια. Οταν δονούν την ήπειρο, νιώθει κανείς ότι η λάβα ανέβηκε μέχρι τη συνείδηση των ανθρώπων...".

Από την άλλη μεριά, οι διαδηλώσεις στους δρόμους του Κίτο συνεχίστηκαν και ο διάσημος ζωγράφος Οσβάλντο Γκουαγιασαμίν δήλωσε: "Ο Ερνέστο Γκεβάρα δεν πέθανε. Κανείς δεν μπορεί να τον σκοτώσει, η γη της Αμερικής είναι ποτισμένη από την παρουσία του, θα πολλαπλασιαστούν οι αντάρτες, οι αξίες και ο ηρωισμός θα ξαναγίνουν το ψωμί των ταπεινών. Οι τυραννίες και οι πραξικοπηματίες θα πέσουν".

Στο Τζόρτζταουν, την πρωτεύουσα της Γουιάνα, η Τζάνετ Τζάγκαν εξήρε την προσωπικότητα του Τσε.

Στο Μεξικό, κάλυψαν την πρόσοψη της Ακαδημίας Τεχνών με ένα πανί που έλεγε: "Ο Τσε ζει". Το περιοδικό "Σιέμπρε" του αφιέρωσε τέσσερις σελίδες. Εκτενή κάλυψη έκαναν ο ραδιοφωνικός, τηλεοπτικός και γραπτός Τύπος. Ο δημοσιογράφος Λεοπόλντο Σέα έγραψε στην πρωινή εφημερίδα "Νοβεδάδες": "Ολοι οι λαοί της Αμερικής, όλοι οι λαοί που αγωνίζονται για την απελευθέρωσή τους και την ελευθερία τους σ' ολόκληρο τον κόσμο, νιώθουν στις καρδιές τους ένα βαθύ πόνο για το θάνατο του κομαντάντε Γκεβάρα, που έπεσε αντιμετωπίζοντας τον κοινό εχθρό των λαών και των ανθρώπων".

Στη Νάπολη της Ιταλίας έγιναν μεγάλες διαδηλώσεις. Στη Φλωρεντία έκαψαν τη βορειοαμερικάνικη σημαία. Στη Ρώμη, χιλιάδες άτομα, με επικεφαλής το συγγραφέα Τσέζαρε Ζαβατίνι και ηγέτες διαφόρων κομμάτων της Αριστεράς, έφτασαν μέχρι την πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών. Συνελήφθησαν ο συγγραφέας Αλμπέρτο Μοράβια και ο σκηνοθέτης Πιερ Πάολο Παζολίνι. Ο Ζαβατίνι είπε ότι ο θάνατος του κομαντάντε Γκεβάρα τους αφορούσε όλους σαν μια οικογένεια, την οικογένεια των ανθρώπων. Ο σκηνοθέτης Φραντσέσκο Ρόζι διακήρυξε την πρόθεσή του να κάνει μια ταινία αφιερωμένη στον Τσε.

Στη Βιέννη, την πρωτεύουσα της Αυστρίας, διαδηλωτές κατέβασαν τη σημαία της Βολιβίας από την πρεσβεία της χώρας. Στη Σουηδία, στη Δανία και την Ολλανδία έγιναν επίσης διαδηλώσεις καταδίκης. Ο Μπιλ Λίτλγουντ, ένας απλός Αγγλος εργάτης, με δικά του μέσα φρόντισε να φτάσουν στην Κούβα οι όμορφοι και ευαίσθητοι στίχοι του, αφιερωμένοι στον Τσε Γκεβάρα, και διευκρίνισε: "Είναι οι μοναδικοί στίχοι που έχω γράψει στη ζωή μου".

Σε μια πολυπληθή εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην Ιταλία, η Μαρία Τερέσα Λεόν, στο όνομα του συζύγου της, του διάσημου ποιητή Ραφαέλ Αλμπέρτι και των εξόριστων Ισπανών, είπε| "Μεταφέρω τον πόνο και τη και τη θλίψη του Ραφαέλ Αλμπέρτι, μαζί με τη δική μου και όλων των εξόριστων Ισπανών και τον πόνο αυτών που έμειναν εκεί, με το βλέμμα στραμμένο προς την ελευθερία, τον πόνο της ισπανικής νεολαίας που δε γονατίζει και που στον Τσε Γκεβάρα έβλεπε έναν ήρωα των φοβερών καιρών που ζει η δική μας Λατινική Αμερική...

Πέθανε πιστός στο νόμο του, κοντά στην πιο φτωχή Αμερική, την πιο εγκαταλειμμένη, έχοντας παραιτηθεί από τα πάντα εκτός από την ελπίδα του. Στο μέρος όπου τον δολοφόνησαν θα αναβλύσουν δυο πηγές: της ελευθερίας και της δικαιοσύνης. Οι Βολιβιανοί Ινδιάνοι, οι απόκληροι μιας ηπείρου, θα ψιθυρίζουν το όνομά του, θα λένε ότι είναι ζωντανός, ότι χτυπά τις πόρτες τους γιατί διψάει και θα αφήσουν στα παράθυρα μια κανάτα με νερό για να πίνει ο Τσε στο πέρασμά του. Γιατί θα περάσει και θα διατρέξει ολόκληρη την ήπειρο και το όνομά του θα είναι η δύναμη του μέλλοντος, το ψηλό αστέρι του Σταυρού του Νότου, που θα καλεί όλη την Αμερική να σηκωθεί και να παλέψει για την πολιτική και οικονομική της ανεξαρτησία, ενάντια σε όλες τις ξένες κυριαρχίες".

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 30ό ΜΕΡΟΣ