Την ακόμα μεγαλύτερη υποταγή των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ στις επιταγές των βιομηχάνων και της Ευρωπαϊκής Ενωσης και την κατηγοριοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, προωθεί το υπουργείο Παιδείας με τις διατάξεις για "την αξιολόγηση των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης", που ανακοίνωσε χτες ο Γ Παπανδρέου.

Η αξιολόγηση αυτή είναι ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα της διάλυσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως τη γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, καθώς συνδυάζεται με την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, που κατοχυρώνει το δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της ανώτατης εκπαίδευσης, τη λειτουργία του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, που θα "αξιολογεί" και θα κατηγοριοποιεί τα ιδρύματα, και την καθιέρωση των πιστωτικών μονάδων που διασπούν τον ενιαίο χαρακτήρα των πτυχίων και των σπουδών.

Συγκεκριμένα, με απόφαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης τα ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα αξιολογούνται με βάση "κοινά κριτήρια" και από την αξιολόγηση αυτή θα εξαρτάται τόσο η κατάταξη των πτυχίων τους, όσο και η χρηματοδότησή τους. Μάλιστα, ο υπουργός Παιδείας δεν απέκλεισε και το ενδεχόμενο, ως αποτέλεσμα της αξιολόγησης, κάποια ιδρύματα να κλείσουν και να καταργηθούν.

Ενδεικτικό των προθέσεων είναι και το τι ακριβώς θα αξιολογείται. Συγκεκριμένα, ανάμεσα στα άλλα θα αξιολογείται η "ευρωπαϊκή διάσταση του προγράμματος σπουδών", οι σχέσεις του τμήματος "με τη βιομηχανία", η συμμετοχή "στα ευρωπαϊκά προγράμματα σπουδών". Οσα τμήματα των ΑΕΙ ή των ΤΕΙ αρνηθούν να "αξιολογηθούν" θα υφίστανται την οικονομική ασφυξία του υπουργείου, ενώ δεν αποκλείεται ακόμα και το κλείσιμό τους.

Με βάση τα παραπάνω κριτήρια, είναι σαφές ότι πλέον η ύπαρξη τμημάτων και η κατεύθυνση των προγραμμάτων σπουδών θα υποτάσσονται στα κελεύσματα της "Ευρώπης" και των βιομηχάνων, εκπρόσωπος των οποίων συμμετείχε στην επιτροπή που πιλοτικά αξιολόγησε δύο ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, το τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του Μετσοβίου Πολυτεχνείου και το τμήμα Ηλεκτρολογίας του ΤΕΙ Πάτρας.

Για παράδειγμα, με βάση τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης στις οποίες στηρίζεται η αξιολόγηση, το τμήμα Ναυπηγών του Πολυτεχνείου δε θα παίρνει "μεγάλο βαθμό" στον τομέα "της σύνδεσης με τη βιομηχανία", καθώς το Διευθυντήριο των Βρυξελλών προωθεί το κλείσιμο των ελληνικών ναυπηγείων, ενώ ανάλογη για παράδειγμα θα είναι και η μοίρα του τμήματος κλωστοϋφαντουργών των ΤΕΙ.

Σε πλήρη ανάπτυξη το σύστημα της αξιολόγησης θα σημάνει πλήρη υποταγή των ΑΕΙ και των ΤΕΙ στις ορέξεις των βιομηχάνων, οι οποίοι θέλουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση να λειτουργεί σαν ένα "Ανώτερο Ινστιτούτο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης", αποστερημένη από τον ευρύτερο μορφωτικό της ρόλο.

Με την εξαγγελία του μέτρου "της αξιολόγησης" της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης κλείνει σχεδόν ο κύκλος των μέτρων αναδιάταξης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην κατεύθυνση της μεγαλύτερης σύνδεσής της με "τις ανάγκες της βιομηχανίας".

Η καθιέρωση "της αξιολόγησης" στηρίχτηκε, όπως αναφέρθηκε ήδη, στην πιλοτική της εφαρμογή σε δύο τμήματα, εφαρμογή, όμως, που σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν μία παρωδία αξιολόγησης, καθώς δεν κλήθηκαν να εκφράσουν γνώμη τα αρμόδια όργανα διοίκησης, αλλά κάποιες "εξωθεσμικές" επιτροπές. Στα πορίσματα της πιλοτικής εφαρμογής έκδηλη είναι η αγωνία των αξιολογητών για τη σύνδεση των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ με τις ανάγκες της βιομηχανίας, κάτι που στο μέλλον πρακτικά σημαίνει ότι και τα προγράμματα σπουδών θα καθορίζονται από τις ανάγκες και τις επιταγές των βιομηχάνων.

Οι διαδικασίες της αξιολόγησης θα προωθηθούν μέσω του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, το οποίο αναμένεται να συνέλθει στις αρχές Φλεβάρη.

Γιάννης ΦΩΤΟΥΛΑΣ