Εργα χωρίς μελέτη. Μνημεία χωρίς ολοκληρωμένη ανασκαφή. Προβλήματα στην εκτέλεση, στη χρηματοδότηση, στον έλεγχο των εργασιών. Αλλά και περισσή γενναιοδωρία προς τον Οργανισμό Μεγάρου Μουσικής Αθηνών είναι τα στοιχεία που καθρεφτίζουν την πορεία υλοποίησης του Εθνικού Σκέλους του Β Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.

Η Κοινότητα έχει εγγράψει 81 δισ. και για τα 7 μέτρα (ενότητες έργων) του προγράμματος Πολιτισμός - Τουρισμός,που προβλέπει το Εθνικό Σκέλος. Αν και η λήξη του Κοινοτικού Πλαισίου ορίστηκε για το τέλος του 1999, η απορρόφηση μέχρι σήμερα δεν ξεπερνάει το 6%.Το μεγάλο πρόβλημα είναι η ανυπαρξία μελετών. Χαρακτηριστικό είναι ότι μόνο τρία έργα βρίσκονται σε φάση εκτέλεσης.Κι όμως η ηγεσία του ΥΠΠΟ επανειλημμένα προσπάθησε να πει, εμμέσως, ότι δεν είναι ακριβώς έτσι, αλλά απέφυγε να ενημερώσει για την πορεία υλοποίησης,παρά τις σχετικές διαβεβαιώσεις στο περιθώριο συνεντεύξεων Τύπου για άλλα θέματα.

Κατά τ' άλλα, κόβονται και ράβονται προγράμματα, γίνονται ανακατανομές, μπαίνουν και βγαίνουν έργα.Το περιλάλητο "Εθνικό Πολιτιστικό Δίκτυο Πόλεων" δείχνει να ναυαγεί. Από τα 6 έργα που επρόκειτο να ενταχθούν μόνο το Μέγαρο Χορού Καλαμάτας εγκρίθηκε,ενώ εξοβελίστηκαν η ανέγερση βιβλιοθήκης στην Κοζάνη,η κατασκευή θεάτρου στη Λάρισα,η αποκατάσταση της Παλιάς Ηλεκτρικής σε Μουσικό Θέατρο Βόλου,το Πολιτιστικό Κέντρο Ρεθύμνης και το Πολιτιστικό και Συνεδριακό Κέντρο Ληξουρίου.Εργα που "κόλλησαν" στη σύνταξη του τεχνικού δελτίου. Φαίνεται ότι οι βαρύγδουπες εξαγγελίες του πρωτεργάτη του ΕΠΔΠ, Θάνου Μικρούτσικου, εκτός από δημαγωγικές, ήταν και μη εφαρμόσιμες.

Ωστόσο, το ΥΠΠΟ δεν έχασε τον καιρό του. Διόρθωσε... τη μοιρασιά. Τέσσερα ακόμα έργα εντάχθηκαν, πρόσφατα, στο Εθνικό Σκέλος. Ενα από αυτά, βεβαίως, είναι η μελέτη, στερέωση και ανάδειξη του μικρού αρχαίου θεάτρου της Επιδαύρου, με 300 εκατ.Θέατρο, που πριν ανασκαφεί, μελετηθεί, στερεωθεί, δημοσιευτεί, παραχωρήθηκε στον Χρ. Λαμπράκη για να κάνει ιδιωτικό φεστιβάλ.Το... άλλοθι, το "αντάλλαγμα", όπως ισχυριζόταν η ηγεσία του ΥΠΠΟ, ήταν η "προσέλκυση χορηγών για την ενίσχυση της ανασκαφής και της αποκατάστασης" (!). Εάν ήταν έτσι κι εάν είχαν βρεθεί οι χορηγοί, θα μπορούσαν τα 300 εκατ. να αξιοποιηθούν σε άλλα μνημεία. Για παράδειγμα στην Κνωσό,όπου πρόσφατα μόνο ένα κομμάτι των απαραίτητων εργασιών αποκατάστασης εντάχθηκε στο πρόγραμμα αντί 400 εκατ. και είναι η στερέωση των σκυροδεμάτων της αναστήλωσης Εβανς.Αλλά ό,τι έργο εκπορεύεται από τον Οργανισμό Μεγάρου Μουσικής έχει την αμέριστη ...συμπαράσταση ΥΠΠΟ και κυβέρνησης.Η χρηματοδότηση του μικρού θεάτρου Αρχαίας Επιδαύρου έρχεται μετά την ένταξη στο Β ΚΠΣ του Συνεδριακού Κέντρου του Μεγάρου στο Πάρκο Ελευθερίας (7,5 δισ.) και του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης (9,6 δισ.). Και βέβαια σ' αυτά τα έργα δεν υπάρχει η παραμικρή καθυστέρηση...

Τα δύο νέα έργα που συμπεριλήφθηκαν στο Εθνικό Σκέλος είναι η στέγαση των μακεδονικών τάφων και η ανασύνθεση του τύμβου των στρατηγών στη Βεργίνα (1,3 δισ.), καθώς και η αποκατάσταση του αρχοντικού Κουντουριώτη στην Υδρα (1 δισ.).

Η κατάσταση στο μέτρο Μνημεία έχει ως εξής: Από τα πέντε αρχαία θέατρα (Θάσος, Ερέτρια, Δωδώνη, Θορικό, Λαύριο) μόνο για τη Θάσο υπάρχει μελέτη και προχωράει η δημοπράτηση.Αλλά σε αυτή την περίπτωση, η προστασία και ανάδειξη υποτάσσεται στην καταστροφική λογική της διεξαγωγής φεστιβάλ.Το τοπίο στο θέατρο της Θάσου είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υποστεί σταδιακή παραμόρφωση.Μελέτες, επίσης, δεν υπάρχουν για τη Ρωμαϊκή Επαυλη Αντωνίου και του μνημείου Οκταβιανού Αυγούστου στη Νικόπολη. Οσο για την Ενοποίηση των Αρχαιολογικών Χώρων,μάλλον αποτελεί αγκάθι. Οι έξι μελέτες (Κεραμεικός, Ολυμπιείο, Αρχαία Αγορά, Ρωμαϊκή Αγορά και Βιβλιοθήκη Αδριανού, Φιλοπάππου, βόρεια και νότια κλιτύς Ακρόπολης), που αφορούν στο κομμάτι του ΥΠΠΟ ανατέθηκαν, αλλά "κόλλησαν" στη σύσταση Ανώνυμης Εταιρίας και ειδικότερα στο ρόλο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, αφού ΥΠΕΧΩΔΕ και εργοληπτικές εταιρίες φαίνεται ότι αναζητούν τρόπους να την παρακάμψουν.

Δ. ΜΥΡΙΛΛΑ