Από τη δεκαετία του 1980 χιλιάδες ξένοι ήρθαν στη χώρα μας. Αλλοι για να γλιτώσουν τη ζωή τους, άλλοι γιατί δε χόρταιναν ψωμί στη χώρα τους, άλλοι για μια καλύτερη τύχη. Εζησαν, ζουν στη χώρα μας παράνομα. Δούλεψαν στις χειρότερες δουλιές, με χαμηλά μεροκάματα, ανασφάλιστοι. Μερικοί από αυτούς άφησαν την τελευταία τους πνοή σε κάποιο εργατικό δυστύχημα.

Σε 450.000 ψυχές υπολογίζεται ότι έφτασε ο πληθυσμός τους. Το ελληνικό κράτος ποτέ δεν προσπάθησε ουσιαστικά να ρυθμίσει νομοθετικά τους όρους εισόδου, παραμονής και εργασίας τους στη χώρα μας. Η απουσία μεταναστευτικής πολιτικής άφηνε και αφήνει έρμαιο στα νύχια του κάθε εργοδότη τον ξένο εργάτη. Τελευταία κάποιοι ανακάλυψαν ότι αυτοί φταίνε για την ανεργία, την οικονομική κρίση και την εγκληματικότητα, χωρίς αυτό να επιβεβαιώνεται από πουθενά.

Ο μετανάστης ζει στις υποβαθμισμένες συνοικίες της Αθήνας, με το φόβο της απέλασης, της ανεργίας, μέσα στη μοναξιά, την ανασφάλεια και το φόβο για το μέλλον του, μέσα στην απουσία συγγενών και φίλων, προσπαθώντας να επικοινωνήσει με το περιβάλλον του, ξέροντας ότι θα συναντήσει την απόρριψη, την υποτίμηση, την προκατάληψη.

Η πολιτεία αποφάσισε να παρέμβει για να αντιμετωπίσει το ζήτημα της παρουσίας αυτών των... "παρείσακτων". Το κλίμα για τη νομιμοποίηση των αλλοδαπών, που ζουν κι εργάζονται στην Ελλάδα, δεν είναι το καλύτερο. Οταν η "μαύρη εργασία" ανθεί, όταν στοιχειώδη δικαιώματα των εργαζομένων καταπατούνται, όταν οι μετανάστες χρησιμοποιούνται για την καλλιέργεια αντιπαραθέσεων με τους Ελληνες εργαζόμενους, για να χτυπήσουν κι άλλο τις εργασιακές σχέσεις, όταν δε γίνεται καμιά σκέψη για την κατάργηση του ρατσιστικού νόμου 1975/91, που τόσα εύσημα πήρε από τον φασίστα Λεπέν, έρχεται η κυβέρνηση - παρεμβαίνοντας "εκσυγχρονιστικά" - με δύο Προεδρικά Διατάγματα να θεσμοθετήσει τη θέση του μετανάστη ως εργατικού δυναμικού δεύτερης κατηγορίας.

Το κλειδί για να γίνει αυτό είναι η απόλυτη σύνδεση της προσωρινής άδειας παραμονής, αλλά και η ανανέωσή της στη συνέχεια, με την απασχόληση και τις θέσεις εργασίας. Μέσα σε προθεσμία δύο μηνών, σύμφωνα με το πρώτο Διάταγμα, ο αλλοδαπός πρέπει να εμφανιστεί στο πλησιέστερο Γραφείο Απασχόλησης του ΟΑΕΔ για να δηλώσει την... ύπαρξή του και να καταγραφεί. Η προθεσμία μπορεί να παραταθεί για δύο μήνες, με απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Ποιος όμως μετανάστης, με δεδομένα τα προβλήματα επικοινωνίας που έχουν, αφού δεν ξέρουν ελληνικά, θα μπορέσει να μάθει και να συγκεντρώσει τόσο γρήγορα τα έγγραφα που απαιτούνται για τη νομιμοποίηση του; Από πού θα ενημερωθεί;

Ολα αυτά, για να του χορηγηθεί μια κάρτα προσωρινής άδειας παραμονής, διάρκειας έξι μηνών που μπορεί να ανανεωθεί για άλλους τρεις μήνες, "αφού προηγουμένως ληφθούν υπόψη οι συνθήκες της τοπικής αγοράς εργασίας κάθε μορφής, καθώς και οι γενικότερες προοπτικές απασχόλησης των αλλοδαπών".

Η κυβέρνηση φαίνεται να αγνοεί (;) ότι δεν υπάρχει καμιά υπηρεσία, ούτε ο ΟΑΕΔ, που να έχει πλήρη εικόνα και καταγραφή για το σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων, αλλά και την απασχόληση στην Ελλάδα. Επίσης δεν υπάρχει σαφής εικόνα της παραοικονομίας, αλλά ούτε πρόθεση να αντιμετωπιστεί, ενώ εκτιμάται ότι αποτελεί το 40% του ΑΕΠ.

Οι συντάκτες των Διαταγμάτων θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι ξένοι εργαζόμενοι, στην πλειοψηφία τους, δεν απασχολούνται σε μόνιμες και σταθερές εργασίες με ωράριο και αμοιβές που προβλέπουν η εργατική νομοθεσία και οι συμβάσεις. Από την άλλη, η πολιτεία δεν προστατεύει χιλιάδες Ελληνες εργάτες, που, με την απειλή της ανεργίας, δουλεύουν "μαύρη εργασία", ένα φαινόμενο που διευρύνεται.

Οι αρμόδιοι ξέρουν πολύ καλά ότι όλα αυτά είναι μια σκληρή πραγματικότητα για τον Ελληνα εργαζόμενο. Ακόμα πιο σκληρή είναι για τον ξένο, που για να ζήσει για λίγο νόμιμα στη χώρα μας, δε θα πρέπει επιπλέον να... αρρωστήσει. "Λόγοι μη ανανέωσης ή μη επανέκδοσης της κάρτας προσωρινής άδειας παραμονής είναι η ίδια η ανίατη ασθένεια του αλλοδαπού που έχει κριθεί, με απόφαση του υπουργού Υγείας και σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα, ότι δύναται να αποτελέσει κίνδυνο για τη δημόσια υγεία". Ο ρατσισμός εδώ είναι εμφανής. Αν είσαι ξένος και ζεις για μερικά χρόνια στην Ελλάδα και ασθενήσεις σοβαρά, τότε το ελληνικό κράτος σε πετάει στον Καιάδα! Φυσικά καμιά νύξη για τους μετανάστες που έχουν μείνει ανάπηροι από εργατικό ατύχημα ή αρρώστησαν κατά την εργασία τους.

Το Προεδρικό Διάταγμα, περιφρουρώντας τα συμφέροντα των εφοπλιστών, εξαιρεί (άρθρο 4) από τις ρυθμίσεις τους αλλοδαπούς που έχουν ναυτολογηθεί σε πλοία με ελληνική σημαία, αλλά και τους εργάτες γης, παραβιάζοντας έτσι τη συνταγματική αρχή της ισότητας.

Μετά από όλα αυτά έρχονται οι συμπληγάδες του δεύτερου Διατάγματος, που αφορά τους όρους, τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις χορήγησης της κάρτας παραμονής περιορισμένης χρονικής διάρκειας.

Το ελληνικό κράτος απαιτεί από τον ξένο μετανάστη "πιστοποιητικό ποινικού μητρώου της χώρας προέλευσης, καθώς και της ημεδαπής, από το οποίο να προκύπτει ότι ο αλλοδαπός δεν έχει καταδικαστεί τελεσίδικα για κακούργημα ή πλημμέλημα, τιμωρούμενος με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους, καθώς και για ατιμωτικό αδίκημα πλην της παράνομης εισόδου στη χώρα". Πώς όμως θα πάρει ποινικό μητρώο ένας Σαουδάραβας που έχει τιμωρηθεί στη χώρα του για το αδίκημα της μοιχείας; Είναι γνωστό ότι σε πολλές χώρες που ισχύει ο ισλαμικός νόμος, οι παρανομούντες τιμωρούνται με κόψιμο του κακού εκείνου μέλους του σώματός τους που διέπραξε το αδίκημα. Σε άλλες χώρες, με ολοκληρωτικά ή θεοκρατικά καθεστώτα, η διατύπωση της ελάχιστης κριτικής προς αυτά θεωρείται ανοσιούργημα. Φυσικά άλλο είναι να ελέγχεται η συμπεριφορά του αλλοδαπού μέσα στη χώρα μας.

Το ΠΔ αναφέρει ότι "μετά από γνώμη της επιτροπής της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου δεν αποτελεί κώλυμα η καταδίκη του αλλοδαπού σε χώρα του εξωτερικού για πολιτικά εγκλήματα", χωρίς όμως αυτά να περιγράφονται. Το ζήτημα όμως είναι ότι στις περισσότερες χώρες τα "πολιτικά εγκλήματα" βαφτίζονται ποινικά. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι τη μετεμφυλιακή περίοδο οι κομμουνιστές οδηγούνταν στα εκτελεστικά αποσπάσματα με την κατηγορία της κατασκοπίας.

Το δεύτερο ΠΔ ζητά από τον αλλοδαπό, που παρέχει ανεξάρτητες υπηρεσίες, να προσκομίσει δελτίο παροχής υπηρεσιών θεωρημένο από την αρμόδια ΔΟΥ, ενώ ο απασχολούμενος σε διαδοχικούς εργοδότες οφείλει να έχει ένσημα εργασίας. Και στις δυο περιπτώσεις πρέπει να προκύπτει ότι έχει πραγματοποιήσει εισόδημα ανειδίκευτου εργάτη, που αντιστοιχεί στο ήμισυ τουλάχιστον των εργάσιμων ημερών για το χρονικό διάστημα από την έκδοση της κάρτας προσωρινής άδειας παραμονής αλλοδαπών έως την υποβολή της αίτησης για τη χορήγηση της κάρτας παραμονής περιορισμένης χρονικής διάρκειας.

Το μέτρο όμως στην πράξη δεν μπορεί να λειτουργήσει, γιατί η πολιτεία δε χτυπά τη "μαύρη εργασία", ούτε υπάρχουν οι αντίστοιχοι μηχανισμοί ελέγχου. Επίσης χρειάζεται πιστοποιητικό υγείας ημεδαπού κρατικού νοσοκομείου, ότι ο αλλοδαπός δεν πάσχει από ανίατη ή μολυσματική νόσο, που αποτελεί κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Δε διευκρινίζει όμως ποια είναι αυτή.

Ολα αυτά γίνονται κάτω από τη δαμόκλειο σπάθη του δημοσίου συμφέροντος. Επίσης, υπάρχει μία ασαφής ρήτρα που εφαρμόζεται ανάλογα με τις σκοπιμότητες (βλέπε τις μαζικές απελάσεις Αλβανών μεταναστών, όταν η χώρα αντιμετώπιζε κρίση στις σχέσεις της με την Αλβανία). Σύμφωνα με το ΠΔ, "ο υπουργός Εθνικής Αμυνας ή Δημόσιας Τάξης δύναται για λόγους εθνικής ασφάλειας να επιβάλλει σε συγκεκριμένο αλλοδαπό και κάτοχο κάρτας προσωρινής άδειας παραμονής περιορισμούς, αναφερόμενους στην εγκατάσταση, διαμονή, μετάβαση σε ορισμένους τόπους, άσκηση ορισμένου επαγγέλματος ή υποχρέωση εμφάνισής του στις αστυνομικές αρχές".

Τα μέτρα αυτά ελέγχονται για τη συνταγματικότητά τους, αφού περιορίζουν την ελευθερία της μετακίνησης και εγκατάστασης, ενώ δεν υπάρχουν δικαστικές εγγυήσεις για τα ατομικά διοικητικά μέτρα που αποφασίζει η εκτελεστική εξουσία.

Τελικά, ο μετανάστης παίρνει την πολυπόθητη κάρτα παραμονής περιορισμένης χρονικής διάρκειας, που η χρονική της ισχύ θα είναι από ένα έως τρία έτη.

Μετά από όλα αυτά θα φταίνε οι μετανάστες αν αντί να προσέλθουν στον ΟΑΕΔ για να καταγραφούν, θα τρέχουν να κρυφτούν; Αλλά και για αυτό τα ΠΔ προβλέπουν ότι αν δεν προσέλθει να καταγράφει στον ΟΑΕΔ μέσα στις απαιτούμενες προθεσμίες και δεν έχει πάρει την κάρτα προσωρινής άδειας παραμονής, "δε δικαιούται να είναι κάτοχος κάρτας παραμονής περιορισμένης χρονικής διάρκειας, απελαύνεται δε αμέσως από τη χώρα υποκείμενος προς τούτο και στην καταβολή της σχετικής δαπάνης".

Ο μετανάστης που έζησε στη χώρα μας και ξεζουμίστηκε πληρώνει, ενώ τα αφεντικά που τον εκμεταλλεύτηκαν και δεν πλήρωναν στα ασφαλιστικά ταμεία, κερδίζουν την παραγραφή των οφειλών τους. Αλλωστε όποιος εργοδότης απασχολεί παράνομα αλλοδαπούς τιμωρείται με φυλάκιση τριών μηνών και 100 χιλιάδες πρόστιμο. Σε περίπτωση υποτροπής επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών και χρηματική ποινή 300.000 δραχμών.