"Μετά από τόσα πράγματα που ειπώθηκαν, πραγματικά δεν έχω να πω πολλά. Σε ό,τι αφορά το πρόσωπό μου, μπορείτε να με θεωρήσετε ένα "γενετικό ατύχημα", γιατί έτυχε σε μένα, όπως θα μπορούσε να είχε συμβεί στον οποιοδήποτε (σ.σ. να είμαι κόρη ενός μεγάλου επαναστάτη). Πάντως, νιώθω μεγάλη αγάπη και υπερηφάνεια γι' αυτό.

Ομως, πάνω απ' όλα, είμαι η κόρη ενός επαναστάτη λαού, διαπαιδαγωγημένη με πολλή αγάπη και αλληλεγγύη προς τους άλλους ανθρώπους. Σε ό,τι αφορά την ιδεολογική μου τοποθέτηση, είμαι δραστήρια κομμουνίστρια και ως τέτοια ζω και υπάρχω.

Με μεγάλη λοιπόν ευχαρίστηση θα απαντήσω σε ό,τι θέλετε να ρωτήσετε και πιστεύω αυτό να είναι χρήσιμο για εσάς".

Με αυτό το λιτό και απλό τρόπο η Αλέιδα Γκεβάρα έδωσε το έναυσμα για να αρχίσει η συζήτηση με τους δημοσιογράφους, που είχε μεγάλο ενδιαφέρον και με τις χειμαρρώδεις απαντήσεις της έγινε ένα "μάθημα" ανθρωπιάς, αξιοπρέπειας, αλλά και αγώνα για τα πιο υψηλά ιδανικά που διανοήθηκαν ανθρώπινα μυαλά, τα ιδανικά του κομμουνισμού.

Ακολούθησε ο διάλογος με τους δημοσιογράφους, του οποίου παραθέτουμε τα χαρακτηριστικότερα σημεία:

- Με βάση τη φράση ότι είστε δραστήρια κομμουνίστρια, πώς βλέπετε το μέλλον του κομμουνισμού παγκόσμια;

- Πραγματικά για μας και για όλη την ανθρωπότητα, η απώλεια της σοσιαλιστικής κοινότητας σήμανε ένα μεγάλο βήμα προς τα πίσω. Αλλά αν πάρουμε υπόψη μας τη μαρξιστική φιλοσοφία, έχουμε την εμπιστοσύνη ότι πρόκειται μόνο για ένα πισωγύρισμα, για να πάρουμε τώρα νέες δυνάμεις και φόρα για να προχωρήσουμε μπροστά. Γιατί, κατά κάποιο τρόπο, αυτό ήταν ένα δίδαγμα, για το γεγονός ότι οι πραγματικοί κομμουνιστές δεν μπορούν και δεν επιτρέπεται ποτέ να αποσπώνται απ' το λαό, αλλά να βρίσκονται κοντά στις ανάγκες και τις ανησυχίες του και να διατηρούν σε καθημερινή βάση τον αγώνα τους για την ανάπτυξη του ανθρώπινου πνεύματος. Και πραγματικά παίρνοντας υπόψη αυτό που είπε ο Μαρξ πριν από χρόνια, πως "ο άνθρωπος μπορεί να έχει μεγαλύτερη δυνατότητα για να σκέφτεται, όταν έχει τη δυνατότητα να ζει με αξιοπρέπεια". Γι' αυτό έχουμε μεγάλη εμπιστοσύνη για το μέλλον της ανθρωπότητας, γιατί ο άνθρωπος είναι η μόνη ζωντανή ύπαρξη στη Γη που έχει την ικανότητα να διορθώνει τα λάθη του. Και πιστεύουμε ότι ακόμα δεν είναι αργά. Τουλάχιστον, αυτή είναι η πίστη που έχει ο κουβανικός λαός, για να συνεχίσει τον αγώνα του ο οποίος είναι μακρύς.

- Ο πατέρας σας σημάδεψε τη ζωή μας. Τώρα σε αυτές τις χώρες που είναι και οι πατρίδες του, φοβάστε ότι η καταναλωτική κοινωνία, η εξαγορά και η διάβρωση κινδυνεύουν να κάνουν τον πατέρα σας ένα αντικείμενο μουσείου; Οι ιδέες του παραμένουν ακόμα ζωντανές σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού;

- Αν αναφέρεστε στην Κούβα, η εικόνα του πατέρα μου είναι πιο ζωντανή από ποτέ άλλοτε. Το σύνθημα των Κουβανών πιονέρων είναι: "Πιονέροι για τον κομμουνισμό θα γίνουμε σαν τον Τσε". Απαιτούν να γνωρίσουν όσο το δυνατόν καλύτερα και από πιο κοντά αυτόν τον άνθρωπο, να πλησιάσουν τη γνώμη του για τα παιδιά και προσπαθούν να εφαρμόσουν όλα όσα μπορούν στην πράξη. Πριν φύγω από την Κούβα είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ μερικά γυμνάσια και να μιλήσω με αυτά τα παιδιά, που έχουν ηλικία από 12 έως 15 χρόνων. Η σημερινή οικονομική κατάσταση της Κούβας είναι πολύ δύσκολη και εγώ δεν ήμουν προετοιμασμένη για να αντιμετωπίσω την πραγματικότητα που είδα. Τα παιδιά αυτά ήρθαν να με προϋπαντήσουν. Βρίσκονταν στα μπαλκόνια, στις αυλές και μου χάριζαν λουλούδια και με χειροκροτούσαν σαν να ήμουνα κάποια μεγάλη προσωπικότητα. Απλά και μόνο επειδή πήγε στο σχολείο τους η κόρη του Τσε Γκεβάρα. Συζήτησα με πολλά από αυτά τα παιδιά. Με ρώτησαν πολλά πράγματα για τον πατέρα μου σαν τέτοιο, σαν άνθρωπο και για τα παιδικά του χρόνια. Ηταν μια σημαντική ανταλλαγή απόψεων και πέτυχαν το στόχο τους και εγώ όμως έφυγα με την εντύπωση ότι, αν αυτή είναι η νέα γενιά της Κούβας, είναι πολύ πιο αποφασισμένη και καλύτερα προετοιμασμένη από τη δική μου γενιά. Πραγματικά έδειξαν μια μεγάλη ευαισθησία και ένα μεγάλο σεβασμό για τους μεγαλύτερούς τους. Σαν μητέρα που είμαι αισθάνθηκα πολύ ευχαριστημένη και σαν κόρη πολύ υπερήφανη. Αυτά κάνουν πραγματικότητα ένα αργεντίνικο τραγούδι: "Αν πεθάνω μην κλάψεις για μένα, κάνε αυτό που έκανα και θα συνεχίσω να ζω μέσα σου". Ετσι, λοιπόν, και τα ευχαρίστησα για όλη τη δύναμη που μου έδωσαν. Αυτή είναι η νέα γενιά του λαού μου και καθημερινά κρατούν ζωντανή την ιδέα και την εικόνα του Τσε.

- Η παιδίατρος Γκεβάρα, που πιθανά να επωμίστηκε πολύ περισσότερα πράγματα επειδή ήταν κόρη του Τσε, και η κομμουνίστρια Κουβανή πώς βλέπει η Κούβα να ξεπερνάει τις δυσκολίες και πώς μπορεί να βοηθήσει η διεθνής κοινότητα;

- Με την εξαφάνιση της σοσιαλιστικής κοινότητας νιώσαμε ακόμα πιο έντονα τον αμερικάνικο αποκλεισμό, μέχρι που να έχουμε προβλήματα με τους αγοραστές μας ή ακόμα και για να μπορέσουμε κάποια φάρμακα που δε φτιάχναμε εμείς και που τα χρειαζόταν ο κουβανικός λαός. Σε κάποια στιγμή στο νοσοκομείο που δουλεύω αγοράσαμε ένα ειδικό καθετήρα που χρειαζόμασταν και το έμαθαν οι ΗΠΑ, αγόρασαν το εργοστάσιο που τους παρήγε και εμείς μείναμε χωρίς να έχουμε πια καθετήρες. Μέχρι αυτού του σημείου φτάνουν τα πράγματα τώρα, που έχουμε την ειδική περίοδο. Σκεφτείτε ότι το 1992 η αύξηση του ΑΕΠ ήταν 0% και το 1996 κλείσαμε με αύξηση 7% του ΑΕΠ. Και αυτό έγινε κατορθωτό με την καθημερινή σχεδιασμένη και καλά οργανωμένη δουλιά του κουβανικού λαού. Καμιά άλλη χώρα της Λατινικής Αμερικής δεν έχει αυτή την ανάπτυξη, ούτε έχει ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας 7,9 σε 1.000 γεννημένα παιδιά, ούτε κατάφερε να έχει σε τέτοια αφθονία τεχνητούς νεφρούς, ούτε να αυξάνεται καθημερινά ο αριθμός των καρδιοχειρουργικών επεμβάσεων και να αυξάνονται οι χειρουργικές αίθουσες (το '96 ανοίξαμε πάνω από 100 χειρουργικές αίθουσες, που είχαν κλείσει λόγω οικονομικών δυσκολιών). Επίσης, η Κούβα κατάφερε να ανεβάσει το βιοτικό επίπεδο του λαού, ώστε όλος ο κόσμος να καταλάβει ότι βαδίζουμε το σωστό δρόμο, ότι έχουμε πολλή δουλιά να κάνουμε, όμως ότι μόνο με το σοσιαλιστικό σύστημα στο οποίο ζούμε είμαστε σε θέση να πετύχουμε τέτοια επιτεύγματα. Οπως: ένα δημόσιο σύστημα παιδείας, υγείας (που το παιδί εξετάζεται κάθε δύο μήνες από τον σχολικό οδοντίατρο και υπάρχει γιατρός που το παρακολουθεί) και πάρα πολλά άλλα. Πραγματικά η ζυγαριά γέρνει προς την πλευρά τού να διατηρήσουμε αυτό που έχουμε. Και πρέπει να πούμε ότι όλα αυτά τα χρόνια ο κουβανικός λαός δεν ήταν μόνος του και είχε την αλληλεγγύη πολλών λαών του κόσμου, που πολλές φορές κόντρα στις αποφάσεις των κυβερνήσεών τους έχουν προσφέρει, όχι μόνο φάρμακα και σχολικά υλικά, αλλά και ανθρώπινο δυναμικό που δουλεύει για τον κουβανικό λαό και αυτό είναι πολύ σημαντικό και μας υποχρεώνει να συνεχίσουμε το δρόμο που έχουμε διαλέξει. Γι' αυτό πιστεύω ότι είναι πραγματικότητα το σύνθημα του λαού μου: "Σοσιαλισμός ή θάνατος". Δεν έχουμε άλλη επιλογή.

- Πώς αντιμετωπίζετε το εμπάργκο και σχολιάστε τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις που γίνονται στην Κούβα.

- Ο αποκλεισμός έχει ενισχυθεί και έχει γίνει πιο σκληρός, γιατί προσπαθούν να τελειώσουν με την κουβανική επανάσταση. Ευτυχώς υπάρχουν χώρες που δεν υποκύπτουν στις ΗΠΑ καθώς και επιχειρηματίες. Οπως το παράδειγμα του Καναδά, που συνεργάζεται πολύ καλά μαζί μας, έχοντας ως καπιταλιστές τα κέρδη τους, όμως είναι τίμια συνδιαλλαγή και εμείς έχουμε τα αμοιβαία οφέλη και κέρδη. Επίσης, το Μεξικό και επιχειρηματίες από την Ισπανία και την Ιταλία βρίσκονται στην Κούβα. Αναγκαστήκαμε να ανοιχτούμε στο ξένο κεφάλαιο και τον τουρισμό γιατί ήταν ο μόνος τρόπος που μας έμενε για να αποκτήσουμε γρήγορα κεφάλαια και που μπορούσαμε γρήγορα να το επενδύσουμε για την ανάπτυξη του λαού. Αυτό δημιουργεί κοινωνικές αντιθέσεις, που όμως η πλειοψηφία του λαού κατανοεί ότι έχει αναντίρρητα πλεονεκτήματα, όσο παραμένουμε ένα κράτος και δεν παραχωρούμε απολύτως τίποτα στις ΗΠΑ. Το πρόβλημα που παρατηρείται με το φοβερό νόμο Χελμς - Μπάρτον δεν είναι τόσο από εξωτερικές πλευράς, που πολλές χώρες τον ξεπέρασαν, όχι γιατί συμφωνούν ιδεολογικά με εμάς, αλλά γιατί έχουν αξιοπρέπεια, και αυτός ο νόμος θέλει ακριβώς να τελειώσει με την αξιοπρέπεια των λαών. Υπάρχει όμως η βαθύτερη πλευρά αυτού του νόμου, που είναι λίγο γνωστή και θέλει η Κούβα να περάσει από το σοσιαλισμό στον καπιταλισμό, αυτό που οι ίδιοι ονομάζουν "δημοκρατία", και λέει ότι αυτοί που εδώ και 30 χρόνια έφυγαν από την Κούβα θα είχαν το δικαίωμα να διεκδικήσουν αυτό που τους ανήκει, δηλαδή εκεί που αυτή τη στιγμή έχουμε τα νοσοκομεία μας, τα σχολεία και τα σανατόριά μας, τα σπίτια μας. Ποιος λαός θα δεχτεί να του πάρουν αυτό που του ανήκει, την ίδια του την πατρίδα. Επίσης, ο νόμος λέει, ότι οι ΗΠΑ έχουν το δικαίωμα να εξαφανίσουν όλους τους Κουβανούς κομμουνιστές (είμαστε όμως πάνω από 1 εκατομμύριο άνθρωποι) και τις επαναστατικές ένοπλες δυνάμεις. Το συμπέρασμα είναι ότι δεν μπορούμε να περάσουμε στον καπιταλισμό γιατί έτσι θα μας εξαφανίσουν από τη Γη.

• Στην εκδήλωση, που συντόνιζε η δημοσιογράφος Λιάνα Κανέλλη,παραβρέθηκαν επίσης η πρέσβειρα της Κούβας Αννα Μαρία Γκονζάλες Σουάρες,εκπρόσωποι της Επιτροπής Αφρικανικής Αλληλεγγύης Ελλάδας, ο πρόεδρος του ΔΗΚΚΙ Δ. Τσοβόλας κ.ά.