Με το πρίσμα των εξελίξεων

Οταν κατακάτσει ο κουρνιαχτός των ανατροπών, συκοφαντιών κατά του σοσιαλισμού, των ιδεολογημάτων της πεντάρας "περί του τέλους των ιδεολογιών", των συγχύσεων και απογοητεύσεων. Τότε πολλοί θα αναγνωρίσουν τη χρησιμότητα, στο παρόν και το μέλλον των πολιτικοϊστορικών βιβλίων της "Σύγχρονης Εποχής".Κόντρα στο ρεύμα των καιρών, η "ΣΕ" συνεχίζοντας τη σειρά "Ζητήματα Σοσιαλισμού - Προβληματισμοί",κυκλοφόρησε το βιβλίο του Λούντο Μάρτενς "Μια άλλη ματιά στον Στάλιν",σε ευθύβολη, γλωσσικά, μετάφραση του Στάθη Σφακιανάκη.Η έκδοση ενός βιβλίου με θέμα τον Στάλιν, σήμερα, σημαίνει τόλμη. Και, βέβαια, σεβασμό στην ιστορική επιστήμη και στο δικαίωμα του ερευνητή να αποκρούσει την επικρατούσα άποψη. Να αντιπαραθέσει σ' αυτήν βιογραφικά στοιχεία, ντοκουμέντα από την όλη, την πλούσια, περιπετειώδη επαναστατική του δράση από το 1897, τις φυλακίσεις του, την καθοριστική συμβολή του στον "Κόκκινο Στρατό", σπουδαία γεγονότα, ιστορικές γραπτές μαρτυρίες συνεργατών του, εκτιμήσεις και "προβλέψεις" θαυμαστών της πολιτικής του (λ. χ. Μάο Τσετούνγκ), αντιφάσεις συκοφαντών του (λ. χ. Τρότσκι) και ομολογίες και επανεκτίμησή του από αντιπάλους του (λ. χ. Αλ. Ζινόβιεφ). Να υπερασπιστεί τον Στάλιν σαν έναν από τους πρωτοπόρους της Οχτωβριανής Επανάστασης, σαν άξιο διάδοχο του Λένιν στην "οικοδόμηση" της Ενωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών που νίκησε το φασισμό, αναπτύχθηκε αλματωδώς σε όλους τους επίμαχους τομείς και αναδείχτηκε σε υπερδύναμη - "αντίπαλον δέος" του ιμπεριαλισμού. Σαν μεγάλη ηγετική μορφή, μέσα στις σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας του 20ού αιώνα.

Προλογίζοντας το βιβλίο ο Θανάσης Παπαρήγας,μιλά για "αδύνατα σημεία" του βιβλίου. Λ. χ. είτε με την "υπερβολική προσωποποίηση", καθώς ο συγγραφέας εμφανίζει τον Στάλιν σαν "είδος υπερανθρώπου" και όχι σαν εκπρόσωπο μιας πολιτικοϊστορικής δύναμης, είτε θεωρώντας το τέλος του σαν "απλή συνωμοσία μερικών μελών μιας απλής κομματικής ηγεσίας" και όχι σαν αποτέλεσμα της επικράτησης των αντίπαλων δυνάμεων στην κλίμακα της κοινωνίας. Ανεξάρτητα από τις παρατηρήσεις, ο Θ. Παπαρήγας δικαίως υπογραμμίζει ότι το βιβλίο "αξίζει να διαβαστεί", γιατί ένα τέτοιο βιβλίο "δύσκολα συναντάται στην εποχή μας", αποκαλύπτει άγνωστα στοιχεία προκαλώντας, μάλιστα, απορία γιατί έμειναν μέχρι τώρα κρυφά,αλλά και γιατί οι εξελίξεις των τελευταίων χρόνων επιβάλλουν "να εξετάσουμε πιο σοβαρά πολλά γεγονότα ή δεδομένα".

Αρ. Ελ.