Κυριακή 25 Μάη 1997
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 21
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Κυριακή: 1η σελ. "Ο Μέγας" Γκανς

Μια εξαιρετική, μοναδική και ανεπανάληπτη θα μπορούσαμε να πούμε ταινία παρουσιάζεται σήμερα από το SEVEN X στις 19.00. Πρόκειται για ένα μνημειώδες κινηματογραφικό έργο πλημμυρισμένο από ποίηση και από ρεαλισμό, λυρικό και επικό ταυτόχρονα. Αναφερόμαστε για την ταινία "Ναπολέων" του Αμπελ Γκανς (1889 - 1981), του Γάλλου κινηματογραφιστή και οραματιστή που άφησε άναυδους τους πάντες, κριτικούς, τεχνικούς και θεατές με τις τεχνικές του γνώσεις και τις εκφραστικές δυνατότητες. Ο Γκανς ήταν ένας νέος διαφορετικός από τους άλλους, ένας νέος, που ενώ σπούδασε δικηγόρος και τοποθετήθηκε σ' ένα δικηγορικό γραφείο ως ασκούμενος, εκείνος περνούσε την ώρα του διαβάζοντας τους κλασικούς της λογοτεχνίας, μελετώντας την ιστορία και γράφοντας ποιήματα και θεατρικά έργα. Επόμενο ήταν, λοιπόν, να παρατήσει τις άχαρες δικογραφίες και να στρέψει το χαρισματικό του βλέμμα, πρώτα στο θέατρο και έπειτα στον κινηματογράφο. Στα 1911 γύρισε την πρώτη του ταινία "Το φράγμα" και μερικές άλλες ακόμη, χωρίς όμως να σημειώσει καμιά επιτυχία. Αρχισε να πειραματίζεται, να μεταχειρίζεται παραμορφωτικούς φακούς, να μοντάρει διαφορετικά από τους σύγχρονους σκηνοθέτες, να χρησιμοποιεί δυο κάμερες και ενίοτε τρεις. Τότε τα αποτελέσματα άρχισαν να φαίνονται. Η ψυχολογική εντύπωση που προκαλούσε στους θεατές ήταν πολύ δυνατή. Η ενεργητικότητα και η επινοητικότητά του μεγάλωναν. Ετσι, μετά από τις εμπορικές επιτυχίες που σημείωσαν τα δυο έργα του: "Μάτερ Ντολορόζα" και η "Δεκάτη Συμφωνία", κατόρθωσε να ασχοληθεί με την κινηματογράφηση του αγαπημένου του "Κατηγορώ".Εργο φιλόδοξο, μεγαλόπνοο και σημαντικό, έργο που οι λήψεις του έγιναν κοντά στο Δυτικό μέτωπο του Α Παγκοσμίου Πολέμου. Θέμα της ταινίας, οι νεκροί. Οι νεαροί, νεκροί στρατιώτες που ξαφνικά σηκώνονται από τον τάφο τους, τινάζουν το χώμα και γυρνούν πίσω, για να ρωτήσουν μονάχα, αν όντως ο θάνατος τούς χρησίμευσε σε κάτι.

Τα χρόνια περνούν και ο Γκανς επιστρέφει στο μελόδραμα ή καλύτερα στο αιώνιο το ανθρώπινο δράμα. Γυρίζει τη "Ρόδα".Η "Ρόδα" είναι η σχέση του ανθρώπου με τη μηχανή, που στην πραγματικότητα μάς ξεναγεί στη μάταιη τραγωδία ενός "μηχανικού" Σισύφου. Απλός, ποιητικός, λυρικός, ρυθμικός, ανθρώπινος, συνθετικός και ευρηματικός ο κινηματογραφικός λόγος του σκηνοθέτη, που δείχνει τα κουρασμένα πρόσωπα και τις ρόδες συνεχώς να εναλλάσσονται, να συνδέονται και αποσυνδέονται. Να διαλύονται. Η ταινία ενθουσίασε και οι κριτικοί έχρισαν τον Αμπελ Γκανς, τον Ουγκό του κινηματογράφου.

Η επιτυχία της "Ρόδας" δίνει στο σκηνοθέτη τη δύναμη να αντέξει γιατί εκείνο που σχεδιάζει είναι ασύλληπτα δύσκολο, είναι σχεδόν ακατόρθωτο. Είναι εκείνο που θα τον κρατήσει άυπνο τρία ολόκληρα χρόνια. Η επιτυχία δίνει στον Γκανς φτερά να πετάξει, να γυρίσει πίσω. Στο χρόνο και στο χώρο. Και, να φτάσει στο Αιάκειον της Κορσικής και να δημιουργήσει το δικό του μικρό Βοναπάρτη, που σύντομα θα γινόταν ο Μέγας Ναπολέων. Πέντε ώρες και δεκαεπτά λεπτά κρατά η ταινία, μια ταινία που δεν κουράζει αλλά ταράζει στη σκέψη ότι θα τελειώσει. Είναι μια μεγαλειώδης σύλληψη, μια υπέρβαση όλων των τεχνικών δυνατοτήτων του βωβού κινηματογράφου. Είναι μια ιστορική ταινία που αναφέρεται σε ιστορικά γεγονότα και την ίδια στιγμή είναι η ταινία που κάνει τον Γκανς αθάνατο και πρόσωπο ιστορικό. Σχεδόν μυθικό. "Ο Ναπολέων" του Γκανς δεν ξεπεράστηκε μέχρι τώρα. Αργότερα γυρίστηκαν πολλές ταινίες, ξοδεύτηκαν εκατομμύρια δολάρια, θαυμάσιοι σκηνοθέτες έστυψαν το μυαλό τους, κατέθεσαν την ψυχή και τη φαντασία τους και προσπάθησαν να μιμηθούν τον Γκανς ή να πρωτοτυπήσουνκαι να τον ξεπεράσουν ακόμα. Δεν τα κατάφεραν όμως. Το θαύμα δεν επαναλαμβάνεται. Συντελείται μόνον μια φορά. Οι σκηνές που ο Ναπολέων παίζει χιονοπόλεμο, δείχνουν ότι το παιδί αυτό προετοιμάζεται για μεγάλο πραγματικό πόλεμο. Η σκηνή του μαθήματος της ιστορίας, που ο καθηγητής ζωγραφίζει το Νησί της Ωραίας Ελένης, είναι ποιητική και μεταφυσική. Αργότερα, οι σκηνές της εκστρατείας της Ιταλίας, οι πολεμικές αντιπαραθέσεις είναι μεγαλειώδεις. Η πρεμιέρα της ταινίας δόθηκε στις 7 Απρίλη του 1927 στην Οπερα του Παρισιού και προκάλεσε έναν απέραντο ενθουσιασμό. Τον ίδιο ενθουσιασμό που θα προκαλέσει και σήμερα, 70 χρόνια μετά, η προβολή της ταινίας. Πρωταγωνιστούν οι: Αλμπερτ Ντιεντονέ, Βλαντιμίρ Ρουντένκο. Στο ρόλο του Σεν Ζιστ, ο ίδιος ο Γκανς.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ