Κατά πόσον ο ανθρώπινος χαρακτήρας αποτελεί προϊόν μιας αυτόνομης, μοναχικά εξελισσόμενης συνείδησης και κατά πόσον άθροισμα πολλών και ποικίλων γεγονότων, που συμβαίνουν στην κοινωνία και εντυπώνονται βαθιά μέσα στην ανθρώπινη συνείδηση; Μια απάντηση σ' αυτό το ερώτημα διαπραγματεύεται στην ταινία του "71 συμπτώσεις" ο Μίκαελ Χάνεκε. Θα 'λεγε κανείς ότι ο κινηματογράφος αδυνατεί να καταγράψει, εξ ολοκλήρου, την πραγματικότητα που μας περιβάλλει. Κι αυτό, επειδή συνθέτει εικόνες για να αναπαραγάγει το είδωλο της πραγματικότητας, την ψευδαίσθηση του κόσμου κι όχι για να λυτρώσει, να αποδεσμεύσει ή να κατευθύνει την πραγματικότητα που βιώνουμε. Στην ταινία "71 συμπτώσεις", η κινηματογραφική κάμερα δεν αυθαιρετεί σε βάρος του πραγματικού. Αντιθέτως, ο σκηνοθέτης της προσπαθεί να "σπουδάσει" συντροφιά με τον θεατή την αθέατη όψη της κοινωνίας μας, του αληθινού της προσώπου. Θέλει, δηλαδή, ο Χάνεκε να αποδείξει ότι ο ανθρώπινος χαρακτήρας είναι σύνθεση τόσο των εσωτερικών βιωμάτων, όσο και της ποιότητας της κοινωνίας που ζούμε, σε μια σχέση βέβαια αλληλεξάρτησης. Η ιστορία του διαβάζεται συχνά ή ακούγεται συχνότερα από την πληθώρα των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Ενας 19χρονος φοιτητής εισβάλλει παραμονή Χριστουγέννων σε μια τράπεζα σκορπώντας το θάνατο. Τι είναι όμως αυτό που τον οδήγησε σε μια τέτοια πράξη, αν όχι η άσκηση του βλέμματός του και της λογικής του στη χρήση της βίας, που προβάλλει κυρίαρχη μέσα από τα μέσα ενημέρωσης και στη συνέχεια η ασυνείδητη αποδοχή της στην καθημερινή του ζωή; Εξαλλου, γινόμαστε καθημερινά μάρτυρες βιαιοτήτων που συμβαίνουν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη. Η ταινία αυτό προσπαθεί να συλλάβει. Το κατά πόσον είμαστε τρωτοί με την επέλαση της κοινωνικής βίας που διαιωνίζουν και προβάλλουν οι κυρίαρχοι του κόσμου. Με ύφος ντοκιμαντερίστικο, αν και σε όλα είναι μια ταινία μυθοπλασίας, ο σκηνοθέτης σκιαγραφώντας το δολοφόνο ήρωά του, προσπαθεί να διακρίνει τις ανεύθυνες επιλογές, τις μικρές παραλείψεις, τις ανόητες κινήσεις μας, τις πολλές συμπτώσεις που αγνοούμε καθημερινά. Η αισθητική της ταινίας, αντικαθρεφτίζεται στην κοινωνία που καταγράφει. Γρήγορη στο ρυθμό της, με απότομες εναλλαγές στα πλάνα της, όπως ακριβώς είναι οι σύγχρονες κοινωνίες μας, δοσμένες στην ταχύτατη μηχανοποίηση της ανθρώπινης ζωής. Μια ταινία που μιλάει για το σημερινό κόσμο και το μέλλον του, όπως τον μαγειρεύουν οι κατασκευαστές του.

• Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η μυθοπλασία της ταινίας "Σέβεν" του Ντέιβιντ Φίντσερ,μιλώντας για τα επτά "θανάσιμα", όπως τα αποκαλεί, αμαρτήματα, (αδηφαγία, απληστία, οκνηρία, φιλαυτία, λαγνεία, ζηλοφθονία, οργή). Πιο αμερικάνικη στη γραφή της, στηρίζεται σε ένα μοντάζ νευρικό, εξωτερικό και με όλα όσα ακόμα χρεώνονται στην αμερικάνικη "φύση" της. Αξίζει όμως, να σημειώσουμε ότι ο σκηνοθέτης, μέσα από μια απλή ιστορία, δυο ντετέκτιβ που προσπαθούν να διαλευκάνουν μια σειρά ανεξιχνίαστων φόνων, ασκεί κριτική στην κοινωνία που συντηρεί τη βία, όπως και η προηγούμενη ταινία, ονοματίζοντας ένα ένα τα μέσα που χρησιμοποιεί για να το κατορθώσει. Κριτική του αμερικάνικου τρόπου ζωής εκ των έσω.
• Συνεχίζεται η προβολή της ταινίας "Μίσος" του 27χρονου Γάλλου σκηνοθέτη Ματιέ Κάσοβιτς. Μια ταινία που μιλάει για το "ανθρώπινο" πρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, περιγράφοντας αληθινές στιγμές από τη ζωή στα γκέτο του κοσμοπολίτικου Παρισιού. Αξίζει να τη δείτε.

Γεράσιμος ΒΑΚΡΟΣ