Αυτό που δίνει στον εξ Αμερικής σκηνοθέτη Χαλ Χάρτλεϊ μια ξεχωριστή θέση στη σύγχρονη ιστορία του κινηματογράφου, είναι το γεγονός ότι το έργο του συνολικά ("Trust", "Amateur") αντιστρατεύεται το πρότυπο της μυθοπλασίας που αντιδρά στη βιωμένη πραγματικότητα. Οι ιστορίες του και οι χαρακτήρες που τις συνθέτουν, είναι απλές αντανακλάσεις του κόσμου που καταδύεται η κινηματογραφική του κάμερα. Ο τρόπος που πλησιάζει τη ζωή στη σύγχρονη αμερικάνικη μεγαλούπολη, γίνεται με πρόχειρα υλικά, αισθητικά ξεπερασμένα και ερασιτεχνικά για την επίσημη "κουλτούρα" του Χόλιγουντ.Οι ταινίες του, δε "βιάζονται", εν ονόματι μιας εισπρακτικής επιτυχίας, να προτείνουν μιμητικές συμπεριφορές, τρόπους αντίληψης και καλομαγειρεμένες τροφές, για ένα θεατή αποδέκτη της κοινωνικής απραξίας και συνεργό της παθητικότητας που του προσφέρουν.

Εύκολα μπορεί να καταλάβει ο θεατής την αίσθηση που αφήνει το βλέμμα του Χάρτλεϊ απέναντι στην κοινωνική πραγματικότητα του σήμερα, βλέποντας την πρόσφατη δημιουργία του "Simple men",που στα ελληνικά εκφράζεται "Απλοί άνθρωποι". Ο τίτλος που δίνει αυτός ο νεαρός χαρισματικός σκηνοθέτης στην ταινία του, δεν είναι καθόλου τυχαίος, ένα εύρημα που θα στεγάσει απλώς μια ιστορία. Οι χαρακτήρες του, απλοί και "γήινοι" στη συμπεριφορά τους, ξεπηδούν μέσα σε απλές και καθ' όλα ανθρώπινες ιστορίες. Νεαροί φοιτητές, απόμαχοι της δουλιάς, υστερικές καλόγριες, μικροαπατεώνες και γερασμένοι αναρχικοί, είναι τα κομμάτια του μεγάλου κινηματογραφικού του ψηφιδωτού.Και είναι μεγάλο γιατί πίσω από το περίβλημα που δίνει στους ήρωές του, κρύβεται το κοινωνικό σύστημα που διατηρεί τις τεχνητά συγκρουόμενες κοινωνικές ομάδες. Αυτό που θέλει να καταδείξει ο Χάρτλεϊ μέσα στην ταινία του, είναι ότι η ζωή απαιτεί από τον κάθε άνθρωπο πρακτικές λύσεις που να είναι πιο κοντά στον συνάνθρωπό του. Να αποτελούν δηλαδή κατασκευές μιας βιωμένης αλήθειας και όχι λατρευτικές δοξασίες σε αόρατους θεούς που θα "σπείρουν" ως διά μαγείας πάνω στην ανθρωπότητα το ελιξίριο της ζωής. Αυτή την αντίληψη πραγμάτων για τη ζωή, την προεκτείνει ο σκηνοθέτης και στην αισθητική του. Κοπιαστικά αργά πλάνα που διοχετεύουν πλήξη και απόγνωση, υγρή φωτογραφία που προαναγγέλλει καταιγίδα, νωχελικές κινήσεις των ηρώων του που μοιάζουν σαν μαριονέτες, λες και κατευθύνονται από την ίδια την κούραση που τους προκαλεί η αοριστία της ζωής.Η ταινία του Χάρτλεϊ δίνει πολλές υποσχέσεις στον θεατή που δεν επιθυμεί απλώς μια ψυχαγωγική ανάπαυλα.

• Η Ελένη Αλεξανδράκη, με την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της "Σταγόνα στον Ωκεανό", που είδαμε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, δείχνει ότι το υλικό της αποτελεί "γνώριμο δάνειο" από την ελληνική πραγματικότητα και όχι αυθαιρεσία μιας εγωιστικής φαντασίας που αδιαφορεί για τον αποδέκτη της. Η ταινία της είναι η ιστορία δύο ανθρώπων, μιας ηθοποιού που δραπετεύει μέσα στην αγωνία της να δημιουργήσει και ενός νεαρού που δείχνει φόβο για ό,τι ασφαλές και σίγουρο προσφέρει η απρόσωπη εποχή μας. Η νοσταλγία για πράγματα που υπήρξαν και ξεπεράστηκαν από την ευκολία, αποτελεί το κίνητρο μιας αναζήτησης του αληθινού στόχου της ζωής. Μια ταινία που υμνεί τη μοναδικότητα της κάθε στιγμής από τη ζωή μας, ως προσφορά σ' αυτήν, όπως μια μικρή σταγόνα στον ωκεανό. Η ταινία προβάλλεται σήμερα στο Διεθνές Φεστιβάλ Βερολίνου όπου εκπροσωπεί τη χώρα μας.

Γεράσιμος ΒΑΚΡΟΣ