H αυλαία του συνεδρίου "Ελλάδα - Βαλκάνια: Επιχειρηματική συνεργασία", που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, έπεσε χτες το βράδυ, μετά το τέλος της ομιλίας του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη.Οι θέσεις που διατυπώθηκαν από διάφορους ομιλητές, που παρέλασαν από το βήμα του συνεδρίου στο διήμερο των εργασιών (Δευτέρα - Τρίτη), οδηγούν και σε συγκεκριμένα συμπεράσματα.

Τα σημαντικότερα από τα συμπεράσματα που βγαίνουν από το συγκεκριμένο συνέδριο - όπως εμείς τα καταγράψαμε - είναι τα ακόλουθα:

Το πρώτο, που θα πρέπει να σημειωθεί, είναι ότι οι εργασίες του συνεδρίου έλαβαν χώρα υπό τη διακριτική παρακολούθηση εκπροσώπων όλων των θεωρουμένων μεγάλων δυνάμεων, καθώς και των παρεμβάσεων, που έκαναν με ομιλίες τους, οι πρέσβεις των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας καθώς και υψηλόβαθμο στέλεχος της αγγλικής πρεσβείας. Αν και η εκπροσώπηση δεν ήταν η προσδοκώμενη από τους διοργανωτές του συνεδρίου (περίμεναν πρωθυπουργούς και κυβερνητικά στελέχη άλλων χωρών), ωστόσο η παρουσία των πρέσβεων από τις παραπάνω χώρες υποδηλώνει τη σημασία, την οποία αποδίδουν οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις για την περιοχή της Βαλκανικής, του Εύξεινου Πόντου και των μουσουλμανικών χωρών της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Και πρέπει να σημειωθεί εδώ, εκτός από τη στρατιωτικοπολιτική σημασία, η συγκεκριμένη περιοχή έχει και οικονομική σημασία, καθώς είναιπεριοχή πλούσια σε κοιτάσματα πετρελαίου και ως εκ τούτου επικίνδυνα εύφλεκτη.

Οπως χαρακτηριστικά έλεγε παράγοντας του συνεδρίου η περιοχή από την Αλβανία ως το Βλαδιβοστόκ θα βρίσκεται στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος τα επόμενα 10 χρόνια. Η επιχείρηση επομένως "βαλκανική διείσδυση" της ελληνικής αστικής τάξης, περιέχει σημαντικότατους κινδύνους εμπλοκής της χώρας μας στις επιδιώξεις και τους σχεδιασμούς των πολυεθνικών εταιριών πετρελαίου, οι οποίες όχι λίγες φορές τον τελευταίο αιώνα επιλύουν τις ανταγωνιστικές τους αντιθέσεις μέσω της στρατιωτικής ισχύος.Οι κίνδυνοι αυτοί δεν είναι άγνωστοι στην πολιτική ηγεσία, καθώς η ίδια η υπουργός Ανάπτυξης, Β. Παπανδρέου,παρουσιάζοντας τα χαρακτηριστικά της ευρύτερης περιοχής, επισήμανε τα πλούσια πετρελαϊκά της κοιτάσματα, σε αντίθεση με τις δυτικές οικονομίες, οι οποίες τα στερούνται. Και καθώς η Ελλάδα καλείται να παίξει ρόλο "γέφυρας" για την οικονομική διείσδυση των πολυεθνικών στις χώρες της Βαλκανικής και τη ζώνη του Εύξεινου Πόντου, μπορούμε να πούμε πως η συνειδητή συμμετοχή της χώρας μας στο διαμοιρασμό των πλούσιων πετρελαιοπαραγωγών χωρών της πρώην ΣΕ δημιουργεί σοβαρότατους κινδύνους εμπλοκής της στις περιφερειακές διενέξεις.

Το δεύτερο συμπέρασμα, το οποίο επιβεβαιώθηκε και από το συνέδριο αυτό, είναι ο συμπληρωματικός ρόλος, που επιδιώκει να παίξει η ελληνική πολιτική και οικονομική ηγεσία, στο θέμα της κάλυψης θέσεων στη βαλκανική αγορά. Σε καμιά περίπτωση οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν επιδιώκουν να κατακτήσουν ανταγωνιστικές θέσεις στην οικονομία των βαλκανικών χωρών, συγκρουόμενες με τις μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις της Δ. Ευρώπης και της Αμερικής. Αυτό, προφανώς, ήθελε να τονίσει στην ομιλία του ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού, Τ. Γιαννίτσης, όταν χαρακτήρισε μικρομεσαίες τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις, σε σύγκριση με τις μεγάλες διεθνικές. Ο ρόλος, επομένως, της Ελλάδας είναι σαφής. Επιχειρείται κατ' αρχάς η... μετατροπή του ελλαδικού χώρου σε διαμετακομιστικό κέντρο, το οποίο θα χρησιμοποιήσουν οι μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις ως βάση εφόδου στην άγνωστη γι' αυτές βαλκανική αγορά. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, απαιτείται η αναβάθμιση των υποδομών της χώρας (αυτοκινητόδρομοι, αεροδρόμια, λιμάνια) αυτά που γενικώς ονομάζονται μεγάλα έργα καθώς και η αναβάθμιση των τηλεπικοινωνιών και της παροχής τραπεζικών και εμπορικών υπηρεσιών.

Ενα τρίτο συμπέρασμα είναι η στάση των βαλκανικών χώρων, όπως αυτή εκφράστηκε από τη συμμετοχή των εκπροσώπων στο συνέδριο. Παρά τις πολιτικές αλλαγές, που έγιναν στις χώρες αυτές, το πολιτικό και οικονομικό πεδίο, λίγο φαίνεται να επηρέασε τη συμπεριφορά της αστικής τάξης των χωρών αυτών. Μια τάξη με ληστρικά χαρακτηριστικά, η οποία για το μόνο που φαίνεται να ενδιαφέρεται είναι η αναβάθμιση της διαπραγματευτικής της θέσης απέναντι στις δυτικές χώρες. Αυτό, τουλάχιστον, προκύπτει από στις ομιλίες των αντιπροσώπων των χωρών αυτών στο συνέδριο, οι οποίοι επιχειρούσαν να πείσουν τους Ελληνες επιχειρηματίες για την πρόοδο που συντελείται στις χώρες τους σε ό,τι αφορά στην εμπέδωση "των μηχανισμών της αγοράς" και την πρόοδο στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ