Σύντροφοι,

Οι απλές σκέψεις που εκθέτω παρακάτω, με τις σχετικές επιφυλάξεις ως προς την ορθότητά τους, ίσως είναι καταγραμμένες στο μυαλό και άλλων συντρόφων. Και αυτό είναι μία αιτία για να καταγραφούν. Αλλωστε, υποθέτω πως ο προσυνεδριακός διάλογος πρέπει να λειτουργεί βασανιστικά, να στενοχωρεί, να προτείνει και να αξιοποιεί τις απόψεις των μελών, με στόχο τη συμβολή μας στο ανέβασμα της επιρροής και της ιδεολογικής θωράκισης του Κόμματος.

Σύντροφοι, οι προβληματισμοί και τα ερωτηματικά μου προκύπτουν από την ανάγνωση, δε θα τολμούσα να πω μελέτη του κειμένου, του Σχεδίου Προγράμματος, με το οποίο θα ασχοληθώ σ' αυτή τη φάση.

Στην εισαγωγή αναφέρονται όλοι αυτοί οι λόγοι για τους οποίους όλοι μας ενταχθήκαμε, στρατευτήκαμε και περήφανα πληρώνουμε το τίμημα μιας συνειδητής επιλογής, τόσο όμορφης και γοητευτικής, της επιλογής του επαναστάτη.

Οι περιγραφικές διαπιστώσεις για το σύγχρονο κόσμο, την καπιταλιστική κοινωνία και τον ιμπεριαλισμό συνθέτουν μια ζοφερή πραγματικότητα, που γίνεται πιο έντονα αποκρουστική μετά το ισχυρό πλήγμα που κατάφερε η αντεπανάσταση στην υπόθεση του σοσιαλισμού και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος.

Σε δυο εκτιμήσεις που κάνει το κεφάλαιο αυτό θα σταθώ και αυτό γιατί έχουν τη σημασία τους στη συνέχεια αυτού του σημειώματος:

1) Οτι παρεμβάλλονται νέα σοβαρά εμπόδια στην ανάπτυξη της ταξικής συνείδησης της εργατικής τάξης από τη μεγαλύτερη δυνατότητα σήμερα των δυνάμεων του κεφαλαίου, να εξαγοράσουν και να διαφθείρουν συνειδήσεις.

2) Οτι οξύνθηκαν στον αιώνα μας οι ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις, οι οποίες κορυφώθηκαν με το ξεπέρασμα δύο παγκοσμίων πολέμων.

Η υπέροχη πρόταση της ΚΕ για τη μοναδική σήμερα αναγκαιότητα του αντιιμπεριαλιστικού, αντιμονοπωλιακού, δημοκρατικού μετώπου, είναι πράγματι συναρπαστική. Στη βάση του προγράμματος για το πέρασμα στο σοσιαλισμό, μπορεί και πρέπει να θέλξει, να διεγείρει και να συσπειρώσει τους εργάτες και άλλους ανθρώπους, να προσδώσει μια νέα δυναμική στο εξασθενισμένο λαϊκό κίνημα με τελική προοπτική τη δημιουργία των υποκειμενικών προϋποθέσεων για τη σοσιαλιστική επανάσταση. Και εφόσον η διαμόρφωση των προϋποθέσεων για την επαναστατική αλλαγή θα είναι αποτέλεσμα μιας διαδικασίας με ανοδικές και καθοδικές στιγμές και φάσεις, το βάθεμα και το γιγάντωμα του μετώπου θα φέρει και το συσχετισμό δύναμης, την ετοιμότητα και θέληση της μεγάλης πλειοψηφίας της εργατικής τάξης.

Στο κείμενο γίνεται η εκτίμηση πως οι εσωτερικές εξελίξεις στη 15ετία '80 - '95 βοήθησαν να ωριμάσουν περισσότερο οι υλικές προϋποθέσεις για το σοσιαλισμό στον τόπο μας. Νομίζω πως ναι, έτσι είναι.

Ισως και άλλοι να το νομίζουν. Και κανείς μας, πιστεύω, δε διαφωνεί πως στα πλαίσια περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, η ταξική πάλη θα κατευθύνεται στη λύση της βασικής αντίθεσης κεφαλαίου - εργασίας ή στο ότι η επαναστατική αλλαγή στην Ελλάδα θα είναι σοσιαλιστική.

Αλλά ποια είναι η αλήθεια σήμερα, σύντροφοι, γι' αυτούς που θα γυρίσουν τον τροχό της ιστορίας αντίστροφα; Ποια είναι η ικανότητα του υποκειμενικού παράγοντα, δηλαδή του λαϊκού κινήματος και του ΚΚΕ, να παρεμβαίνουν στις εξελίξεις;

Για μεν το λαϊκό κίνημα, παίρνοντας υπόψη ότι οι δυνάμεις του κεφαλαίου μπορούν να διαφθείρουν και να εξαγοράζουν, το ρόλο που μας επιφυλάσσει η Ευρωπαϊκή Ενωση στο διεθνή καταμερισμό εργασίας με τις ψευτοθεωρίες για τη δήθεν μεταβιομηχανική κοινωνία, και η κύρια απασχόληση της ελληνικής εργατικής τάξης στις υπηρεσίες και το εμπόριο, αποδυναμώνουν αντικειμενικά το βαθμό συνειδητότητας της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης, της οποίας επιπρόσθετα και με τις νέες διαστρωματώσεις πρέπει να εξετάσουμε και να αναλύσουμε τα χαρακτηριστικά και τη σύνθεσή της.

Οι προλετάριοι των εργοστασίων που έχυναν το ατσάλι (έδεναν) στο καζάνι της καθημερινής διαπάλης με τις πρωτόγονες μορφές εκμετάλλευσης, περιορίζονται γύρω από την κοιλάδα του Ρουρ και σε εξελιγμένες συνθήκες εκμετάλλευσης.

Οι οικοδόμοι της περασμένης κύρια γενιάς, που δημιούργησαν το πιο μπροστάρικο ταξικό κίνημα στον τόπο μας μετά τον Εμφύλιο, φεύγουν σιγά σιγά. Το κενό μεγάλο, όπως μεγάλο το κενό από το χτύπημα της αγροτιάς και του κινήματός της.

Και ας δούμε σε ποιο βαθμό ιδεολογικής και πολιτικής ωριμότητας, συνέπειας και ετοιμότητας, βρίσκεται η συνειδητή πρωτοπορία της εργατικής τάξης, οι κομμουνιστές και το κόμμα τους. Και είναι σημαντικό να απαντήσουμε σήμερα. Θα προτάξουμε σαν κύριο πολιτικό καθήκον τη συγκέντρωση δυνάμεων για τη γονιμοποίηση του ενιαίου μετώπου πάλης.

Ας σκεφθούν καλά όσοι μεμψιμοιρούν. Πίσω και έξω απ' αυτή τη γραμμή πάλης δεν υπάρχει ελπίδα για απόσπαση ουσιαστικών και βιώσιμων κατακτήσεων. Ολα θα κριθούν στο έδαφος του αγώνα και της προσφοράς.

Κάθε ικμάδα κομματικής μας ζωής πρέπει να συμβαδίζει (πράγμα που πολύ απέχει σήμερα) με την πάλη για την υπόθεση της αναζωογόνησης των ιδανικών του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού.

Η αγωνία όμως και ο προβληματισμός μου μαζί και παράλληλα με τη δυνατότητα δημιουργίας του μετώπου σήμερα, εστιάζεται και στα κατοπινά, όταν αρχίσει μέσα από χίλιες δυο αντιθέσεις η διαδικασία της οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Θα επαναληφθούν παραλείψεις και λάθη του παρελθόντος, και θα προκύψουν τακτικές με βαθιά λαθεμένες πολιτικές διαπιστώσεις;

Δεν αμφισβητώ την ιστορία, τη θεωρία, τη στρατηγική μας. Ωστόσο, η υποχώρηση των δυνάμεών μας σε εθνικό είτε διεθνές επίπεδο, πέραν του ρόλου της αντίδρασης των δυνάμεων της αντεπανάστασης είναι και ευθύνη νοσηρών επιλογών και λαθεμένων κινήσεων τακτικής των κομμουνιστών.

Στη θέση 33 δεν αμφισβητείται από τον υπογράφοντα το δικαίωμα της πολιτικής αυτοτέλειας του καθενός εκ των πολιτικών συμμάχων που δουλεύουν στο μέτωπο, για να αποφύγουμε όμως οδυνηρές εμπειρίες όπως εκείνης του "ΣΥΝ" (ακόμα λίγο και θα βλέπαμε τον Περισσό με τα κιάλια από μακριά), διαπιστωτικά επιβάλλεται, κόμμα δυνατό και μαζικό, με στελέχη και μέλη εξοπλισμένα επαρκώς και ενιαία χωρίς ιδεολογικοπολιτικές παρεκκλίσεις.

Καθώς δυνατό και μαζικό κόμμα επιβάλλεται και από τη θέση 34, όπου αναφέρεται η ανομοιογένεια των δυνάμεων του μετώπου από άποψη κοινωνικής θέσης και ιδεολογικής στάσης και με δεδομένη δε την επαναστατική κατάσταση που θα επιτραπεί να μην υποτιμηθεί η σχετική πείρα της Ινδονησίας και του Ιράν, όπου αυτοί που έβαλαν κύρια τις πλάτες τους στη στήριξη της επανάστασης, ήταν οι ίδιοι που δέχτηκαν στα στήθια τους τις σφαίρες των αποσπασμάτων εκτέλεσης. Και ο νοών νοείτω.

Η θέση 39 αναφέρει ότι τη σχεδιασμένη ορθολογική χρησιμοποίηση των υλικών, χρηματικών και εργασιακών πόρων εξασφαλίζει ο κρατικός και εργατικός έλεγχος.

Ακριβώς το αντίθετο έδειξε η ζωή στη Σοβιετική Ενωση και οι άλλες λαϊκές Δημοκρατίες (πλην Χόνεκερ). Κάστα τυχοδιωκτικών καιροσκόπων στα ανώτατα κρατικά και κομματικά αξιώματα, καθώς και στελέχη μιας κλίκας εργατικής αριστοκρατίας, αφού για χρόνια ασχολήθηκαν αποκλειστικά με την κερδοσκοπία, τον χρηματισμό και τη μαύρη αγορά σαν χαριστική βολή ξεπουλήθηκαν οι ίδιοι και ξεπούλησαν και τη λαϊκή εξουσία και το Κόμμα.

Να προνοήσουμε έγκαιρα με τη μαρξιστική - λενινιστική διαπαιδαγώγηση στελεχών και μελών.

Κατά καιρούς αρκετοί εξάρτησαν τις προσωπικές τους προσδοκίες με ένα φευγαλέο πέρασμα από το Κόμμα. Και, όπως βλέπετε, το διατυπώνω και αρκετά κομψά.

Να τελειώσω με μια ακόμα παρατήρηση:

Αν αύριο σε συνθήκες οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην Ελλάδα με δεδομένο τον εχθρικό διεθνή περίγυρό μας, με οξυμένες στο έπακρο τις ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις, αποφασιστεί από τα ξένα ιμπεριαλιστικά επιτελεία είτε μια ελεγχόμενη σύγκρουση με τη γείτονα, είτε επιχειρηθεί αλλαγή εξωτερικών συνόρων των χωρών της Βαλκανικής, πώς θα αντιδράσει το νέο καθεστώς; Πού θα αναζητήσει διεθνή ερείσματα και πώς θα αντιμετωπίσει την οικονομική περικύκλωση, που πιθανόν να επιχειρήσει η σημερινή νέα τάξη πραγμάτων;

Κούρασα, γκρίνιαξα, στενοχώρησα ίσως. Κάποιοι πρέπει να το κάνουν και αυτό. Χίλια συγνώμη.

Συντροφικά

ΝΟΤΗΣ ΔΟΥΚΑΣ - οικοδόμος

Κρεμαστή - Ρόδου