Καλά μας οδηγούν

1. Η αντίληψη τέσσερα ή πέντε κόμματα δύο πολιτικές, που διαπερνά με τη μορφή συνθήματος την πολιτική μας πρακτική τα τελευταία χρόνια, έχει γίνει στόχος - όχι λίγες φορές - από τα προπαγανδιστικά πυρά του ταξικού αντίπαλου. Οι κάθε λογής κουκουεδολόγοι - πολιτικοί, δημοσιογράφοι, αναλυτές στα ΜΜΕ - πατούν και σ' αυτήν για να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους και να εκφράσουν την απογοήτευσή τους για τη μοναχική πορεία που ακολουθεί το κόμμα μας, για τον απομονωτισμό και την απομάκρυνσή του από το πολιτικό γίγνεσθαι που με μαθηματική ακρίβεια δήθεν οδηγείται.

Τι είναι, όμως, αυτό που πραγματικά τους πονά;

Είναι το γεγονός ότι αυτή η αντίληψη είναι σε θέση να αποκαλύψει απλά και παραστατικά στον κάθε εργαζόμενο την ευθύνη όλων των κομμάτων του λεγόμενου πολύχρωμου δικομματισμού - είτε πρόκειται για κόμματα εξουσίας είτε για δορυφόρους τους - για την αντιλαϊκή πολιτική που χρόνια τώρα, αλλά και σήμερα, ακολουθείται και που ο λαός μας τη νιώθει βαθιά στο πετσί του.Είναι το γεγονός ότι αυτή η αντίληψη είναι σε θέση - σε συνδυασμό με την ανάπτυξη αγώνων - να αντιπαλέψει τη συμφέρουσα για τα σχέδια της άρχουσας τάξης λογική τού όλοι τους είναι ίδιοι και να κερδίσει συνειδήσεις με την πλευρά της πάλης για την υλοποίηση μιας ριζικά αντίθετης πολιτικής.

Είναι το γεγονός ότι αρνείται να εξαγνίσει τις πολιτικές και τις πρακτικές κάποιων αυτοονομαζόμενων σοσιαλιστικών ή και αριστερών κομμάτων, αποκαλύπτοντας ότι και οι άμεσοι και οι μακροπρόθεσμοι τακτικοί και στρατηγικοί τους στόχοι υπηρετούν - ίσως με διαφορετικό, πιο εύπεπτο τρόπο, αλλά πάντως υπηρετούν - τα συμφέροντα της αστικής τάξης, φροντίζουν για τη μακροημέρευση του καπιταλισμού.

Μακριά, φυσικά, από μας η εκτίμηση ότι δεν έχουμε πολλά ακόμη να κάνουμε, για να αξιοποιούμε δημιουργικά, σε κάθε χώρο, τα πλεονεκτήματα που μας δίνει αυτή η αντίληψη. Πως δε χρειάζεται να σκύψουμε πολύ περισσότερο στο πρόβλημα που λέγεται βάση, ψηφοφόροι και οπαδοί των άλλων κομμάτων, να το μελετάμε πολύ συγκεκριμένα και πέρα από υποκειμενισμούς και προσωπικές αντιδικίες, να έχουμε μόνιμα στο κέντρο της προσοχής μας, αλλά και των σχεδιασμών μας την ανάγκη διαφοροποίησης της ταξικής τους συνείδησης. Χωρίς να τους αθωώνουμε για τις ευθύνες που τους αναλογούν ως μέλη - ψηφοφόρους κομμάτων που ακολουθούν βαθιά αντιλαϊκή πολιτική, χωρίς όμως και να τους χρεώνουμε τις ευθύνες των ηγεσιών τους, που είναι σαφώς άλλης ποιότητας και δεν τους ανήκουν.

Χωρίζοντας, λοιπόν, τις ευθύνες της ηγεσίας από αυτές της βάσης των άλλων κομμάτων, επικεντρώνουμε όλη την προσπάθειά μας στην πολιτική διαφοροποίηση αυτής της βάσης, μια που αυτή είναι που μας ενδιαφέρει, μ' αυτήν θα πάμε στους διεκδικητικούς αγώνες σήμερα, στο αντιιμπεριαλιστικό, αντιμονοπωλιακό, δημοκρατικό μέτωπο αύριο, στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού μεθαύριο. Ομως σ' αυτή μας την προσπάθεια ένα ζήτημα πρέπει να έχουμε καθαρό: Οσο και αν πορευόμαστε σε κοινούς αγώνες, όσο και αν συζητάμε ή κάνουμε παρέα με τα μέλη και τους οπαδούς των άλλων κομμάτων, δεν πρόκειται να πετύχουμε ριζική μεταστροφή της πολιτικής τους συνείδησης, αν ταυτόχρονα και σε κάθε ευκαιρία δεν αποδείχνουμε με κατανοητό και πειστικό τρόπο τις ευθύνες της πολιτικής ηγεσίας του κόμματός τους, τους βαθύτερους λόγους που η ηγεσία αυτή ακολουθεί τέτοια, ενάντια στα συμφέροντά τους πολιτική και την ουσιαστική και στην πράξη σύμπλευσή της με τις ηγεσίες των άλλων κομμάτων του πολύχρωμου δικομματισμού. Αν στο όνομα πιο εύκολης εξεύρεσης συζητητών διαφοροποιήσουμε ή ελαχιστοποιήσουμε την κριτική μας προς τις ηγεσίες άλλων κομμάτων, τότε σπέρνουμε αυταπάτες για τη φύση, τις προθέσεις και τους στόχους αυτών των ηγεσιών, ουσιαστικά υπονομεύουμε κάθε προσπάθεια ριζικής πολιτικής διαφοροποίησης. Θα έχουμε πολλούς μόνιμους συζητητές που θα συνεχίζουν όμως εσαεί να ψηφίζουν, έστω και κριτικά, το κόμμα τους και να απέχουν από αντιμονοπωλιακούς, αντιιμπεριαλιστικούς αγώνες.

2. Σωστά αναφέρεται στη Θέση 36 του Σχεδίου Προγράμματος ότι το κράτος, που θα εγκαθιδρυθεί στην Ελλάδα, όταν η εργατική τάξη πάρει την εξουσία θα είναι η δικτατορία του προλεταριάτου. Με ό,τι αυτός ο όρος μπορεί να σημαίνει, με ό,τι εκφράζει. Πρόκειται για επιστημονικό - ταυτόχρονα όμως και πολιτικό - όρο και έτσι ακριβώς πρέπει να αντιμετωπίζεται από το Κόμμα μας.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην προπαγάνδα μας για την αναγκαιότητά της να προβάλλουμε ταυτόχρονα και τις δυο πολύ σημαντικές αποστολές, τις οποίες η δικτατορία του προλεταριάτου αναλαβαίνει να φέρει σε πέρας: Να διαμορφώσει συνθήκες και προϋποθέσεις ολόπλευρης συμμετοχής της εργατικής τάξης και όλων των εργαζομένων στη διαδικασία της διαμόρφωσης και της λήψης των αποφάσεων - και εδώ δίκαια μιλάμε για χίλιες φορές ποιοτικά ανώτερη δημοκρατία από την καλύτερη αστική δημοκρατία που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα - και ταυτόχρονα να τσακίσει τα υπολείμματα της ηττημένης αστικής τάξης, οικονομικά, πολιτικά, οργανωτικά - και εδώ επίσης δίκαια μιλάμε για δικτατορία επί της αστικής τάξης. Και με τις δυο αυτές λειτουργίες της η δικτατορία του προλεταριάτου στεριώνει την εξουσία της εργατικής τάξης. Και με τις δυο, ταυτόχρονα, λειτουργίες της δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την παραπέρα οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας.

Η προπαγάνδιση και των δύο αυτών λειτουργιών είναι απαραίτητη, για να συνειδητοποιήσουν οι εργαζόμενοι, γιατί η σημερινή λεγόμενη δημοκρατία είναι στην ουσία της δικτατορία της αστικής τάξης επί των εργαζομένων, γιατί οι κλασικοί χρησιμοποίησαν τη λέξη δικτατορία, για να χαρακτηρίσουν το κράτος που έπρεπε το προλεταριάτο να εγκαθιδρύσει, γιατί ο όρος είναι επιστημονικός. Φυσικά, η λέξη δικτατορία είναι φορτισμένη αρνητικά. Αυτό δεν είναι κάτι που πρέπει να μας ξενίζει. Ολόκληρη η πολύ πλούσια γκάμα της πολιτικής ορολογίας, όπως π. χ. κοινωνική συμφωνία, κοινωνικός διάλογος, δικομματισμός, εκσυγχρονισμός, νεοφιλελευθερισμός, κομμουνισμός, κομμουνιστικό κόμμα, προλεταριακός διεθνισμός, ταξική πάλη, σοσιαλισμός, δικτατορία του προλεταριάτου, ιμπεριαλισμός και εκατοντάδες άλλοι όροι, είναι σε διαρκή διαδικασία φόρτισης, θετικής ή αρνητικής. Φροντίζουν γι' αυτήν και η αστική και η εργατική τάξη, μια που όλοι αυτοί οι όροι αποτελούν μόνιμα πεδία αδιάκοπης ιδεολογικής διαπάλης. Γίνεται εύκολα φανερή η σημασία που έχει η επικράτηση της μιας ή της άλλης ιδεολογίας στη φόρτιση αυτών των όρων για τη διαμόρφωση του υποκειμενικού παράγοντα.

Στόχοι, οράματα, πρακτικές διαδικασίες, πολιτικές που εκφράζονται επιστημονικά με αυτούς τους όρους, λαμπρύνονται και αμαυρώνονται αντίστοιχα και δημιουργείται έτσι ανάλογο κλίμα - θετικό ή αρνητικό - που διευκολύνει ή δυσκολεύει το έργο της πολιτικής πρωτοπορίας, αλλά και του μαζικού κινήματος.

Πιστεύω, λοιπόν, ότι έργο του κομμουνιστικού κόμματος είναι να παίρνει όλα εκείνα τα μέτρα, για να αλλάξει τη φόρτιση σε όσους όρους η αστική ιδεολογία έχει καταφέρει να επιβάλει τη δική της και όχι να εγκαταλείπει αυτούς τους όρους, στο όνομα των όποιων δυσκολιών εμφανίζει ένας τέτοιος στόχος. Αυτό πρακτικά σημαίνει - πέρα από τα άλλα - συνεχή, επίμονη προπαγάνδιση της επιστημονικότητας αυτών των όρων, της αλήθειας που βρίσκεται στο περιεχόμενό τους, αλλά και συνεχή, επίμονη αποκάλυψη της συσκότισης ή της διαστρέβλωσης του περιεχομένου που επιχειρεί ο ταξικός αντίπαλος και των λόγων για τους οποίους επιχειρεί κάτι τέτοιο.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πολιτική ορολογία ήταν πάντα και παραμένει στοιχείο αναπόσπαστο της κάθε ιδεολογίας και η δική μας ιδεολογία, η ιδεολογία του επιστημονικού σοσιαλισμού, μόνο επιστημονική ορολογία τής επιτρέπει να φέρει. Αντίθετα, η απεμπόληση επιστημονικών όρων από τα κείμενά μας ανοίγει επικίνδυνους δρόμους που ενδέχεται να υπονομεύουν την επιστημονικότητα της ίδιας της θεωρίας μας.

Το 15ο Συνέδριο θα μείνει στην ιστορία ως το πρώτο συνέδριο που πραγματοποιεί το Κόμμα μας σε μια Ευρώπη απ' άκρου σ' άκρον καπιταλιστική.Πολλές και μεγάλες οι δυσκολίες που έχουμε μπροστά μας, πλούσιες όμως, πλουσιότερες παρά ποτέ οι εμπειρίες μας. Μακρύς και δύσβατος ο δρόμος που ξανοίγεται μπροστά μας, φωτισμένος όμως από την αστείρευτη πηγή φωτός που λέγεται σοσιαλιστικό όραμα.

Επιτρέψτε μου, λοιπόν, την εκτίμηση ότι τα ντοκουμέντα που η Κεντρική Επιτροπή έδωσε στη δημοσιότητα για τον προσυνεδριακό διάλογο, καλά μας οδηγούν.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ

ΚΟΒ Ριζοσπάστη