Αγκυρα και Ουάσιγκτον λίγες μόλις μέρες πριν την πραγματοποίηση σημαντικών ελληνοτουρκικών συναντήσεων, με δηλώσεις αξιωματούχων, επιχειρούν να διαμορφώσουν το κλίμα και το πλαίσιο των ελληνοτουρκικών συνομιλιών.

Από την πλευρά της Αγκυρας θα πρέπει να επισημανθεί η επιμονή με την οποία υπογραμμίζεται η άποψη πως απαιτείται ελληνοτουρκικός διάλογος για τους βράχους και τις νησίδες του Αιγαίου των οποίων το καθεστώς δε διευκρινίζεται από διεθνή κείμενα. Τη θέση αυτή, επανέλαβε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Μ. Γιλμάζ, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Ε. Γκιονενσάι επανέλαβε πως η χώρα του επιθυμεί διμερή διάλογο για το σύνολο των ελληνοτουρκικών διαφορών.

Με τις δηλώσεις αυτές, η Αγκυρα εμφανίζεται αμετακίνητη στην άποψη για την ύπαρξη γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο και επαναλαμβάνει τη θέση για την πραγματοποίηση μιας εφ' όλης της ύλης ελληνοτουρκικής συζήτησης.

Αυτές τις απόψεις της Αγκυρας, σαφέστατα συμμερίζεται η Ουάσιγκτον, η οποία όπως είναι γνωστό επιθυμεί τη συνολική διευθέτηση των ελληνοτουρκικών προβλημάτων. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του στενού συνεργάτη του Αμερικανού Προέδρου Τζ. Στεφανόπουλου, σύμφωνα με την οποία δε θεωρεί δυσμενή εξέλιξη μια ελληνοτουρκική συζήτηση κορυφής τύπου Καμπ Ντέιβιντ.

Πρέπει να σημειωθεί, πως πάγια επιδίωξη της αμερικανικής διπλωματίας

είναι η εγκατάσταση Μέτρων Εμπιστοσύνης στο Αιγαίο.

Τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο Αιγαίο, έθεσαν οι Αμερικανοί στον υφυπουργό Αμυνας Ν. Κουρή κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στις ΗΠΑ. Οπως είπε ο ίδιος, κατά τη συνάντησή του με τον Αμερικανό ομόλογό του, έγινε συζήτηση για την επαναδραστηριοποίηση της συμφωνίας Παπούλια - Γιλμάζ του 1988 στη Βουλιαγμένη, η οποία προβλέπει μέτρα για την αποφυγή κρίσεων στο Αιγαίο. Συγκεκριμένα η αμερικανική πλευρά πρότεινε να γίνει συνάντηση Αμερικανών και Ελλήνων στρατιωτικών για την ερμηνεία των όρων της συμφωνίας καθώς και την εγκατάσταση στο Αιγαίο συστήματος ελέγχου της συμφωνίας. Οι προτάσεις σύμφωνα με τον Ν. Κουρή δεν έγιναν δεκτές από την ελληνική πλευρά, μάλιστα όπως είπε χαρακτηριστικά αποτελούν μια προσπάθεια για την επαναφορά από την "πίσω πόρτα" των παλαιότερων προτάσεων του Ρ. Χόλμπρουκ περί Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Η εγκατάσταση ενός καθεστώτος ελέγχου στο Αιγαίο, είπε ο Ν. Κουρής, "οδηγεί σε αποδυνάμωση των αρχών εναέριας κυκλοφορίας των Αθηνών που είναι υπεύθυνες για το FIR Αθηνών και βεβαίως υπονόμευση των δικαιωμάτων που έχουμε για την άμυνα στο χώρο του Αιγαίου".

Το κλίμα αυτό, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις διπλωματικών κύκλων στην Αθήνα, δημιουργεί ασφυκτικές πιέσεις στην ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να προσέλθει σε μια εφ' όλης της ύλης συζήτηση με την Αγκυρα. Προς το παρόν η ελληνική κυβέρνηση, οχυρωμένη πίσω από τη θέση για βήμα προς βήμα προσέγγιση, επιχειρεί να κερδίσει χρόνο, αρνούμενη να αποδεχτεί τη διαδικασία των απ' ευθείας συνομιλιών. Πάντως, παρά την επιθυμία της να κερδίσει χρόνο, η ελληνική κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να προσέλθει σε συνομιλίες για την Τουρκία. Η προπαρασκευή των συνομιλιών θα γίνει από τους Γενικούς Γραμματείς των υπουργείων Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας που θα συναντηθούν στις 28 του μηνός στη Βέρνη. Λίγες μέρες μετά, στις 2 Ιουνίου, οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών θα συναντηθούν στο Βερολίνο...