Στον λυρικό ποιητή Παναγιώτη Σούτσο,τον πρωτοπόρο του ελληνικού ρομαντισμού, που "τόλμησε" το 1834 να εκδώσει το πρώτο νεοελληνικό μυθιστόρημα - τον "Λέανδρο" - είναι αφιερωμένη η έκτη εκπομπή του δεύτερου κύκλου της σειράς "Πεζογραφία και πραγματικότητα", που θα μεταδοθεί την Τρίτη, στις 17.30, από την ΕΤ-2.

Ο Π. Σούτσος γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1806 και σπούδασε στη Χίο και στη Γαλλία. Αδελφός του Αλέξανδρου Σούτσου - του σατιρικού και λυρικού ποιητή και του κυριότερου εκπροσώπου της Αθηναϊκής Ρομαντικής Σχολής - δείχνει στα πρώτα βήματά του να επηρεάζεται από τη ζωή και τη δράση του αδελφού του. Ωστόσο, ο Παναγιώτης δεν αναμείχθηκε τόσο στα πολιτικά πράγματα, όσο ο Αλέξανδρος, και οι θέσεις του ακολουθούσαν μεν σταθερά τη στάση του αδελφού του, αλλά χωρίς μαχητικές εκρήξεις. Αφιερώθηκε συστηματικότερα στα Γράμματα, υπηρέτησε τη δημοσιογραφία ως συντάκτης των εφημερίδων "Φίλος του Νόμου" (Υδρα), "Ηλιος" (Ναύπλιο) και "Αναγεννηθείσα Ελλάς", "Συνένωσις" και "Ηλιος" της Αθήνας. Χρημάτισε επίσης υπάλληλος σε πολλές δημόσιες θέσεις, από τις οποίες όμως απομακρυνόταν λόγω των αντικαθεστωτικών του πεποιθήσεων, με αποτέλεσμα να πεθάνει το 1868 πάμπτωχος.

Ο Π. Σούτσος είναι ο κυριότερος εκπρόσωπος της νεοελληνικής λυρικής δημιουργίας στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Στο έργο του είναι φανερή η άμεση επίδραση της γαλλικής παιδείας του, αφού μιμήθηκε ιδιαίτερα τους Γάλλους ρομαντικούς Ουγκό και Λαμαρτίνο, ενώ δέχτηκε και την επίδραση του προρομαντικού Αγγλου ποιητή Τόμας Γκρέι, αλλά και του Αθανάσιου Χριστόπουλου.

Ο Σούτσος πρωτοεμφανίστηκε ως ποιητής εκδίδοντας το 1827 στο Ναύπλιο τα "Ασματα Πολεμιστήρια". Το κυρίως λυρικό του έργο, όμως, συγκεντρώνεται στις δύο ποιητικές του συλλογές "Ποιήσεις" (1831) και "Η Κιθάρα" (1835), που τις χαρακτηρίζουν τα βασικά γνωρίσματα του ρομαντισμού. Στις "Ποιήσεις", μάλιστα, περιλαμβάνεται ο "Οδοιπόρος", μια δραματική σύνθεση, που παρά τις πολλές υπερβολές και αισθητικές ατέλειές της εμφορείται από δύναμη και μεγαλοπρέπεια, από μια ρομαντική αισθαντικότητα και από εκφραστική δύναμη στη γλώσσα. Ο "Οδοιπόρος" γνώρισε μεγάλη εκδοτική επιτυχία και θεωρείται το αντιπροσωπευτικότερο κείμενο του αθηναϊκού ρομαντισμού.

Το 1834 ο Σούτσος εξέδωσε τον "Λέανδρο", ιστορικό μυθιστόρημα με αισθηματική υπόθεση. Πρόκειται για την έκδοση του πρώτου νεοελληνικού μυθιστορήματος που αποτέλεσε πραγματικά τολμηρό εγχείρημα, όπως σημειώνει και ο ίδιος ο συγγραφέας στον πρόλογο. Ο Σούτσος γνώριζε ότι έτσι ανοίγει το δρόμο της νεοελληνικής μυθιστοριογραφίας, μεταφέροντας στην Ελλάδα το κλίμα του δυτικού ρομαντισμού μέσα από ένα επιστολικό μυθιστόρημα. Αλλά ο "Λέανδρος" δεν είναι μόνο ρομαντικό μυθιστόρημα. Οι ιδέες του Διαφωτισμού αποτυπώνονται με "ωφέλιμη" για τον αναγνώστη προβληματική. Η θαυμαστή αναφορά του "Λέανδρου" στον κοινωνισμό, καθώς και η αποστροφή του για "τους εμπορευομένους τον άνθρωπον ανθρώπους" - βασική θέση που ανέπτυξε αργότερα ο Μαρξ - φανερώνουν την πίστη του συγγραφέα σ' έναν πρώιμο σοσιαλισμό.Μάλιστα σ' ένα διήγημά του, τον "Τρισχιλιόπηχο", που δημοσιεύτηκε το 1833 στην εφημερίδα "Ηλιος" του Ναυπλίου, είναι προφανής ο πολιτικός του οραματισμός: "Η Ευρώπη, της οποίας τα διάφορα μέρη συνενούνται ήδη διά των ηθών, διά των αναγκών, διά συμπαθειών και διά του φωτισμού, η Ευρώπη θέλει να υπάρξει μια κοινωνία".

Η σειρά ντοκιμαντέρ "Πεζογραφία και πραγματικότητα", παρά την επιστημονική της εγκυρότητα - αφού τα κείμενα γράφουν γνωστοί πανεπιστημιακοί και κριτικοί της λογοτεχνίας - δεν παύει να είναι μια ψυχαγωγική εκπομπή, που εύκολα μπορεί να παρακολουθήσει ο θεατής. Τα κείμενα της συγκεκριμένης εκπομπής είναι γραμμένα από την Αλεξάνδρα Σαμουήλ, η σκηνοθεσία από τον Α. Κάραμποτ, η αφήγηση από την ηθοποιό Δ. Χατούπη και η ανάγνωση κειμένων από τον Μ. Σουρμαϊνη.