Ευρώπη και Ανατολή σμίγουν στο πρόσωπο της Ιορδανίας, υποστηρίζουν οι ταξιδιώτες και οι περιηγητές. Το ίδιο υποστηρίζει και η Εμιλι Νάφα, μέλος του Πολιτικού Γραφείου του Ιορδανικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Η Ε. Νάφα, όμως, που παρακολούθησε το 15ο Συνέδριο του ΚΚΕ, στη συζήτηση που είχε με το "Ριζοσπάστη" μίλησε και για την Ιορδανία του σήμερα, και για τα προβλήματά της, και για την πολυσυζητημένη "ειρηνευτική διαδικασία", αποδεικνύοντας ότι τα πράγματα δεν είναι πάντα τόσο "ρόδινα" όσο παρουσιάζονται.

-Η Ιορδανία παρουσιάζεται από όλα τα ΜΜΕ ως η χώρα αυτή της Μέσης Ανατολής που πλησιάζει περισσότερο από κάθε άλλη τα ευρωπαϊκά κριτήρια διαβίωσης και κοινωνικής κατάστασης. Θα ήθελα, με δύο λόγια, να μου περιγράψετε την Ιορδανία του σήμερα, πώς είναι στην πραγματικότητα.

-Ο πληθυσμός της χώρας μου δεν ξεπερνά τα 3.000.000 και η καθημερινή ζωή θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μια ανάμειξη του ευρωπαϊκού και του μουσουλμανικού πολιτισμού. Η Ιορδανία, σήμερα, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, όπως είναι για παράδειγμα το μεγάλο ποσοστό της ανεργίας, 23%, του οποίου η πλειοψηφία είναι οι γυναίκες, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό του λαού ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας και οι τιμές των αγαθών είναι πάρα πολύ υψηλές.

Στην Ιορδανία έχουμε πολλά πολιτικά προβλήματα, καθώς κυριαρχεί μια σύγχυση από τότε που υπογράφτηκε η συνθήκη με το Ισραήλ. Κι αυτό γιατί, εφόσον δεν έχουμε μια συνολική ειρήνη στην περιοχή, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για πραγματική ειρήνη, για σταθερότητα, για ασφάλεια.

- Ακριβώς αυτό θα ήθελα να σας ρωτήσω. Πολλά γράφτηκαν και ειπώθηκαν όταν η Ιορδανία υπέγραψε συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ, διασπώντας κατά κάποιο τρόπο το μέτωπο των αραβικών χωρών. Τι σημαίνει, πραγματικά, αυτή η ειρήνη για την Ιορδανία και ποια είναι η εκτίμηση του κόμματός σας για την κατάσταση που διαμορφώθηκε μετά τη συμφωνία αυτή;

-Δεν είμαστε ικανοποιημένοι με τη συνθήκη αυτή γιατί τη θεωρούμε μια ξεχωριστή συμφωνία, διαχωρισμένη από τις υπόλοιπες γειτονικές αραβικές χώρες. Υπάρχουν, ακόμα, εδάφη της Ιορδανίας που παραμένουν κατειλημμένα, με τη δικαιολογία ότι έχουν καλλιεργηθεί από τους Ισραηλινούς, ενώ παράλληλα καμία λύση δεν έχει δοθεί για το πρόβλημα του νερού μας. Το Ισραήλ έχει καταλάβει τις υδάτινες πηγές μας από το 1967, αμέσως μετά το τέλος του πολέμου, και μέχρι σήμερα δεν έχει κάνει καμία υποχώρηση σε αυτό το θέμα. Εδώ, όμως, θα πρέπει να υπογραμμίσω ότι η Ιορδανία δεν ήταν η πρώτη που προχώρησε σε συμφωνία με το Ισραήλ. Το ενιαίο αραβικό μέτωπο το είχαν, ήδη, διασπάσει οι Παλαιστίνιοι. Και αυτή η κίνησή τους επηρέασε την ιορδανική ηγεσία.

Δεν είμαστε ενάντια στην ειρήνη ως λύση. Ημασταν και παραμένουμε ανάμεσα στους πρώτους που τόνισαν την αναγκαιότητα της ειρήνης για την πρόοδο και την ηρεμία της περιοχής. Ομως, η ειρηνευτική διαδικασία, που υλοποιείται τώρα, προωθείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες, μετά τον πόλεμο του Κόλπου, κάνουν ό,τι μπορούν για να κυριαρχήσουν σε όλη την περιοχή. Εχουν επιβάλει τη συγκεκριμένη ειρηνευτική διαδικασία, γιατί αυτή θα υπερασπίζει τα συμφέροντά τους, θα τους βοηθήσει να έχουν το "πάνω χέρι" σε όλη την περιοχή, χρησιμοποιώντας το Ισραήλ ως το μεγαλύτερο σύμμαχό τους και τοποτηρητή. Γι' αυτό το λόγο, άλλωστε, οι ΗΠΑ υποστηρίζουν όσο περισσότερο γίνεται την ανάπτυξη της ισραηλινής οικονομίας, ώστε μέσω της ισραηλινής οικονομικής ανωτερότητας να ελέγξουν και την οικονομίατης όλης περιοχής.

Με άλλα λόγια, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ετοιμάζεται πυρετωδώς η "αγορά της Μέσης Ανατολής". Πιστεύουμε ότι στο πλαίσιο αυτών των σχεδίων, οι Αραβες αντιμετωπίζονται ως φτηνή εργατική δύναμη. Οι ΗΠΑ επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία του Ισραήλ και το πετρέλαιο της όλης περιοχής, ώστε να γίνουν επενδύσεις και να επωφεληθούν τα μεγάλα μονοπώλια και το πολυεθνικό κεφάλαιο.

Ολα αυτά μας κάνουν να πιστεύουμε ότι η Ιορδανία παίζει το ρόλο του "περάσματος" για το Ισραήλ, που θέλει να πλησιάσει άλλες αραβικές χώρες. Και αυτό έγινε ιδιαίτερα κατανοητό μετά το τέλος της οικονομικής συνόδου στο Αμμάν, πριν από μερικούς μήνες, όπου από τις τόσες υποσχέσεις βοήθειας και υποστήριξης προς την Ιορδανία, δεν υλοποιήθηκε ούτε μία. Αντίθετα, τα πράγματα χειροτερεύουν μέρα με τη μέρα.

Πιστεύουμε ότι όσο η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο συνεχίζουν να ασκούν πιέσεις για να επιτύχει η Ιορδανία δομική προσαρμογή της οικονομίας της σύμφωνα με τις απαιτήσεις τους, τα πράγματα θα γίνονται χειρότερα. Οι πλούσιοι θα γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι, ενώ η μεσαία τάξη θα συρρικνώνεται. Είναι εμφανές ότι η κατάσταση γίνεται πιο περίπλοκη, δημιουργώντας πολλά βάσανα στον ιορδανικό λαό και κατ' επέκταση και σε όλους τους λαούς της περιοχής.

Είμαστε, λοιπόν, της άποψης ότι, εάν δεν υπάρξει μια δίκαιη ειρηνική λύση κατανόησης, που θα δίνει στους Παλαιστινίους τα δικαιώματά τους και θα αναγκάζει το Ισραήλ να αποχωρήσει από όλα τα κατεχόμενα εδάφη, δεν πρόκειται να υπάρξει σταθερότητα και ασφάλεια στην περιοχή.

Πρέπει, επίσης, να προσθέσουμε ότι μόνο με αυτόν τον τρόπο οι ΗΠΑ χάνουν όλα τα μέσα για να κυριαρχήσουν σε ολόκληρη την περιοχή και να εκμεταλλεύονται τις πηγές πλούτου της περιοχής, όπως το πετρέλαιο, χωρίς τις οποίες δεν μπορούν να ανταγωνιστούν την Ενωμένη Ευρώπη και την Ιαπωνία. Μέχρι σήμερα, το 40% των εξωτερικών εμπορικών συναλλαγών της περιοχής γίνονται με την Ευρώπη, η οποία είναι η παραδοσιακή μας αγορά. Τώρα, οι ΗΠΑ, ιδιαίτερα μετά τον πόλεμο του Κόλπου και μέσω της ισχυρής οικονομικής βοήθειας προς το Ισραήλ, προσπαθούν να αναστρέψουν αυτό το ποσοστό και να το κάνουν πλήρως δικό τους (ούτε καν μέρος αυτού), προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τα αγαθά της περιοχής, προσπαθούν να κάνουν επενδύσεις σε αυτήν γιατί είναι μοναδική γι' αυτές, τόσο επειδή είναι εξαιρετική αγορά για αυτές, όσο και γιατί τους προσφέρει φτηνά εργατικά χέρια.

Πιστεύουμε, επίσης, ότι σκοπεύουν να μεταφέρουν στη Μέση Ανατολή όλες αυτές τις βιομηχανίες, που ονομάζονται "βρώμικες", παραδείγματος χάρη, βιομηχανίες γκαζιού. Είναι ξεκάθαρο ότι δε θέλουν, πια, να έχουν αυτές τις επιχειρήσεις στο έδαφός τους, γιατί τις θεωρούν επικίνδυνες, και γι' αυτό τις μεταφέρουν σε αναπτυσσόμενες χώρες ή χώρες του Τρίτου Κόσμου. Αλλωστε, έχουμε και το παράδειγμα του τραγικού δυστυχήματος στη Βομβάη της Ινδίας στο εργοστάσιο της "Γιούκαρ". Επιπλέον, έχουμε σοβαρές υποψίες ότι σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν τα εδάφη μας για ταφή πυρηνικών αποβλήτων.

Αντιμετωπίζουμε, συνεπώς, πολύ μεγάλα και επικίνδυνα προβλήματα, τόσο κοινωνικά, όσο και πολιτικά και οικονομικά. Ο ιορδανικός λαός περνά πολύ δύσκολες στιγμές και εμείς εκτιμούμε ότι η βασική αιτία όλων αυτών των προβλημάτων δεν είναι άλλη από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, ενάντια στον οποίο στρέφεται ο αγώνας μας.

Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ