ΑΓΚΥΡΑ. -

Μάταιη θυσία; 48 ώρες μετά τη λήξη της απεργίας πείνας στις τουρκικές φυλακές, το ερώτημα πλανάται ακόμα. Δεκατρείς άνθρωποι, όλοι τους κάτω από τα 40, έχασαν τη ζωή τους. Αλλοι δεκαοκτώ νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση σε νοσοκομεία, και είναι αμφίβολο αν η υγεία τους θα μπορέσει να ανακάμψει ποτέ - αν τα καταφέρουν να ζήσουν. Η διαμαρτυρία των αριστερών κρατουμένων έληξε, βέβαια, με την αποδοχή από την κυβέρνηση ορισμένων αιτημάτων που είχαν τεθεί από τους απεργούς. Ιστορικός συμβιβασμός; Ελιγμός του Νετσμετίν Ερμπακάν;Η "νίκη", όπως βιάστηκαν να πουν πολλοί, της Αριστεράς στην Τουρκία;

Ο Τούρκος πρωθυπουργός, διαβλέποντας την επαπειλούμενη αμαύρωση της εικόνας της χώρας σε διεθνές επίπεδο, παρέκαμψε τον "ασυγχώρητο" υπουργό Δικαιοσύνης, Σεβκέτ Καζάν,ο οποίος αρνούνταν ως την τελευταία στιγμή οποιαδήποτε υποχώρηση, και ενεπλάκη ο ίδιος στις διαπραγματεύσεις. Η εφημερίδα "Γενί Γιουζίλ", επικαλούμενη δηλώσεις του δικηγόρου Εσμπέρ Γιαγκμουρντερελί, ο οποίος συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις κυβέρνησης - κρατουμένων, αναφέρει στο χθεσινό της φύλλο ότι ο ισλαμιστής βουλευτής Μουκαντέρ Μπασεγκμέζ παρενέβη ως ενδιάμεσος του Ερμπακάν και συναίνεσε ώστε να μεταφερθούν 102 κρατούμενοι από το "φέρετρο", τη φυλακή του Εσκί Σεχίρ, στην Κωνσταντινούπολη.

Η κίνηση του ηγέτη του Κόμματος Ευημερίας και πρωθυπουργού της κυβέρνησης συνασπισμού με το Κόμμα Ορθού Δρόμου της Τανσού Τσιλέρ (στο οποίο ανήκει ο Καζάν) ήρθε ακριβώς τη στιγμή που οι φόβοι για μια εκατόμβηστα σωφρονιστικά - τρόπος του λέγειν - καταστήματα της χώρας κορυφώνονταν. Και είχε διπλό στόχο: Αφ' ενός, να κατασιγάσει τις αντιδράσεις από τις συμμάχους - κυρίως ευρωπαϊκές - χώρες, και αφ' ετέρου, να ικανοποιήσει μερικώς τους απεργούς, ώστε να λήξει η απεργία.

Η παρέμβαση Ερμπακάν στο εσωτερικό συνοδεύτηκε από μια σειρά "διορθωτικών παρεμβάσεων" σε διεθνές επίπεδο, από την υπουργό Εξωτερικών - που δεν είναι άλλη από την Τανσού Τσιλέρ: Σε επιστολή της προς τους ομολόγους της της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ιταλίας, απορρίπτει τις επικρίσεις για τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης στις τουρκικές φυλακές και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα της. "Η κυβέρνηση (... ) κάνει προσπάθεια για πρόοδο στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων",αναφέρει, ενώ σε ανάλογες επιστολές της προς την επικεφαλής της Σοσιαλιστικής Ομάδας του Ευρωκοινοβουλίου, Πολίν Γκριν,και τον Επίτροπο για εξωτερικά θέματα της Κομισιόν, Χανς Βαν Ντεν Μπρουκ,επιχειρεί να καθησυχάσει τις "ανησυχίες" που διατύπωσαν - ειδικά η Γκριν - η οποία είχε απειλήσει με βέτο σε όλες τις χρηματοδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση προς την Τουρκία.

Και ακόμη, ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Ομέρ Ακμπέλ, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι η τουρκική κυβέρνηση "προσκάλεσε επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα να επισκεφθεί" τις τουρκικές φυλακές.

Αυτό που αναδεικνύεται ως το πιο πιθανό ενδεχόμενο είναι το ότι η τουρκική κυβέρνηση δε θα "πληρώσει" κανένα κόστος (!) από τη θυσία των κρατουμένων. Ελλείψει μάλιστα κάποιας απτής αντίδρασης από διεθνείς διπλωματικούς παράγοντες, οι οποίοι περιορίστηκαν σε "χλιαρές" δηλώσεις, η κυβέρνηση είναι πολύ πιθανό να θέσει το θέμα "στο ψυγείο".

Αλήθεια, σε τι υποχώρησε η τουρκική κυβέρνηση; Οι φυλακές του Εσκί Σεχίρ παραμένουν σε λειτουργία, οι συνθήκες στις φυλακές παραμένουν εξίσου απάνθρωπες, οι ξυλοδαρμοί και οι συλλήψεις εκείνων που τολμούν να διαδηλώνουν έξω από τις φυλακές τη συμπαράστασή τους στους κρατουμένους συνεχίζονται. Αυτό που έγινε ήταν ένας μίνιμουμ συμβιβασμός: 102 κρατούμενοι μεταφέρθηκαν από το Εσκί Σεχίρ στην Κωνσταντινούπολη, στις φυλακές Ουμρανίγιε και Γκεμπτζέρ. Ακούστηκαν επίσης κάποιες υποσχέσεις περί"βελτίωσης της περίθαλψης στις φυλακές", και οι υπόδικοι να κρατούνται κοντά στον τόπο όπου δικάζονται. Να σταματήσουν οι μεταγωγές, δηλαδή. Αλλά οι υποσχέσεις δεν είναι διόλου βέβαιο ότι θα τηρηθούν, και ήδη πολιτικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι ίσως πρέπει να περιμένουμε επανάληψη της απεργίας πείνας...

Ο πρώην υπουργός Ανθρωπιστικών Υποθέσεων της Γαλλίας, Μπερνάρ Κουσνέρ,δήλωσε χθες στο Παρίσι ότι "η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει να μπλοκάρει τις χρηματοδοτήσεις που απορρέουν από τη συμφωνία τελωνειακής ένωσης" με την Τουρκία, διότι η Τανσού Τσιλέρ περιέπαιξε τους Ευρωπαίους. "Εξαπατηθήκαμε", ομολόγησε ο Κουσνέρ - υπακούοντας στον κανόνα που θέλει τα πρώην κυβερνητικά στελέχη "λαλίστατα". Διότι από την επίσημη γαλλική διπλωματία, λόγος ουδείς...

Στην Αθήνα, αντίστοιχα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, κ. Δ. Ρέππας,ανέφερε για μια πρωτοβουλία, την οποία είχε αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση προκειμένου η Ευρωπαϊκή "Τρόικα" να πραγματοποιήσει διάβημα προς την Τουρκία, όσον αφορά την κατάσταση στις φυλακές της γειτονικής χώρας, ακυρώθηκε, χωρίς να προχωρήσει σε περαιτέρω διευκρινίσεις.