Στην εκπαίδευση των νεοσυλλέκτων στον ελληνικό στρατό, είναι πασίγνωστες οι περιπτώσεις με τα καψώνια. Σε ευαίσθητα παιδιά προκάλεσαν σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, που έφτασαν ως την αρρώστια και την αυτοκτονία.

Ολη την αγριότητα των ενστίκτων, την κακότητα και τη βαρβαρότητα των εκπαιδευτών αποκαλύπτει με ρεαλισμό ο εξαιρετικά ευαίσθητος συγγραφέας, Νίκος Α. Καββαδίας,που επιβίωσε μέσα από αυτόν τον "κρανίου τόπο" του παραλογισμού και της απανθρωπιάς, όπου θέλουν τον άνθρωπο κτήνος ντοπαρισμένο για όλες τις αγριότητες.

Η μνήμη, αυτή η μεγάλη παρηγοριά σε παρόμοιες περιπτώσεις, τον φέρνει κοντά στους αγαπημένους, στα ζεστά τους αισθήματα, στο ολόφωτο σπίτι, στους φίλους, στους οικείους. Και το πικρό ποτήρι καταπίνεται κουρεύοντας το γλόμπο, περπατώντας γονατιστός στα χαλίκια, ακροβατώντας στο περβάζι με κίνδυνο να τσακιστείς ή να μείνεις ανάπηρος.

Γράψιμο στρωτό, καλλιεργημένο, που τραβά το ενδιαφέρον, αβίαστο. (Εκδόσεις "Εστία", 1995).

Υφηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας στη Φιλοσοφική της Θεσσαλονίκης ο Θεόφιλος Βέικος κληροδότησε στην πνευματική παραγωγή της χώρας μας κάποια πολύτιμα ψήγματα λόγου, που προήλθαν από την ασχολία του με την Επιστήμη του και από τη σε βάθος μελέτη του ανθρώπου. Μικρά αποστάγματα, συγκεντρωμένα σ' ένα λιγοσέλιδο βιβλίο "τσέπης", δίνουν το στίγμα του, τις θέσεις του για τις αξίες της ζωής, για τον άνθρωπο, με χιούμορ, στρωτή γλώσσα και βαθιά γνώση των κινημάτων της ψυχής. ("Ελληνικά Γράμματα", 1995 ).

Καλό είναι να γυρνάμε αρκετά πίσω τα φύλλα της Ιστορίας και να μαθαίνουμε ή να θυμόμαστε σε ποια αχνάρια πάνω δημιουργήθηκαν οι νεότεροι πολιτισμοί, από τους ήδη πολιτισμένους ανθρώπους της "γηραιάς" Ευρώπης.

Ο Γερμανός συγγραφέας Γιάκομπ Βάσερμαν (1873 - 1934), που τον κυνηγούσε σ' όλη του τη ζωή το στίγμα του Εβραίου, χτύπησε έντονα τις φυλετικές διακρίσεις, περισσότερο όμως τη βαρβαρότητα των λαών της Δύσης που με "ρομφαία" το Χριστιανισμό, εξολοθρέψανε αθώες φυλές, χρησιμοποιώντας την πονηριά και το ψέμα.

Στο "Χρυσάφι της Καχαμάλκα" (πρωτοδημοσιεύτηκε το 1928) αναφέρεται στην κατάκτηση του Περού από τους Ισπανούς, στον αιώνα της Ιεράς Εξέτασης.

Γραφή γοητευτική, συνάμα αισθαντική, με πολύ ενδιαφέρουσες θέσεις και παρατηρήσεις.

Θαυμάσια μετάφραση από τον Σπύρο Ε. Τσαγγαρόπουλο. ("Γαβριηλίδης", 1995). Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ