"Εξπρές" της παραγωγικής συρίκνωσης της χώρας αποδείχτηκε, με ευθύνη του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ που εναλλάξ βρέθηκαν στην κυβέρνηση, η πενταετία 1990 - 95. Σ' αυτό το διάστημα πάνω από 285 επιχειρήσεις του βιομηχανικού τομέα έβαλαν λουκέτο, προσθέτοντας στις στρατιές των ανέργων ακόμα 35.000 εργαζόμενους. Οι αριθμοί προκύπτουν από επίσημα στοιχεία Eργατικών Kέντρων 26 μεγάλων πόλεων της χώρας και αυτοί, όπως είναι κατανοητό, υπολείπονται πολύ της πραγματικότητας, αφού δε συμπεριλαμβάνονται οι δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις "οικογενειακού χαρακτήρα" επαγγελματιών, βιοτεχνών και εμπόρων που έβαλαν για πάντα λουκέτο και οδηγήθηκαν σε οριστική πτώχευση. Υπολείπονται της πραγματικότητας επίσης, αφού δε συμπεριλαμβάνονται στοιχεία από συγκεκριμένες πόλεις όπου η βιομηχάνικη υποβάθμιση έκανε ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία της, όπως για παράδειγμα η Ελευσίνα, ενώ απουσιάζουν και εκατοντάδες άλλες επιχειρήσεις που εδώ και αρκετό καιρό υπολειτουργούν.

Από τα στοιχεία των Εργατικών Κέντρων αποκαλύπτονται οι καταστροφικές συνέπειες που έχει για την οικονομία της χώρας και τους εργαζόμενους η ασκούμενη κυβερνητική πολιτική, ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις όλων των αρμοδίων παραγόντων η εικόνα αυτή αναμένεται να επιδεινωθεί. Η απελευθέρωση στην κίνηση κεφαλαίων, η ασύδοτη δράση των πολυεθνικών στη χώρα και η δογματική κατάργηση κάθε ελέγχου στις εισαγωγές, έχει σαν αποτέλεσμα μια σειρά επιχειρήσεις, είτε να κλείσουν οριστικά, είτε οι καπιταλιστές ιδιοκτήτες τους να τις μεταφέρουν σε άλλες χώρες. Πολύ πιο αισθητά από άλλες περιόδους αναδύονται οι επιζήμιες επιπτώσεις από την πλήρη άρνηση των κυβερνήσεων να επεξεργαστούν μια πραγματικά αναπτυξιακή πολιτική και η αποκλειστική προσήλωσή τους στην υλοποίηση των σχεδίων του Διευθυντηρίου των Βρυξελλών που οδηγεί στην αποδιάρθωση του παραγωγικού ιστού της χώρας, εξυπηρετώντας ταυτόχρονα τους εκπροσώπους του ντόπιου και ξένου κεφαλαίου επιχειρηματίες.

Το νέο κύμα "προβληματικότητας" στις επιχειρήσεις, που προσλαμβάνει χαρακτήρα βιομηχανικής συρίκνωσης και το οποίο άρχισε να εμφανίζεται την προηγούμενη δεκαετία, πήρε τραγικές διαστάσεις για την οικονομία και την ανάπτυξη της χώρας, την τελευταία 5ετία. Ανάμεσα στους λόγους και τις αιτίες που μπορεί να αναφέρει κανείς για την παραπάνω εξέλιξη είναι η τυφλή υιοθέτηση των διαδικασιών καπιταλιστικής ενοποίησης. Η αδιαφορία για την πορεία και την ιδιαίτερη στήριξη και ανάπτυξη των στρατηγικών κλάδων της βιομηχανίας. Η πλήρης απουσία κλαδικών πολιτικών. Η υπονόμευση του δημόσιου τομέα της οικονομίας, σε συνδυασμό με τους... "επενδυτικούς σχεδιασμούς" της λεγόμενης "ιδιωτικής πρωτοβουλίας" που οδήγησαν σε παραπέρα επενδυτική καχεξία. Ολόκληρες περιοχές όπως το Λαύριο, το Θριάσιο Πεδίο, ο Βόλος, η Πάτρα, η Εύβοια και άλλες θρηνούν τις πάλαι ποτέ βιομηχανίες που με ιδρώτα και αίμα ανέστησαν επί δεκαετίες, για να τις δουν τώρα να σβήνουν. Οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ όχι μόνο δεν πήραν μέτρα για να ανακόψουν την καταστροφική πορεία της βιομηχανίας, αλλά φρόντισαν να την ενισχύσουν με την άνευ όρων παράδοση βασικών και κερδοφόρων κλάδων, που βρίσκονταν υπό δημόσιο έλεγχο, σε "αετονύχηδες" επιχειρηματίες για να τις "ξεκοκαλίσουν" και στη συνέχεια να τις κλείσουν ή να τις κρατάνε σε κατάσταση υπολειτουργίας για να μπορούν, με "ομήρους" τους εργαζόμενους, να εκβιάζουν και να εισπράττουν ενισχύσεις και θαλασσοδάνεια.

Τέτοια τύχη είχε ο κολοσσός της ελληνικής κλωστοϋφαντουργίας η "Πειραϊκή - Πατραϊκή", τα "Πλαστικά Καβάλας", η "Ολύμπικ Κέτερινγκ", ενώ δεν έμεινε απέξω ακόμα και ο ναυπηγοεπισκευαστικός τομέας. Αβέβαιο είναι αυτή τη στιγμή το μέλλον των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, καθώς και των Ναυπηγείων Ελευσίνας, τα οποία αφού εξαγόρασε αντί πινακίου φακής ο Περατικός, στη συνέχεια τα φόρτωσε με νέα "φέσια" και τα παράτησε. Οσο για το αρχαιότερο ναυπηγείο της χώρας, το Νεώριο Σύρου, υπολειτουργεί υπό τον έλεγχο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας που ακούει στο όνομα Ταβουλάρης. Στην ίδια κατάσταση βρίσκονται και τα Ναυπηγεία Αυλίδας, τα οποία εκμεταλλεύεται ο κατ' επανάληψη αφερέγγυος επενδυτής, εφοπλιστής Λελάκης. Λίγο προ των πυλών του κλεισίματος βρίσκονται εξάλλου 8 ακόμη επιχειρήσεις στην αποβιομηχανοποιημένη περιοχή του Βόλου. Πρόκειται για τις ΑΔΕΛΚΑΝ, Μ. ΤΣΙΠΛΑΚΟΣ ΒΙΟΠΑΛ, ΠΡΙΜΕΡΑ ΕΛΛΑΣ, ΛΙΑΣΚΟΣ ΑΕ, Ε. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΠΟΥΛΟΥ, ΕΛΙΤΑ, ΒΕΚ ΕΠΕΠ και ΑΦΟΙ ΡΟΥΣΜΕΝΗ ΟΕ. Στον Πειραιά εκτός από τα ναυπηγεία σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν οι εταιρίες ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ ΑΖΕΛ, ΚΕΡΑΝΗΣ ΚΑΙ ΕΛΣΑ.

Σύμφωνα με στοιχεία των κατά τόπους Εργατικών Κέντρων σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν επίσης 6 επιχειρήσεις κλωστοϋφατουργίας - ιματισμού και 3 κεραμοποιίες στην Αργολίδα, 7 επιχειρήσεις στο Νομό Σερρών που απασχολούν περίπου 8.000 εργαζόμενους (ΣΕΡΓΑΛ, ΕΛΒΙΠΟ, ΕΝΩΣΗ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ, ΑΦΟΙ ΧΑΤΖΗ, ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ, ΒΕΖΥΡΙΑΝΙΔΗ) καθώς και η ινδική επιχείρηση συναρμολόγησης τζιπ ΜΑΗΙΙΝDRΑ HELLAS στη Λιβαδειά.

Η υπονόμευση όμως απ' τις κυβερνήσεις του δικομματισμού είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη, έχει να κάνει με την... απλοχεριά τους προς τους κάθε λογής επιχειρηματίες. Παροχές, ευνοϊκοί όροι, επιδοτήσεις επί του κόστους εργασίας, τεράστια κονδύλια και θαλασσοδάνεια πρόσφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν στο όνομα της υποτιθέμενης ανάπτυξης και του δήθεν εκσυγχρονισμού.

Και επειδή ως γνωστόν ο "λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται", οι βιομήχανοι εκμεταλλευόμενοι την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει - με κύρια δική τους ευθύνη - η βιομηχανία, έρχονται και ο ένας μετά τον άλλον εκβιάζουν ότι θα βάλουν λουκέτο αν η κυβέρνηση δεν ικανοποιήσει τις όποιες απαιτήσεις τους. Πρόσφατο παράδειγμα η πολυεθνική "Ζήμενς", που έκλεισε για ένα μήνα το εργοστάσιο της Θεσσαλονίκης εκβιάζοντας ότι θα προχωρήσει σε οριστικό κλείσιμο εάν δεν υπογράψει συμφωνία για την κατασκευή παροχών του ΟΤΕ. Ακολούθησαν οι ιδιοκτήτες κλωστοϋφαντουργικών επιχειρήσεων, οι οποίοι απείλησαν ότι θα μεταφέρουν τα εργοστάσιά τους στις πρώην Ανατολικές χώρες, εάν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους. Στο τοπίο προστίθεται και η "τάση" αναδιοργάνωσης σε παγκόσμιο επίπεδο των πολυεθνικών, προκειμένου να πετύχουν μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα στην παγκόσμια αγορά. Την αρχή έκανε η GOOD YEAR με το κλείσιμο του εργοστασίου της στη Θεσσαλονίκη και τη μεταφορά του σε άλλη χώρα, ενώ οι φήμες θέλουν και άλλες πολυεθνικές να ακολουθούν τον ίδιο δρόμο. Το γεγονός επίσης ότι πολλές πολυεθνικές προχωρούν σε συγχωνεύσεις και εξαγορές ("Αράμκο" - "Μότορ Οϊλ", ΒΡ - "Μόμπιλ" κ.ά.) αναμένεται να προκαλέσει σοβαρές απώλειες σε θέσεις εργασίας.

Ομως δεν έκανε λιγότερο κακό στην ανάπτυξη της βιομηχανίας και της οικονομίας της χώρας ο αφελληνισμός επιχειρήσεων στρατηγικής σημασίας. Ηδη τρεις απ' τις τέσσερις τσιμεντοβιομηχανίες της χώρας (ΑΓΕΤ, "Τσιμέντα Χαλκίδας" και "Χάλυψ") με ευθύνη των κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ βρίσκονται υπό τον πλήρη έλεγχο του πολυεθνικού κεφαλαίου. Ενώ πρόσφατα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ παρέδωσε ακόμη μία επιχείρηση στρατηγικής σημασίας για την οικονομία, τα "Μεταλλεία Κασσάνδρας" σε καναδική πολυεθνική εταιρία.

Είναι φανερό πως η πορεία αποδιάρθρωσης του παραγωγικού ιστού της χώρας θα συνεχιστεί και μετά τις εκλογές, και μάλιστα με εντονότερους ρυθμούς, στο βαθμό που ΠΑΣΟΚ ή ΝΔ βρεθούν - είτε αυτοδύναμα είτε με άλλα σχήματα - στην κυβερνητική εξουσία. Μοναδικός δρόμος ανακοπής της είναι η οργάνωση και ανάπτυξη ανειρήνευτης αγωνιστικής παρέμβασης από τη μεριά των εργαζομένων οι οποίοι μέσα από ένα ενισχυμένο μαζικό λαϊκό κίνημα είναι δυνατόν να βάλουν φραγμό στα σχέδια της άρχουσας τάξης. Ολο και περισσότεροι εργαζόμενοι αντιλαμβάνονται πλέον πως βασική προϋπόθεση για να παλέψει το λαϊκό κίνημα από καλύτερες θέσεις και οι αγώνες του να είναι πιο αποτελεσματικοί είναι η αποφασιστική εκλογική ενίσχυση των συνδυασμών του ΚΚΕ.

Μελίνα ΖΙΑΓΚΟΥ