Τα οικονομικά προβλήματα αρχίζουν και συσσωρεύονται όλο και περισσότερο ακόμα και στην ίδια την Ελβετία, σε βαθμό μάλιστα που οι τόνοι μεταξύ εργαζομένων και επιχειρηματιών να "γίνονται όλο και οξύτεροι... ". Τα καλά χρόνια, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζεται, έχουν πια παρέλθει... Ετσι, λοιπόν, από το 1990 και μετά, η οικονομική ανάπτυξη γίνεται όλο και πιο αδύνατη σε σύγκριση με τις άλλες βιομηχανικές χώρες του κόσμου. Η περίοδος της μακρόχρονης αυτής στασιμότητας δε φαίνεται να πλησιάζει προς το τέλος της. Αυτά τουλάχιστον αναφέρονται σ' όλα τα προγνωστικά σχετικά με τις εξελίξεις στην οικονομική συγκυρία. Ακόμα, η οικονομική ανάπτυξη για το 1997 προβλέπεται να είναι σχεδόν μηδενική. Κατά συνέπεια, ο έκδηλος πεσιμισμός, από τον οποίο διακατέχεται η πλειοψηφία των οικονομικών ερευνητών, φαίνεται να είναι πέρα για πέρα δικαιολογημένος. Αυτό ενισχύεται επίσης και από το γεγονός ότι, καμιά αισιόδοξη πρόβλεψη δεν επιβεβαιώθηκε από την οικονομική πραγματικότητα της χώρας.

Μια θετική οικονομική στροφή, μπορεί κατ' αρχήν να υπολογίζει κανείς για το 1998, μόνο τότε - έτσι τουλάχιστον υποστηρίζουν οι οικονομολόγοι των Χρηματιστικών Ιδρυμάτων, θα είναι δυνατόν να αναπληρωθούν τα οικονομικά κενά που σήμερα υπάρχουν μεταξύ της Ελβετίας και των άλλων βιομηχανικών χωρών. Κατά τα άλλα, θα πρέπει κανείς να περιμένει πολύ καιρό ακόμα έως ότου να σημειωθεί μια αισθητή οικονομική ανάπτυξη. Και μόνο σε μια τέτοια περίπτωση, θα είναι δυνατόν να διατηρηθούν σε χαμηλά επίπεδα τα ποσοστά ανεργίας, η οποία σήμερα έχει φθάσει στο 4,5% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της Ελβετίας. Το φαινόμενο μάλιστα της ανεργίας, που δεν αποτελούσε ιδιαίτερο πρόβλημα για τη χώρα, πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις ακόμα και στη διάρκεια των θερινών μηνών, κάτι εντελώς ασυνήθιστο και συμβάλλει πιο πολύ στην οικονομική κρίση.

Πριν απ' όλα, όμως, η κρίση αντικατοπτρίζεται στις έκδηλες ανησυχίες των κατοίκων της χώρας, οι οποίοι με κάθε τρόπο προσπαθούν να κάνουν οικονομίες, καθώς και στον "πολύχρονο λήθαργο" της ατομικής κατανάλωσης. Και είναι φυσικό, οι Ελβετοί εργαζόμενοι να αισθάνονται εξαιρετικά ανασφαλείς, αφού τα πραγματικά τους εισοδήματα εξακολουθούν να παραμένουν καθηλωμένα, ενώ οι θέσεις εργασίας, κάθε άλλο, παρά σίγουρες μπορούν να θεωρηθούν, κάτι που είναι εντελώς ασυνήθιστο γι' αυτούς.

Ταυτόχρονα, όμως, το οξυνόμενο πρόβλημα της απασχόλησης ισχύει και για τον τραπεζιτικό τομέα. Η ψυχολογική επίδραση της μείωσης θέσεων εργασίας, εκδηλώνεται ιδιαίτερα στη χρηματιστική οικονομία, η οποία έχει τους περισσότερους εργαζόμενους, απ' ό,τι συμβαίνει στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εδώ, θα πρέπει ν' αναφερθεί ότι οι μισθοί των υπαλλήλων είχαν φθάσει σε αρκετά ικανοποιητικό επίπεδο.

Πολλοί οικονομικοί κλάδοι στο εσωτερικό της Ελβετίας, οι οποίοι εγγυώνται αρκετά ικανοποιητικά εισοδήματα στους εργαζόμενους, σήμερα αντιμετωπίζουν όλο και σοβαρότερα οικονομικά προβλήματα. Σε βαθιά κρίση βρίσκεται ο οικοδομικός τομέας. Οι ελβετικές μηχανοκατασκευές, οι οποίες όπως είναι γνωστό, αποτελούν τον πιο βασικό βιομηχανικό τομέα προσφοράς εργασίας, από το 1991 και μετά σημείωσαν σημαντική υποχώρηση αναφορικά με τη συμμετοχή τους στο εξωτερικό.

Πάντως, το σοβαρότερο πλήγμα δέχονται οι κατασκευαστές κλωστοϋφαντουργικών μηχανών, που η συμμετοχή τους στην παγκόσμια αγορά έφθανε και μέχρι 30%. Ετσι, λοιπόν, σημαντικά τμήματα της παραγωγής του βιομηχανικού αυτού τομέα, μεταφέρονται στην Ανατολική Ευρώπη ή την Ασία, όπου βέβαια το επίπεδο των μισθών είναι πολύ χαμηλό, γεγονός που εξασφαλίζει πολύ περισσότερα κέρδη στους επιχειρηματίες. Η διαδικασία αυτή έχει σαν άμεσο αρνητικό αποτέλεσμα την εξάλειψη χιλιάδων θέσεων εργασίας στο εσωτερικό της Ελβετίας. Και επειδή οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από το 1990 και μετά, έχουν διπλασιασθεί, αυτό στην πράξη σημαίνει ότι ο αριθμός των εργαζομένων στις εκεί ελβετικές επιχειρήσεις έχει ανέλθει στα 1.400.000 άτομα. Εδώ, πρόκειται για το ένα τρίτο περίπου του συνόλου των απασχολουμένων της χώρας αυτής.

Το ίδιο, όπως, και στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, η δυσαρέσκεια των Ελβετών εργαζομένων γίνεται όλο και πιο αισθητή... Ετσι, λοιπόν, η οξυνόμενη οικονομική κρίση έχει σαν αποτέλεσμα να χειροτερεύει διαρκώς το ήδη άσχημο κοινωνικό κλίμα. Βέβαια, τα συνδικάτα της χώρας δεν άρχισαν ακόμα να πραγματοποιούν τις μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις. Ομως, άρχισαν ήδη να δραστηριοποιούνται προς την κατεύθυνση των αποτελεσμάτων της οικονομικής κρίσης. Πάντως, οι τόνοι μεταξύ εργαζομένων και επιχειρηματιών "γίνονται όλο και οξύτεροι... ".

Ν. - Η. - Η.